حضرت آیت الله مکارم شیرازی با تأکید بر این که مسؤولان سطح بالای کشور باید با حُسن خلق با منتقدانشان رفتار کنند، گفت: در روزهای اخیر بحث هایی در مورد یکی از مسؤولان نظام که منتقدانش را با الفاظ خشن مورد حمله قرار داده بود مطرح شده است که این نوع برخورد صحیح نیست.

حضرت آیت الله ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید شب گذشته، ۲۳ مرداد ماه پس از اقامه نماز جماعت مغرب و عشاء در صحن جامع حرم رضوی به تبیین پیام هایی از کلام امام رضا(ع) در مورد حسن خلق، قناعت و دوری از خودپسندی پرداخت و اظهار کرد: امام رضا(ع) در سخنی کوتاه می فرمایند: «هیچ زندگی گوارا و بهتر از زندگی همراه با حُسن خلق نیست.»

حمله به منتقدان با الفاظ خشن صحیح نیست

حضرت آیت الله مکارم شیرازی با تأکید بر رفتار همراه با خوش رویی در تمام ابعاد جامعه، به ضرورت رعایت این خصلت نیکو در بین مسؤولان اشاره و عنوان کرد: مسؤولان سطح بالای کشور نیز باید با حُسن خلق با یکدیگر و با منتقدانشان رفتار کنند؛ در روزهای اخیر در جراید بحث هایی در مورد یکی از مسؤولان سطح بالای جمهوری اسلامی مطرح شد که منتقدانش را با الفاظ خشن مورد حمله قرار داده بود که این نوع برخورد صحیح نیست.

ویژگی های انتقاد سازنده

استاد برجسته حوزه علمیه قم به نقش  انتقاد سازنده در جامعه اشاره و ابراز کرد: انتقاد سازنده باید در جامعه رواج داشته باشد تا جامعه نمیرد و زنده بماند، جامعه ای که در آن انتقاد نباشد دچار عقب نشینی، تزلزل و مرگ خواهد شد؛ جامعۀ زنده جامعه ای است که در آن موافقان و مخالفان هرآنچه را که به ذهنشان رسید بتوانند عنوان کنند البته به شرطی که ویژگی های انتقاد سازنده یعنی انتقادی به دور از دروغ، تهمت و اهانت را رعایت کنند و مسؤولان نیز نباید جلوی این گونه انتقادها را بگیرند.

وی با اشاره به سخنی از امیرمومنان(ع) که سعه صدر و تحمل را ابزار ریاست معرفی کرده اند، گفت: این روایت که مسؤولان و مدیران کشور باید آن را الگوی خود قرار دهند، تأکید می کند که یک مسؤول باید حوادث را در خود هضم و از عصبانیت و پرخاشگری دوری کند.

معنا و علت اهمیت حُسن خلق

این مرجع تقلید با اشاره به روایت ذکر شده از امام رضا(ع) در مورد اهمیت حُسن خلق، اظهار کرد: حُسن خلق به معنای برخورد خوب همراه با چهره ای گشاده، احترام، تواضع و الفاظ محبت آمیز با دیگران است.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی تصریح کرد: زندگی بشر یک زندگی گروهی است که در آن حُسن خلق و ارتباط محبت آمیز و دوستانه مانند پیوند میان افراد است و در صورت برقراری می تواند پیوندهای اجتماعی را محکم کرده و در نتیجه آثار و برکاتش در جامعه ظاهر شوند.

مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم به اهمیت حُسن خلق در روایات به ویژه در سخن پیامبر اکرم(ص) اشاره و بیان کرد: پیامبر(ص) در روایتی به معرفی انسان های دارای ایمان کامل پرداخته و می فرمایند: «انسان هایی ایمانشان از همه کامل تر است که اخلاقشان از دیگران بهتر و نیکوتر باشد.»

این مرجع تقلید ادامه داد: ایشان در حدیثی دیگر اسلام را که دارای اصول، فروع، برنامه و قوانین است را در حُسن خلق خلاصه کرده و می فرمایند: «اسلام در حُسن خلق خلاصه می شود.»، همچنین در روایتی دیگر به سنجش اعمال در روز قیامت اشاره کرده و تأکید می کنند که در این روز سنگین ترین عملی که در ترازوی سنجش اعمال انسان وجود دارد، حُسن خلق است.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی در بیان علت تأکید فراوان اسلام بر حُسن خلق عنوان کرد: حُسن خلق کلید حل تمام مشکلات جامعه است و اگر مردم با یکدیگر ارتباطی دوستانه، محبت آمیز و مبتنی بر حُسن خلق داشته باشند بسیاری از مشکلات و گرفتاری های جامعه حل خواهد شد.

وی افزود: به عنوان مثال اگر پدر خانواده نسبت به همسر و فرزندانش با حُسن خلق رفتار کند فضای خانه فضایی نورانی و آرام بخش می شود اما اگر پدر خانواده عبوس، عصبانی و خشن باشد و از الفاظ تند و خشن استفاده کند، در منزل فضایی ظلمانی حاکم می شود که ممکن است عواقب ناخوشایندی مانند طلاق و یا فرار فرزندان از خانه را به دنبال داشته باشد.

حُسن خلق، معجزه پیامبر(ص)

این مرجع تقلید توصیه کرد: همه مردم در ارتباط هایشان با اعضای خانواده، با مشتری، کاسب و غیره حُسن خلق را رعایت کنند؛ به ویژه کارمندان دولت که از بیت المال حقوق می گیرند نباید گمان کنند ارباب مردمند بلکه آن ها خادم مردم هستند و باید با اخلاقی نیکو با ارباب رجوع رفتار کنند.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی با بیان این که طبق سخن رسول الله(ص) مرم بیش از هر چیز به وسیله تقوا و حُسن خلق وارد بهشت می شوند، گفت: یکی از معجزات پیامبر(ص) معجزۀ اخلاقی و حُسن خلق بود، ایشان در محیطی مملوء از خشونت، که نمونه ای از آن و دوران جاهلیت را تکفیری های امروزی زنده کرده اند، با محبت و اخلاق نیکو رفتار می کردند؛ ایشان زمانی که فاتحانه وارد مکه، کانون دشمنان، شدند در حالی که می توانستند انتقام سختی ها و مصیبت های کشیده شده و شهیدان را از کفار بگیرند، به همه امان و پناه دادند؛ اما در جنگ جهانی دوم زمانی که متمدن های جامعه بشری یعنی متفقین وارد آلمان شکست خورده شدند به قتل عام و کشتار پرداختند، آن ها کودکان شیرخوار و کوچک را به آسمان پرتاب کرده و آن ها را با تفنگ نشانه می گرفتند.

استاد برجسته حوزه علمیه قم به تبیین سخن دیگری از حضرت علی بن موسی الرضا(ع) پرداخت و با بیان این که ایشان بهترینِ ثروت ها را ثروت قناعت معرفی می کنند، گفت: قناعت به معنای زندگی فقیرانه نیست و اسلام نیز بر مبارزه با زندگی فقیرانه تأکید کرده است؛ قناعت به معنای زندگی ساده و حذف تشریفات، اسراف ها و ریخت و پاش ها است.

قناعت، راهکار مقابله با تحریم ها

این مرجع تقلید با اشاره به کلام امام علی(ع) که قناعت را گنجی تمام نشدنی دانسته اند، اظهار کرد: اگر فرهنگ قناعت در جامعه حاکم باشد، تحریم های دشمن نمی تواند ما را به زانو در بیاورد، این تحریم ها زمانی کارساز خواهند بود که قناعت در جامعه وجود نداشته باشد.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی با تأکید بر این که ما می توانیم با نیمی از آن چیزی (مصرفی) که در حال حاضر داریم، زندگی کنیم، خاطرنشان کرد: تحریم ها شمشیری دو لبه هستند که هم به ما و هم به آمریکا، غرب و تحریم کننده ها ضربه و خسارت وارد می کنند و در این میان مقاومت ما و استفاده از اقتصاد مقاومتی می تواند دشمن را خسته کند.

تحریم ها به این زودی برداشته نمی شوند / آمریکا در برابر اسرائیل ذلیل است

وی با بیان این که دشمن به این زودی ها محاصره اقتصادی را نخواهد شکست، گفت: حتی اگر ایران در موضوع انرژی هسته ای با غرب کنار بیاید، طبق اظهارات خود مقامات آمریکایی و غربی آن ها قصد ندارند تحریم های مربوطه را تا ۱۰ سال دیگر به صورت کامل لغو کنند.

استاد برجسته حوزه علمیه قم به سیطره رژیم صهیونیستی بر تصمیم گیری های دولت آمریکا اشاره و عنوان کرد: دولت و ملت آمریکا در برابر اسرائیل ذلیل است و رابطۀ اسرائیل با آمریکا شبیه به رابطه هیپنوتیزم کننده با هیپنوتیزم شونده است.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی ادامه داد: در جنگ اخیر غزه تمام مردم دنیا اسرائیل را به خاطر کشتار زنان و کودکان و تخریب منازل، مساجد، بیمارستان ها، مدارس و غیره محکوم کردند اما آمریکا در حمایت از اسرائیل عنوان کرد که این رژیم حق دارد از خودش دفاع کند و تا آخرین لحظه نیز همراه و پشتیبان این رژیم باقی ماند؛ از این رو نمی توان از این افراد انتظار داشت که تحریم ها را لغو کنند لذا باید سراغ زندگی قانعانه برویم و در این مبارزه آبرومندانه پیروز شویم.

این مرجع تقلید در پایان به سخنی دیگر از امام رضا(ع) اشاره کرد که می فرمایند: «هیچ جهلی بدتر از خود پسندی و از خود راضی بودن نیست.»

حضرت آیت الله مکارم شیرازی تصریح کرد: در روایات تأکید شده است که عقل انسان های خود پسند ناقص است؛ انسانی که در ابتدا و انتهای عمر ضعیف است و همچنین در برابر یک ویروس نمی تواند دوام بیاورد چرا باید به خودش ببالد و از خود راضی باشد.