تاملی پیرامون معادله چند جاهلیتی وهابیت؛ از شلختگی معرفتی تا ناهنجاری اجتماعی


 در چند سال اخیر وهابیت با تسلط سیاسی بر شبه جزیره عربستان و سوار شدن بر روی دلارهای نفتی و باج‌های اقتصادی آمریکایی و صهیونیستی، خیزی برای نقش آفرینی برداشته است تا معادلات منطقه‌ای و بین المللی را به نفع خود تغییر دهد و در این راه از تمام ابزارهای تبلیغاتی، نیروی انسانی، تجهیزات نظامی و بذل و بخشش‌های اقتصادی دریغ نکرده است.

دین اسلام مبتنی بر فطرت سلیم(۱و۲)، متکی بر فرهنگ توحیدی و بر اساس غایت تکامل اخلاق و معرفت(۳) است. نبی مکرم اسلام(ص) در شبه جزیره عرب مبعوث شدند و نسبت به بسط اخلاق و شریعت همت گماردند. در زمان نبی مکرم اسلام(ص) شکل پیوسته امت اسلامی موجب شد تا دین اسلام تعالی و تکامل و رشد فزاینده و شتاب قابل توجهی به خود گیرد و امم مختلف به سرعت با حقیقت دین آشنا شوند. اما دیر زمانی نگذشت که بعد از رحلت رسول الله(ص) امت اسلامی دچار انشقاق شد و اجتهاد در مقابل نص که ریشه در خود رأیی و عدم ولایت پذیری داشت، مسیر امامت را به خلافت کشاند. دوری از عترت(۴) موجب شد تا بخش بزرگی از امت اسلامی خود را بی نیاز از تفسیر دین بدانند و دامنه تشریع را بسته پنداشته و در نتیجه در وادی تمسک به اجتهادات شخصی گرفتار شوند. این در حالی بود که شیعیان بر اساس نص رسول الله(ص)(۵) دین خود را از جانشینان ایشان اخذ کردند که موجب شد تا معارف حقه اسلامی را تا سال ها بعد به همراه داشته باشند و در نتیجه گنجینه عظیم تری از شریعت ناب در اختیارشان قرار گیرد.
به موازات فاصله گرفتن از زمان رسول الله(ص)، اختلافات فکری و معرفتی و روشی بیشتر شد و فرقه ها پدید آمد و مسلک هایی رخ نمایی کردند که هر کدام به تناسب، بخشی از دین را منعکس می کردند و در برخی بخش های دیگر دچار افراط یا تفریط بودند که امروز نیز همان تقسیم بندی ها با شکل و ظاهری جدید دیده می شود. به عبارات دیگر انحرافاتی که امروز در عرصه مذهبی دیده می شود، اگر چه جدید باشد، اما در آبشخور معرفتی مذاهب سده های نخستین اسلامی جای می گیرند.
وهابیت فرقه ای از این دست مذاهب است که رویکردی سطحی انگارانه و ظاهری(۶) همراه با تعمد بر عین نصوص و پرهیز از عقل است که از حیث روش شناسی معرفتی دچار اختلالات بسیار است(۷) که در نتیجه یک معادله چند جاهلیتی را تشکیل داده است.
آنچه امروز در دنیای اسلام نباید مورد غفلت قرار گیرد این است که وهابیت نسخه اسلام اهل تسنن نیست بلکه شکلی پر سر و صدا از مسلمانی متقلب شده تاریخی است که از حیث تطبیقی با خوارج سده های نخستین طلوع اسلام همزاد است.(۸)
 از حیث جامعه شناسی سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، امروز نقش وهابیت قابل امعان نظر است. اینکه کنش و واکنش های این فرقه ساختگی چگونه توانسته ملل مسلمان را دچار تفرقه و سردرگمی و اختلاف نماید و اینکه قدرت را به نفع دشمن درجه یک مسلمان یعنی اسرائیل برهم زده است و اینکه چگونه با نقش آفرینی عربستان، قیام های مردمی به سرکوب و تثبیت حاکمان دیکتاتور کشیده است.
واقعیت این است که در چند سال اخیر وهابیت با تلسط سیاسی بر شبه جزیره عربستان و سوار شدن بر روی دلارهای نفتی و باج های اقتصادی آمریکایی و صهیونیستی، خیزی برای نقش آفرینی برداشته است تا معادلات منطقه ای و بین المللی را به نفع خود تغییر دهد و در این راه از تمام ابزارهای تبلیغاتی، نیروی انسانی، تجهیزات نظامی و بذل و بخشش های اقتصادی دریغ نکرده است. به عبارت دیگر تفکر مهجور وهابیت که جایی در میانه مسلمین ندارد تلاش دارد تا خود را به زور در میان تصمیم گیری های مقامات مذهبی و سیاسی کشورها و به تبع آن مردم کشورهای مسلمان دخیل سازد.
موج بیداری اسلامی که درطول چند سال اخیر در کشورهای اسلامی شروع شد حرکتی اصیل بود که می توانست ساخت داخلی کشورهای اسلامی را بر پایه شریعت اسلامی و بر مبنی تعقل سیاسی به پیش ببرد اما پول های نفتی عربستان و تحریک های مذهبی و اقدامات خشونت ورزانه وهابیت موجب شد تا برخی از این جریانات به کج راه رفته و مردم مسلمان را از حرکت های اصلاحی بر پایه دین نا امید سازد.
برآیند تفکر سیاسی ای که امروز از وهابیت تکفیری مشاهده می شود نوعی رفتار ناهنجاری اجتماعی و سیاسی کانالیزه شده است که با ابزار زر و زور به پیش می رود و منتقدان و مخالفین را با حربه ترور و حذف از میدان به درکرده(۹) و با گسیل ارهابیون، به سلب امنیت در گوشه گوشه نقشه هدف خود اقدام می کند.
آنچه مایه تاسف است اینکه در این کارزا، دستگاه استنباط دینی یعنی اجتهاد وهابی وارد میدان شود و مفتیان وهابی بر اساس تمایلات سیاسی و مسائل قبیله ای و در پازل دشمن و بر طبق اهدافی که استکبار جهانی ترسیم کرده است فرو غلطیده و از بیان و قلمشان، مطلبی صادر شود که از بن و بنان با اهداف دین مبین اسلام تنافی دارد.(۱۰)البته نیک باید دانست که دستگاه اجتهادی که بر اساس مصالح مرسله و سد ذرایع و قیاس و کمرنگ کردن نقش عقل، نضج گیرد آمادگی برای چنین اعوجاجات و کج روی هایی را داراست. به عبارت دیگر مباحث هستی شناسانه، معرفت شناختی و روش شناسانه به مرور در ساحت عمل، خود را نشان می دهد و کج روی سیستماتیک را بروز می دهد.
امروز وهابیت نه تنها شیعه بلکه تمامیت دین را هدف قرار داده است و با انجام فعالیت های انتحاری، موجب خدشه ای اساسی بر پیکره اسلام شده است؛ زمانی می توان این حقیقت را بیشتر درک کرد که موج اسلام خواهی در جهان به خصوص کشورهای غربی در سال های اخیر رصد شود و اینکه چگونه قرآن کریم، پر فروش ترین کتاب در کشورهای غربی می شود و فوج فوج افراد تحصیل کرده و افراد مشهور جذب دین اسلام می شوند اما پس از یک فاصله کوتاه، صحنه های رقت برانگیز از جنایات قومی بدوی مسلک، نگاه ها را به سمت خود کشیده و موجب بدبینی به دین اسلام می گردد.در همین راستا می توان به تئوری "طرح مهار انقلاب اسلامی ایران" توسط امپریالیسم هم اشاره کرد که همزمان با شکل گیری انقلاب اسلامی توسط آمریکا، انگلیس و اسرائیل در منطقه ایجاد شد که حمایت تسلیحاتی از رژیم سعودی عربستان، راه اندازی سپاه صحابه در پاکستان و کمک به شکل گیری القاعده و گروه طالبان از تبعات این تئوری بود. در اسناد منتشر شده ویکی لیکس مستقیماً به نقش عربستان و سازمان‌های اطلاعاتی او در حمایت از القاعده برای مهار انقلاب اسلامی اشاره شده است.(۱۱)
از حیث جامعه شناسی رسانه، امروز وهابیت با تدارک قوای نرم در فضای مجازی و شبکه های ماهواره ای، در صدد راه اندازی خط تفرقه و شقاق میان مسلمین است و سرمایه های اجتماعی مسلمانان را در معرض نابودی قرار داده است و به دلیل تمرکز بر نقاط اختلاف و آتش افروزی و صرف وقت در جهت تخطئه مذاهب اسلامی به خصوص مذهب تشییع، بعد نشر معارف اسلامی را کور کرده است. همچنین کنش های رسانه ای وهابیت دچار نقاط پنهانی یا مسکوتی همچون وحدت مسلمانان، حفظ امت اسلامی، همزیستی مسالمت آمیز با ادیان، استکبار جهانی و استبداد حاکمان و… است که اسناد اطلاعاتی غربی به خوبی می تواند دلیل این سکوت های معنا دار را روشن و بخشی از جعبه سیاه این فرقه را بیان کند. ادوارد اسنودن در ادامه افشای سیاست های خصمانه دستگاه های اطلاعاتی آمریکا می گوید: دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا، انگلیس و اسرائیل در پروژه‌ای تحت عنوان «لانه زنبور» مشارکت داشتند و هدف از این پروژه، جمع کردن همه تندروها از نقاط مختلف جهان در یک مکان بود. بر اساس این طرح، باید دین و مذهب جدیدی در خاورمیانه به وجود می‌آمد که شعارهای اسلامی داشته باشد و احکام سختگیرانه ‌ای را به اجرا می‌ گذاشت و هر گونه افکار و دیدگاه دیگر را به شدت رد می ‌کرد.
بر اساس اسناد فاش شده توسط اسنودن، آمریکایی ‌ها به این نتیجه رسیده بودند که تنها راه حفاظت از اسرائیل، ایجاد جریانی در نزدیکی مرزهای اسرائیل است که سلاح خود را به سمت کشورهای اسلامی نشانه بگیرد نه اسرائیل.(۱۲)
پایان اینکه وهابیت امروز علاوه بر نقد درون مایه های اعتقادی و معرفتی، نیازمند نگاه از بیرون و بررسی خارجی است؛ به عبارت دیگر باید به موازات نقد کلامی اندیشه های وهابیت و اصول اندیشه های این فرقه ساختگی، تحرکات و آثار اقدامات آنها از حیث جامعه شناختی بررسی شود و دامنه جنایات، نابسامانی ها و عقب ماندگی های جهان اسلام به واسطه وهابیت بررسی و به صورت سند، به کشورهای اسلامی ارائه گردد. بدون شک دلسوزان امت اسلام، آزاد اندیشان تاریخ و چهره های فعال اجتماعی و سیاسی و گروه های مرجع در کشورهای اسلامی، مسئولیت سنگینی در بازنمایی چهره اسلام و نشان دادن وجه استعماری فرقه وهابیت دارند.





دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


3 + 8 =