جهل و نادانی عامل اصلی جریان‌های تکفیری است

استاد اخلاق حوزه علمیه قم، جهل و نادانی را عامل اصلی جریان‌های تکفیری خواند و تأکید کرد: در طول تاریخ، ملل و نحل وجود داشته است که ملل را پیامبران الهی آوردند اما نحل را داعیه داران دین‌های جعلی و منحرف ایجاد کردند.

وی گفت: جریان تکفیر و داعش در همه زمان‌ها بوده است و این ما هستیم که با مراجعه به قرآن باید نبی را از متنبی تشخیص دهیم و تا بشر در روی زمین زندگی می‌کند دو جریان حق و باطل در برابر یکدیگر هستند.

حضرت آیت الله جوادی آملی به نهاد بسیج در کشور اشاره و خاطرنشان کرد: مادامی که در کشور روحیه اخلاص وجود دارد کشور محفوظ است زیرا هیچ کسی نمی‌تواند اخلاص را شکست دهد چنان که شیاطین انسی و جنی نیز به این حرم امن مخلَصین راه ندارند.

کمترین حد اخلاص، دفاع از دین است

وی کمترین حد اخلاص را دفاع از دین دانست و تصریح کرد: شیطان، ابزار و سلسله مراتبی دارد که مخلصین بر آنها پا گذاشته‌اند و در قله‌ای بالاتر از دسترسی شیاطین گام برمی‌دارند از این‌رو خداوند اولیای الهی، شهدا و صدیقین را به عنوان مخلَصین معرفی می‌کند.

حضرت آیت الله جوادی آملی، پیامبران الهی همچون ابراهیم، اسحق و یعقوب را از مخلَصین خواند و یادآور شد: برترین ویژگی پیامبران الهی این بود که به فکر مقصد بودند زیرا انسان در دنیا همانند مسافر غریبی است که باید آنجا را ترک کند از این‌رو باید به فکر «دارالقرار» و خانه دائمی آخرت باشد.

وی در ادامه به درس امام باقر(ع) اشاره کرد و گفت: تعارض نصوص را باید بر قرآن عرضه کنیم تا مشخص شود قرآن کدام را امضا کرده است و درس رسمی امام باقر(ع) نیز مراجعه به کلام خدا در همه زمینه‌ها است.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم، قرآن را ترازوی ارزیابی در همه زمینه‌ها خواند و تأکید کرد: قرآن معیار ارزیابی افکار، گرایش، تشخیص موافق و مخالف و معیار عمل صحیح است که انسان با این معیار الهی از درونش غفلت نکند و خودش را مورد ارزیابی قرار دهد؛ همه آیات قرآن را در حضور خاص خود ببیند؛ توان تشخیص موافق و مخالف را داشته باشد و بعد از تشخیص، طبق قرآن عمل کند.

همه جامعه نسبت به یکدیگر مسؤول هستند

وی همه جامعه را نسبت به یکدیگر مسؤول دانست و تصریح کرد: پیامبراکرم(ص) فرمودند «کلکم راع و کلکم مسؤول عن رعیته» همه شما در قبال یکدیگر مسؤول هستید و همان گونه که نسبت به چشم، گوش و اعضای خود مراقبت دارید نسبت به مردم نیز باید احساس مسؤولیت کنید.

حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به اشعار سعدی و فردوسی خاطرنشان کرد: این بیانات به برکت آشنایی با معارف اسلام به وجود آمد و گرنه قبل از اسلام این گونه ادبیات وجود نداشته است.

وی بیان داشت: این بیان پیامبراکرم(ص) مردم را متمدن می‌کند و نمی‌تواند انسان نسبت به معضلات اجتماعی، اعتیاد و انحراف بی‌تفاوت باشد و بگوید «بیفتد و بیند جزای خویش» بلکه به رسم پیروی از اهل بیت(ع) با مهربانی و عطوفت، جامعه را هدایت می‌کند.

مفسر برجسته قرآن کریم به آیه سوره اسراء اشاره و تأکید کرد: خداوند می‌فرماید «إن السمع والبصر والفؤاد کل أولئک کان عنه مسئولا» در جامعه همه افراد نسبت به یکدیگر مسؤول هستند و اگر کسی خلافی را مرتکب شو همگان باید حساسیت نشان دهند که این نخستین مرتبه امربه معروف است.

باید در مقابل بدحجابی حساسیت داشته باشیم

وی گفت: اگر خانمی بدحجاب باشد آنچه انسان باید به عنوان واجب فقهی رعایت کند ترش رویی است و اگر در جامعه به همین مقدار مردم حساسیت نشان دهند این معضل خواهد شد زیرا آن فرد برای ارئه و جلب توجه آمده است که این رفتار در وی تأثیرگذار خواهد بود.

حضرت آیت الله جوادی آملی افزود: ائمه اطهار(ع) مهربانانه و با رقت قلب، جامعه را هدایت می‌کردند و به شیعیان سفارش می‌کردند که با یکدیگر ارتباط داشته باشید چنان که امام رضا(ع) فرمودند «در ارتباطات خود با یکدیگر مکتب ما را احیا کنید که معارف ما اهل بیت(ع) عاطفه ایجاد می‌کند» که اگر شیعیان به هم توجه کنند و جوان شیعه بفهمد که جامعه به وی توجه دارد؛ عمر و سرمایه‌اش را تلف نمی‌کند و اگر کسی وی را امربه معروف کند از وی می‌پذیرد.

وی در ادامه یادآور شد: زراره از امام سؤال کرد «وظیفه ما در زمان غیبت چیست؟» و حضرت در پاسخ فرمودند «دعای اللهم عرفنی نفسک فان… را بسیار بخوانید» که این دعای عارفانه، انسان را آگاه می‌کند تا فرق میان غدیر و سقیفه را بشناسد و پیامبر(ص) و امام بعد از ایشان را خلیفه الله بداند نه نماینده و وکیل مردم.

حضرت آیت الله جوادی آملی تأکید کرد: طلاب و دانشجویان باید به زیارت نامه‌ها و معارف اهل بیت(ع) توجه داشته باشند و همچون دروس رسائل و مکاسب آنها را مباحثه و مطالعه کنند زیرا این زیارت‌ها، امام شناسی اولیه‌ای را به انسان می‌دهند تا زائر «عارفا بحقه» شود و زیارتش ارزش پیدا کند.

اقامه نماز یک نوع زیارت است

وی اقامه نماز را زیارت خداوند خواند و گفت: زیارت از خداوند شروع می‌شود و به ائمه اطهار(ع) و اولیای الهی می‌رسد چنان که از حضرت علی(ع) معنای «قدقامت الصلوه» را سؤال کردند و حضرت در پاسخ فرمودند «هان وقت الزیاره» اذان و اقمه به معنای اذن دخول برای ورود به حرم امن الهی است.

استاد درس خارج حوزه علمیه به بحث دعا، نیایش و ارتباط  با خداوند اشاره کرد و بیان داشت: خالق هستی دائم الفیض است و دعا را رد نمی‌کند اما دعا آداب درونی و بیرونی دارد که توجه کردن به زمان‌ و مکان‌‌ از حالات بیرونی و داشتن رقت قلب و لطافت روحی از حالات درونی ارتباط با خداوند است.

وی دعاهای ماه رمضان را نشانه وسعت رحمت خداوند عنوان کرد و گفت: دعاهای ماه‌ رمضان، روشی پسندیده‌ و اخلاقی به انسان می‌دهد تا خیرات را برای همگان طلب کند.

حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به روایتی از امیرمؤمنان علی(ع) بیان داشت: دل بهار و پاییزی دارد یعنی اگر نسبت به دعا آمادگی و اقبال ندارد به آن فشار وارد نکنید و آن را نرنجانید زیرا دل رهبری انسان را برعهده دارد که این بیان حضرت علی(ع) در زمینه دعا و نیایش جامع و کامل است.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با ناپسند شمردن افراط و تفریط در همه زمینه‌ها خاطرنشان کرد: پیامبراکرم(ص) متخلق به ادب و حیا بودند و قبل از بعثت کنیزان و بردگان را از روی ادب «فتی و فتاه» یعنی پسر جوان و دختر جوان صدا می‌زدند که در محضر ایشان کسی از روی پرخوری آروغ زد؛ حضرت فرمودند «علیکم بانصاف البطون» انصاف را در خوردن رعایت کنید.

حضرت آیت الله جوادی آملی در پایان افزود: کم خوردن باعث می‌شود انسان از سطح شکم به سطح دل و قلب برسد و اقبال و ادبار قلبش را رصد کند در این صورت به نوافل و مستحبات توجه بیشتری دارد که نوافل دعا، زیارت و روضه را نیز شامل می‌شود.