آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) چهارشنبه شب در نشست دوره‌ای اساتید سطوح عالی و درس خارج حوزه علمیه قم که در مسجد مدرسه علمیه حضرت آیت‌الله گلپایگانی برگزار شد، اظهار داشت: یکی از مباحثی که باید در این جلسات از سوی محققان و اساتید مورد عنایت قرار گیرد این است که امروز به تصریح رهبران داعش و تکفیری‌ها شیعه جزء مشرکان و مرتدان است.

وی ادامه داد: از این جهت تکفیری‌ها به استناد برخی از آیات قرآن استدلال می‌کنند که قتل شیعه واجب است.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) تأکید کرد: آیاتی که در قرآن کریم به عنوان جهاد ابتدایی مطرح شده نه جهاد دفاعی امروز دستاویز این اعمال شنیع داعشی‌ها و تکفیری‌ها شده است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: انسان برای دین و کتاب خدا باید بگرید که چگونه آیات قرآن این چنین دستخوش سلیقه‌ها و افکار سیاسی و قدرت طلبی قرا می‌گیرد.

آیت‌الله فاضل لنکرانی با اشاره به انتشار کتابی در حوزه علمیه با عنوان «جهاد در اسلام» خاطرنشان کرد: نویسنده این کتاب تمام فقها را به باد جهالت گرفته و تصریح کرده که شیخ طوسی و تمام فقها و مفسرانی که جهاد را به دفاعی و ابتدایی تقسیم کرده، مرتکب اشتباه شده‌اند.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان این‌که نویسنده این کتاب به تبع  کتاب المنار و کلمه به کلمه به دنبال او بوده و ادعا می‌کند که همه آیاتی که در قرآن در مورد جهاد ابتدایی آمده مراد جهاد دفاعی است، افزود: در این کتاب بیان شده که ما چیزی به نام جهاد ابتدایی نداریم و به استناد آیات جهاد ابتدایی دم شیعه و غیر شیعه و هر کسی که تابع این‌ها نباشد را مباح می‌دانند.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا در قرآن آیاتی که جهاد ابتدایی را مطرح کرده باشد داریم یا نه،‌ گفت:‌ وقتی انسان به قرآن مراجعه می‌کند در چند سوره از قرآن راجع به جهاد ابتدایی بحث شده است در آیات ۱۹۰ تا ۱۹۴ سوره بقره به این امر اشاره شده تا این که می‌رسد به وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی‌ لا تَکُونَ فِتْنَهٌ این آیه و آیه وَقَاتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَکُمْ آیا شرط است یا قید احترازی است یا هیچ کدام بلکه عنوان مشیر و وصف دائمی و لا ینفک کفار است از این جهت نمی‌تواند آیات دیگر را تقیید بداند. 

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در تبیین آیه وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی‌ لا تَکُونَ فِتْنَهٌ، ‌بیان کرد: فتنه را به تبع مفسران اهل سنت به توطئه دشمن، نقشه یا شکنجه‌هایی که کفار نسبت به مسلمین می‌کردند نسبت داده‌اند؛ سیاست کفار این بود؛ کفاری که به دین پیامبر اسلام گرایش پیدا کرده بودند می‌گفتند یا کافر شوید یا کشته می‌شوید و آیات جهاد ابتدایی به تدریج نازل شد و در سیزده سال اول رسول خدا در مکه بودند اذن در جهاد داده نشد و ایشان مأمور به کفّ بودند اما متأسفانه اسلام را متهم می‌کنند که از اول آمد و گفت یا با شمشیر یا دین تحمیلی.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به آیه اذِنَ لِلَّذِینَ یُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ، ‌گفت: معروف این است که این آیه بعد از هجرت به مدینه یا برخی گفته‌اند دو سه ماه آخر زمان مکه نازل شد، بعد هم اذن داده شد تا این‌که می‌رسیم به آیات برائت پانزده آیه اول سوره برائت بحث مفصل و دقیق جهاد ابتدایی است و انصاف این است که هر کسی ادنی مراتبی داشته باشد می‌تواند در قرائنی که در آیات وجود دارد جهاد ابتدایی را در سوره توبه که در سال نهم هجرت نازل شد استفاده کند.

آیت‌الله فاضل لنکرانی بیان کرد: در دو جای قرآن فتنه به معنای شرک آمده است اما متأسفانه منکران به این مسأله توجه نمی‌کنند.

استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان این‌که در روایتی صحیح از امام باقر(ع) داریم که مراد از فتنه شرک است، اظهار کرد: عده‌ای با تفسیر به رأی یک موضوع اساسی را از قرآن خارج می‌کنند و می‌گویند چیزی به نام جهاد ابتدایی در اسلام نداریم در حالی که معنای جهاد ابتدایی این است که شرک در عالم نباشد و برحسب برخی از آیات دیگر معنایش اعلای کلمه توحید و سبب نجات مستضعفان از شرک است و این حرف که بگوییم جهاد ابتدایی معنایش این است که اسلام دین زور است، درست نیست.

وی با اشاره به روایتی که محمدبن مسلم از امام باقر(ع) درباره آیه وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی‌ لا تَکُونَ فِتْنَهٌ سؤال کرد،‌ افزود: محمد بن مسلم فقیه است و پیدا است که از معنای تحت اللفظی آیه سؤال نکرده، سؤال این بوده که آیا شما مکلف به این واجب و مخاطب به این خطاب هستید یا نه؛ رسول خدا ترخیص داده است یعنی در امور عامه حکومتی و سیاسی رسول خدا این ولایت را داشته و ترخیص داده است که این عمل ترک شود و فعلیت محقق نشده است.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: احتمال دیگر این است که تأویل و عینیت کامل هنوز نیامده است و تحقق کاملش در زمان ظهور امام زمان(عج) می‌آید و رسول خدا یک ترخیص عامی داده‌اند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ابراز کرد: از آیات قرآن استفاده می‌شود مسأله قتل در جهاد ابتدایی یک امر تخییری است نه یک امر تعیینی و این مطلب که مشهور است؛ یا کشته شود یا اسلام بیاورد این چنین نیست و از آیات این مطلب استفاده نمی‌شود.

آیت‌الله فاضل لنکرانی با اشاره به‌ آیه وَإِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِکِینَ اسْتَجَارَکَ فَأَجِرْهُ حَتَّى یَسْمَعَ کَلاَمَ اللّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ،‌ افزود: اگر در بهبوهه جنگ یکی از مشرکان پناه خواست تا راجع به اسلام تحقیق کند باید مهلت داد و اطلاق آیه اقتضا می‌کند ولو ۱۰ سال هم خواست مطالعه کند باید مهلت داد و اگر مشرکی در بلاد مسلمین آمد تحقیق کرد و اسلام را قبول نکرد، حق کشتن او را نداریم.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به شبهه کتاب جهاد در اسلام مبنی بر این که ایمان و شرک یک امر قلبی است و چطور می شود با سرنیزه افرادی را مکلف به اسلام کرد، ‌اظهار داشت: اسلام مثل شرک امور قلبیه است و نمی شود با تحمیل سازگاری ندارد؛ برخی معنای جهاد ابتدایی را نفهمیده‌اند همانطور که در فتح مکه که از مصادیق جهاد ابتدایی بود آنچه در جهاد ابتدایی هست اسلام قلبی نیست بلکه اسلامی است که متضمن شهادتین ظاهری است ولو یقین داریم که در قلب هم قبول ندارد.

وی با بیان این‌که آنچه موجب حفظ دماء مسلمین و مورد تأکید علمای اهل سنت و شیعه می‌باشد شهادتین ظاهری است، گفت: این مطلب اختصاص به علمای شیعه ندارد و فقهای تراز اول اهل سنت نیز به آن قائل هستند اما امروز داعشی‌ها و تکفیری‌ها تمام این ضابطه‌ها را کنار کذاشته‌ و به کشت و کشتار مردم بیگناه مسلمان می‌پردازند.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در پایان بیان کرد: قرآن به وضوح و به اعلا صوته دلالت بر جهاد ابتدایی دارد و هیچ تردیدی در این امر وجود ندارد.