وی افزود: سابقا بسیاری از مسائل ساده بود اما در حال حاضر به عنوان مثال بیع های اینترنتی و مسائل دیگر به وجود آمده که پیچیده و مبهم هستند، عده ای از سودجویان برای کلاهبرداری از مردم موضوعاتی را تأسیس می کنند و کلاه عده ای را بر می دارند که شناخت آن ها بسیار مهم است.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم با بیان این که زمان حاضر زمانی است که مسائل مستحدثه بسیاری وجود دارد، اظهار داشت: به نسبت مسائل مستحدثه، موضوعات مستحدثه ای هم پیش می آید، از این رو همانگونه که مسائل مستحدثه احتیاج به حل شدن دارند موضوعات مستحدثه هم باید حل شود.

وی ادامه داد: گاهی قلمرو موضوع شناسی با قلمرو اجتهاد احکام مخلوط می شود، باید کاری کرد که موضوع شناسی در قلمرو اجتهاد نرود، گاهی شاید موضوع شناسی کاری انجام می دهد که صاحب فتوا باید آن را انجام دهد.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی با بیان این که حد و مرزهای موضوع شناسی و صاحب فتوا باید شناخته و جدا شود، ابراز داشت: نظرات موضوع شناسی برای مردم به عنوان این که افراد اهل خبره هستند می پذیرند اما در مواردی موضوع شناسی باید در اختیار فقیه قرار داده شود.

وی عنوان کرد: در این موارد فقیه باید موضوع شناسی را ببیند و بر اساس آن فتوا صادر کند، البته مواردی از قبیل کارشناسی است که باید اهل خبره نظر خود را بدهند اما گاهی باید در اختیار فقیه باشد تا معلوم شود.

این مرجع تقلید خاطرنشان کرد: مفهوم شناسی در بسیاری از موارد کار فقیه بوده و کار آقایان موضوع شناس به شمار نمی رود، اگر فقیه مفاهیم ادله را متوجه نشود نمی تواند فتوا دهد، بعد از این که فقیه مفاهیم را فهمید و فتوا داد بحث شناخت موضوع مطرح می شود که آن را چگونه بشناسند و چگونه به آن عمل کنند.

وی اضافه کرد: در حوزه باید درسی برای عموم در زمینه موضوع شناسی وجود داشته باشد، موضوع شناسی امری است که همه طلاب باید با آن آشنایی داشته باشند، اگر طلاب و روحانیت از موضوعات روز بی خبر بوده و در این زمینه اهل خبره نشده باشند نمی توانند پاسخگوی مردم باشند.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی با بیان این که موضوع شناسی در حوزه باید عمومیت پیدا کند، گفت: این که یک درس به این عنوان شروع شود کافی نیست بلکه هر کسی که فقه می خواند باید مقداری از موضوع شناسی را نیز فراگیرد چرا که شناخت موضوعات پیچیده شده است و این یک ضرورت به شمار می رود.

وی افزود: نتیجه برنامه های مؤسسه موضوع شناسی باید در اختیار مراجع قرار داده شود چون ممکن است اصطکاکی ایجاد شده و برخی از مراجع انکار کنند و مشکل پدید آید از این رو کار باید باید به مراجع عرضه شده و از نظرات آنان استفاده شود، اگر مستقل از مراجع موضوع شناسی شود ممکن است مشکلی ایجاد شود.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم مراجعه به اهل تخصص و خبره در موضوع شناسی را امری مهم دانست و اظهار داشت: برخی از مسائل سابقا جزو عیوب بوده است چون جراحی وجود نداشت اما امروز با عمل جراحی ساده ممکن است عیب برطرف شود، عوض شدن موضوع بر اثر گذشتن زمان از مسائل مربوط به موضوع شناسی است که باید مورد توجه باشد.

وی ادامه داد: بسیاری از عیوبی که سابقا غیر قابل حل بوده در حال حاضر به راحتی حل می شود، باید از همه صاحبان تخصص در موضوعات استفاده کرد، خود تفاوت هایی که بین زمان حاضر و گذشته وجود دارد از مسائل است که می تواند فصلی از کار موضوع شناسی باشد.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی با بیان این که جای موضوع شناسی در حوزه خالی بوده است، ابراز داشت: خوشبختانه این خلأ در حال پر شدن به وسیله زحمات مؤسسه موضوع شناسی است اما تا رسیدن به حد نهایی باید مسافت ها را پیمود و به نقطه مطلوب رسید.