زیارت به معنای نوعی انس و تمایل قلبی همراه با تکریم و تعظیم است. و مرحله نهایی آن , عشق و اطاعت از زیارت شونده و همانند  او شدن در فکر و عمل است. پس ما که به زیارت امامان معصوم (ع) می رویم از روی تمایل قلبی و همراه با تکریم و تعظیم مقام ایشان است. و این زیارت زمانی کامل میشود که فکر و عمل خود را نیز همانند امام خویش سازیم. و در تبعیت  محض نسبت به ایشان قرار می گیریم .چرا که (وفالراغب عنکم ما رقو المقصر فی حقکم زاهق),(اللازم لکم لاحق یعنی هرکه ملازم و همراه شما شد به حق رسیده است و نجات یافته)…..زیارت به معنای نوعی انس و تمایل قلبی همراه با تکریم و تعظیم است. و مرحله نهایی آن , عشق و اطاعت از زیارت شونده و همانند  او شدن در فکر و عمل است. پس ما که به زیارت امامان معصوم (ع) می رویم از روی تمایل قلبی و همراه با تکریم و تعظیم مقام ایشان است. و این زیارت زمانی کامل میشود که فکر و عمل خود را نیز همانند امام خویش سازیم. و در تبعیت  محض نسبت به ایشان قرار می گیریم .چرا که (وفالراغب عنکم ما رقو المقصر فی حقکم زاهق),(اللازم لکم لاحق یعنی هرکه ملازم و همراه شما شد به حق رسیده است و نجات یافته).

هر کس جلوتر برودیا عقب بماند هلاک می شود. عده ای که حضرت امیر (ع) یا امام مجتبی(ع) یا سید الشهدا(ع) را یاری نکردند عقب ماندند و خوارج هم که تند روی می کردند ,ابو مسلم خراسانی تند روی کرد و علیرغم عدم رضایت امام زمانش از همراهی با بنی العباس برای گرفتن حکومت اهل بیت(ع) با آنان هم کاری کرد ولی گمراه شد و آن شد که می بینیم حکومت رو به نابودی و ضعف بنی امیه  را تبدیل به حکومت مقتدر بنی العباس کرد که شدت بر خورد آنها با شیعیان ,سادات وایرانیان بیش از بنی امیه بود.و ۶امام معصوم(ع)را همینها به شهادت رسانیدند. پس  انگونه زیارت برویم که ملازم اهل بیت(ع) باشیم .در فضیلت زیرت معصومین(ع)و کسب و ثواب این زیارت ,قید مهمی  داریم و آن هم ,قید عارفا بحقه است یعنی بداند که حق امام چیست؟ حق امام آن است که او را واجب الاطاعه بدانیم و هر انچه به آن امری کند,اطاعت کنیم و معنای زیارت واقعی هم همین عشق توام با اطاعت است و آنگاه مشمول این فرمایش امام کاظم(ع)می شویم که فرمودند در روز قیامت ۴نفر از اولین که نوح(ع) ابراهیم(ع) موسی(ع) و عیسی(ع) هستند و ۴نفر از اخرین که پیامبر(ص) وحضرت علی(ع)و حسنین(ع)هستندبر عرش خداوند خواهند بود و سپس فرمودند ائمه(ع)نیز با ما خواهند بود (بر عرش خواهند بود).

قبل از زیارت گفته اند غسل کنیم و وضو یگیریم . اینها طهارت جسمی و ظاهری است اما طهارت مهمتری هم باید داشته باشیم و آن طهارت فکر و قلب است . اگر قلب و فکر آماده نبود, از زیارت بهره ای نمیبریم. دیروز عرض کردیم که شرط زیارت و کسب ثواب عظیم آن , اطاعت از امام و امام را واجب الاطاعه دانستن است. اینکه بدانیم حق امام بر ما چیست؟ , اینکه باور خرافی یا غلط پیرامون امام نداشته باشیم . مثلا نستجیر بالله امام را مرده ندانیم چرا که  به فرمایش  قر آن دکریم ((و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون…)) و در اذن دخول امام (ع) هم می گوییم ((وعلم ان رسولک و خلفائک علیهم السلام  احیاء عندک یرزقون یرون مقامی و یسمع کلامی و یردون سلامی یعنی……. , پس امام زنده بدانیم حی بدانیم , و به تعبیری یکی از اولیاء الهی , امام حی است , حاضر است و ناظر است بر اعمال و زیارت ما و این را در اذن دخول حضرات معصومین میگوییم که (( و انک حجبت عن سمعی کلامهم , گوش ما صدا آنان را , پاسخ آنان را نمیشنود و الا  ایشان هم کلام  ما مرا میشنود و هم ما را میبیند و نمونه های فراوانی هم داریم از اولیای الهی وآنان که چشمشان باز بوده و امام (ع) را میدیدند. این از طهارت فکر که قدم اول در زیارت است .

پس قدم اول در زیارت طهارت است و اولین شق از طهارت ,طهارت فکر است از خرافات وانحرافات ذهنی پیرامون امام(ع)و سوظن به امام (ع)که مثلا امام (ع)صدای ما را نمیشنود و یا نمیتواند پاسخ دهد.این انحرافات نباید باشد و فکر باید از این پلیدی ها ,طاهر باشد.

مرحله دوم طهارت,طهارت قلب است از گناه,هر قدر قلب پاکتر و با طهارتبیشتر باشد,به زیارت کامل نزدیکتر میشود,حد اقل این طهارت باکر از گناهان کبیره وحد وکینه مومنان است.

قرآن کریم دعای اهل ایمان را این میداند که(ولاتجعلفی قلوبنا غلا للذین آمنو…)برای رسیدن به این طهارت هم راههایی ذکر شده است,از جمله ,استغفار وتوبه قبل از زیارت وعزم بر ترک گناهان گذشته که تاکید فراوانی در زیارت ائمه(ع)بر این امر شده است.قبلا هم گفتیم که زیارت صحیح و کامل,آن است که امام (ع)را واجب الاطاعه بدانیم ,خوب امامان(ع)به چه امر می کنند و از چه نهی می کنند که انهارا اطاعت کنیم؟آیا بر اساس نفس خویش امر و نهی میکنند یا امر به دستورات الهی ونهی از حرامهای الهی می کنند؟یقینا امام(ع) که عبد خالص خداوند است و اصلا زیارت او بخاطر همان عبودیت اوست و با زیارت او دنبال تقرب ونزدیکی به خداوند هستیم.امری جز واجبات الهی و نهی ای جز حرامهای الهی ندارد.در روایتی هم داریم که (من اطاع الله فقد احبنا)فقط کسی که او امر خداوند را اطاعت می کند واظهار محبت به ما می کند,دوست ماست و راست گفته است و نه انکه اظهار محبت می کند و معصیت هم مرتکب میشوند.همین جا لازم است عرض کنم شنوندگان عزیز,اگر بدانیم کسی کار ما را میبیند ,دوربینی عمل مارا ظبط می کند ,رعایت می کنیم ,پس اینرا بدانیم که امام معصوم(ع)اعمال مارا کار مارا می بیند ,بیائید قبل از هر تشرف به حرم مطهر,به اصلاح خود بپردازیم,گناهی را ترک کنیم تا طهارت بیشتری بیابیم وعمل خیری مانند صدقه مرتکب شویم تا با نورانیت و صفای با طن بیشتری وارد حرمهای شریف گردیم,خصوصا حرم امام رئوف حضرت رضا(ع)و من از خواهران گرامی خواهش می کنم که به معقوله حجاب بعنوان واجب الهی که قرآن کریم حد اقل در چندین ایه و در سوره متعددی امر به آن کرده است,توجه جدی کنند و شنوندگان گرامی,سایر خواهران را هم به این امر راهنمایی و دعوت کنند که گناه در محضر امام(ع)همچون تیری است که بسمت امام(ع)رها میکنیم و نمایش آرایشومو و زیور آلات به نا محرم از گناهان است که عذابهای سخت و درد ناکی را به دنبال دارد.امام هشتم(ع)در حدیثی از پیامبر (ص)نقل می کند که در شب معراج دیدم زنانی از امت من را به موهای خود آویزان کرده اند و مغز سر آنها میجوشید چرا که موهای خود را از نا محرم نمی پوشاندند و زنانی را دیدم که گوشت بدن خود را می خوردند و آتشی از زیر آنها شعله ور بود چرا که خود را برای مردم (مردان نا محرم )زینت می کردند. خواهران گرامی امروز سال روز ولادت زنی است که از نابینا هم رو می گرفت …

اما طهارت جسمی یعنی پاک بودن بدن از هر نوع نجاست و یا جنابت وحیض و نفاس ولزااگر کسی غسل بر او واجب است باید ابتدا غسل کند و بعد وارد حرم شود وحتی مستحب است غسل زیارت کنیم و بعد وارد شویم همچنین کسب طهارت یعنی وضو گرفتن قبل از ورود به حرم مطهر لازم است.در موقع ورود هم,ادب,توجه دائم به حضور در محضر امامی که زنده است و می بیند وخود حضور دارد وپاسخ کلامات وسلام مارا می دهد,گفتن ذکر لااله الاالله و الله اکبر خواندن اذن دخول و دعا ها وزیارت ما ثور وارده که مفاتیح الجنان یا کتابهای معتبر دعا آمده است رعایت گردد. یکی از آداب دیگر در حرمهای شریف نزدیک شدن به قبر و ضریح و بوسیدن آن است اما این عمل را تا حدی انجام دهید که مزاحمت برای سایر زوار نباشد چرا که زیارت مستحب است اما اذیت دیگران و تضییع حقوق آنها حرام وگناه است بزرگان ما همواره توصیه کرده اند که در اینگونه مواقع مراعات دیگران را بکنیم همینجا عرض کنم که متاسفانه در حرم رضوی حتی اخیرا در عتبات هم شاهد هستیم که عده ای به ضریح مطهر می چسبند و انگار هر کس این ضریح را سفت تر بگیرد حاجت می گیرد نه عزیزانم ما فقط دعوت به بوسیدن و احترام شده ایم پس این بوسیدن نباید بی احترامی باشد.گاهی برای بوسیدن ضریح گناه می کنیم و دیگران را اذیت می کنیم یا نمی گذاریم کس دیگری زیارت کند یا نماز زیارت که در بالای سر مبارک خوانده می شود همه دوست دارند آنجا بخوانند اما عده ای آنقدر نماز می خوانند یا نماز ها را طولانی می کنند و یا حتی دعا می خوانند که زوار زیادی مایوس از آنجا میروند.

اینجا لازم است عرض کنم که شنوندگان عزیز,به تابلو هایی که در حرم مطهر رضوی وتمام حرمهاست دقت کنید , تا موجب زحمت خود و دیگران نشوید و خدایی نکرده با سهل انگاری و غفلت ما , حقی ضایع نگردد. از دیگر آداب زیارت تلاوت قرآن کریم و اهداء آن به محضر مبارک امام هشتم (ع) است. خصوصا به نیابت از سوی حضرت ولی عصر (عج) و مخصوصا تاکید می کنم که بسیاری از بزرگان مقید بودند بخشی از اعمال عبادی خویش را در محضر امام (ع) انجام دهند که موجب تقرب به امام (ع) و شادی دل حضرت رضا (ع) میشود.

از آداب دیگری که باید در زیارت رعایت شود, صدقه دادن , تحمل و صبر در برابر خطا و اشتباه سایر زوار و کمک به زوار ناتوان و نیازمند کمک است.

یکی دیگر از آداب زیارت بلکه مهمترین آنها این است که زائر بگونه ای رفتار کند که پس از زیارت بهتر از قبل شده باشد و در واقع زیارتی مقبول است که در ما تاثیر گذارده باشد و ما را به خداوند و ائمه(ع)نزدیکتر کند لزا اینکه زیارت کنیم و برگردیم به حال سابقدر بیرون حرم ,یعنی آنکه بهره ای از زیارت نبرده ایم,لباس ما در حرم بوی عطر حرم را میگیرد …

باید فرق بین من و ماشین و لباسم باشد.در زیارت می گوییم که آمده ایم با زیارت شما به خداوند نزدیک شویم باید این نزدیکی را در زندگی حس کنیم,در روایت است که اگر میخواهید بدانید جایگاه شما نزد خدا چگونه است ببینید جایگاه خداوند نزد شما چگونه است؟باید خداوند پس از زیارت در دل ما بیشتر جای بگیرد,یقین و معرفتمان بیشتر شود.الان بحمدالله در حرم مطهر رضوی برنامه های فرهنگی متعددی هست جهت افزایش معرفت زوار,حتما استفاده کنید فرصت را غنیمت شمریده و اوغات فراغت را در حرم جای توجه به در و دیوار و معماری و …به تفکر در معانی قرآن کریم و زیارت و ادعیه و یاد گیری معارف بپردازید که دیگر از آفات جدی زیارت غفلت است . بیتوته کردن و شب را در حرم ماندن هم ارزش فراوانی دارد در روایت است که همانند زیارت خداوند در عرش است. در روایت است که زائر حضرت رضا(ع) اگر ۲ رکعت نماز بالای سر مبارک بجا آورد و حاجت خود را در قنوت نماز بخواهد دعایش مستجاب است,اما عزیزان در قنوت نماز زیارت از دعا برای فرج و سلامتی حضرت صاحب الامر(عج)غافل نشویم که این دعا برای آن حضرت بیش از همه برای ما برکات و آثار دارد,خدمت حضرت صاحب(عج)و آرزوی آن توسط حضرت رضا(ع)دعای (الهم ارفع عن ولیک )که در مفاتیح ادعیه پیرامون حضرت صاحب است. که با توجه به آنحضرت مورد توجه تمام ائمه(ع)و خصوصاحضرت زهرا(س)قرار می گیریم لذا از دعا برای آن حضرت فراموش نکنیم و زیاد این دعا را بخوانیم (الهم کن لولیک…)