حال در سالروز تأسیس بنیاد شهید انقلاب اسلامی، در صدد برآمدیم تا با بهره گیری از منویات و اندیشه های معظم له ، ضرورت و اهمیت تجلیل و تکریم از خانواده شهدا، و رسالت پیش روی بنیاد شهید انقلاب اسلامی را مورد واکاوی قرار دهیم.

انقلاب مدیون خانواده شهداست

بی شک ایثارگری‌ های شهدا موجب پیروزی کشورمان در جنگ تحمیلی و حفظ نظام جمهوری اسلامی شد و تعجب جهانیان را برانگیخت، لذا مدیون خانواده‌ های شهدا هستیم، نسل ‌های آینده نیز مدیون این خانواده‌ ها هستند، از این رو احترام به خانواده شهدا از طرف همه مردم ایران است؛ چرا که حفظ نظام اسلامی بر پایه همین ایثارگری است، در حقیقت انقلاب مدیون خانواده شهداست.[۵]

لزوم قدرشناسی از خانواده معظم شهدا

اسلام بر پایه حق‏شناسى است. اگر کسى خدمتى به ما کرد، نباید آن را از یاد برد، بلکه باید این خدمت را روزى جبران نمود. البته گاه انسان نمى‏تواند جبران کند، یا به خاطر اینکه توانایى او کم است و یا خدمتى که به او شده به قدرى زیاد است که قابل جبران نیست، در این صورت حداقل باید با زبانش تشکر کند در غیر این صورت کفران نعمت کرده و مستحق زوال نعمت است.[۶]

در این میان شهدا، نظام اسلامی را عزت بخشیدند و باعث استقلال و آرامش این نظام مقدس شدند.[۷]

وقتی از تعداد دقیق خانواده معظم شهدا و ایثارگران آگاه می‌شویم، در می ‌یابیم که برای این انقلاب چه زحماتی کشیده شده و چه انسان ‌هایی برای حفظ این نظام ایثارگری کرده ‌اند. باید این اعداد و ارقام در رسانه‌ ها و همچنین در قالب همایش ‌ها و یادواره ها برای عموم مردم تبیین شده و مشخص شود که چه میزان افراد برای این حکومت و نظام زحمت کشیده ‌اند تا همگی سعی کنیم که قدردان این ایثار آنان باشیم.[۸]

البته خانواده شهدا باید به خود افتخار کنند،[۹] لیکن ما هرچه تلاش کنیم جبران زحمات شهدا نمی شود. بنابراین لااقل باید قدرشناسى کنیم.[۱۰]

در این زمینه قرآن مى‏فرماید: «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَلَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ؛ اگر شکرگزارى کنید (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود و اگر ناسپاسى کنید مجازاتم شدید است».[۱۱]

با تأمل در این آیۀ شریفه می توان دریافت در اجتماعى که روح تشکر و قدردانى مرده، کمتر کسى علاقه و دلگرمى به خدمت پیدا مى‏کند، و به عکس آنها که بیشتر قدردانى از زحمات و خدمات اشخاص مى‏کنند، ملت هایى بانشاط تر و پیشروترند.[۱۲]

توجه به همین حقیقت سبب شده است که در عصر ما به عنوان قدردانى از زحمات بزرگان گذشته در صدمین سال، هزارمین سال، زاد روز، و در هر فرصت مناسب دیگر، مراسمى براى بزرگداشت آنها بگیرند و ضمن سپاسگزارى از خدماتشان مردم را به حرکت و تلاش بیشتر دعوت کنند. [۱۳]

فى المثل در انقلاب اسلامى کشور ما که پایان یک دوران تاریک دو هزار و پانصد ساله و آغاز دوران جدیدى بود، وقتى مى ‏بینیم همه سال و هر ماه بلکه هر روز، خاطره شهیدان انقلاب زنده مى‏شود و بر آنها درود مى‏فرستند و به تمام کسانى که به آنها منسوبند احترام مى‏گذارند و به خدماتشان ارج مى‏نهند، این خود سبب مى‏شود که عشق و علاقه به فداکارى در دیگران پرورش یابد و سطح فداکارى مردم بالاتر رود، و به تعبیر قرآن شکر این نعمت باعث فزونى آن خواهد شد، و از خون یک شهید هزاران مجاهد مى‏روید و مصداق زنده لَأَزِیدَنَّکُمْ» مى‏ شود! [۱۴]

بر این اساس ما مرهون ایثار و گذشت شهدا هستیم و ۴۱سال است این ملت بر سر سفره شهدا است، لذا تکریم و تجلیل خانواده معظم شهدا از یک سو شکرانه ای است و از سویی سرمایه ای برای نظام است، تا اگر خدای نکرده تهدیدی دوباره پیش آید با همان روحیه ایثار و شهادت و با حضور انسان های ایثارگر همانند دوران دفاع مقدس در برابر دشمنان ایستادگی نماییم.[۱۵]

ارتقای ابعاد رضایت ‌مندی خانواده معظم شهدا

بنیاد شهید دارای ویژگی هایی غیر از دیگر سازمان ها و نهاد هاست و به همین دلیل و به سبب نو بودن نیازمند تفکر و اندیشه و سرمایه گذاری بیشتر و گسترده تری است. از جمله اینکه مسائل مادی، رفاهی، درمانی، فرهنگی و معنوی همسران، والدین و فرزندان شهدا باید مورد توجه جدی باشد زیرا آنها دارای خصوصیات ویژه ای هستند و دولتمردان باید احساس کنند این بخش از فعالیت ها، اولویت دارند.[۱۶]

خانواده های شهدا نباید احساس کنند، فراموش شده اند، به همین دلیل باید برنامه هایی داشت که از نظر روحی، فرزندان شاهد و ایثارگر نشاط لازم را داشته باشند.[۱۷]

البته مسئله راضی کردن خانواده ‌های شهدا منحصر به مسائل مادی نیست و از راه‌ های معنوی هم می‌توان آن‌ ها را راضی کرد، از جمله می توان در کتاب ‌های درسی در خصوص خانواده ‌های شهدا مطالبی را نوشت.[۱۸]

مدیران و کارمندان این بنیاد باید از تحمل بالایی برخوردار باشند. فراموش نکنیم رهبر معظم انقلاب در مناسبت‌ های مختلف با خانواده‌ های شهدا دیدار می‌کنند و چنین اقدامی رضایت مندی معنوی این خانواده‌ ها را به دنبال داشته است.[۱۹]

صبر خانواده معظم شهدا به خصوص خانواده ‌های چند شهیدی که ستودنی است و رعایت اخلاق اسلامی و تکریم در برخورد با این عزیزان ضروری است و باید از آنها دلجویی کرد.[۲۰] از این رو اهمیت دادن به این خانواده ‌ها باید در دستور کار مدیران کشور قرار بگیرد. باید رفتار این افراد با ایثارگران و خانواده ‌های شهدا با احترام باشد تا موفقیت ‌های بیشتر بنیاد شهید و امور ایثارگران را شاهد باشیم.[۲۱]

باید دانست خدمت به اقشار زیر پوشش بنیاد شهید مربوط به همه زمان هاست؛ نسبت به آینده هم ممکن است حوادثی به وجود بیایند و اگر خانواده های شاهد و ایثارگر مورد توجه امروز ما نباشند، افراد در آینده در ایثار گری و جانفشانی دچار تردید خواهند شد.[۲۲]

هم چنین همه مردم و مسئولان باید بدانند که امنیت امروز ایران اسلامی مرهون خون پاک شهیدان است و در واقع هزینه را شهدا و خانواده هایشان پرداخته اند و امروز نتیجه آن به ما رسیده است از این رو هرچه به خانواده شهدا امتیاز داده شود، کم است.[۲۳]

تضمین آینده کشور در گرو تکریم خانواده شهداست

تکریم خانواده شهدا یعنی زنده نگه داشتن فرهنگ ایثار و شهادت ، فرهنگ پایداری در مقابل دشمنان از سوی نسل های انقلاب اسلامی، که اگر بی اعتنایی به این فرهنگ شود و حق شهدا ادا نشود انگیزه ها نیز کمرنگ می شود.[۲۴]

لذا همه ما باید قدردان جانفشانی های شهداء، و خانواده های آنان باشیم، چرا که نه تنها ما بلکه نسل های بعد ما نیز مدیون شهداء هستند. در این میان ، عزت، احترام و خدمت به خانواده شهداء، تضمین آینده انقلاب است.[۲۵]

تکریم خانواده شهدا، راهبردی برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت

از جمله وظایف بنیاد شهید در خصوص نسل های آینده، حفظ و انتقال فرهنگ ایثار وشهادت به آیندگان است، ما همواره به این فرهنگ ارزشمند نیاز داریم، فرهنگی که موجب قدرت و عزت برای نظام و ترس دشمنان از این روحیه است. لذا باید این فرهنگ به نسل آینده منتقل شود، باید این آگاهی منتقل گردد که امنیت و آرامش امروز ایران اسلامی در میان ناآرامی های منطقه مرهون همین ایثارگری شهدا است.[۲۶]

برای ترویج این فرهنگ نیز باید به ابعاد زیادی دقت شود، از جمله انعکاس افکار شهدا در جامعه که موجب ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است، هم چنین توجه به عکس العمل های خانواده های شهدا در قبال این شهادت ها خود سبب ترویج روحیه ایثار و شهادت است،[۲۷] چرا که خانواده‌ ها، شهدای خود را با عشق تشییع می‌کردند که خود عامل مهمی در مقابل دشمنان بود. اینها را باید زنده نگه داریم.[۲۸]

باید این افکار شهدا و انعکاس رفتار خانواده شهدا مجموعه ای را تدوین نمود.[۲۹] و نام و یاد شهدا و خانواده شهیدان را گرامی داشت تا جوانان این مرز و بوم بدانند که در آینده نیز نام و یاد جوانانی که دراین مرز و بوم به شهادت می رسند، گرامی داشته می شود و ملت به آنان و خانواده هایشان افتخار می کنند.[۳۰]

یقین داشته باشید تا خانواده شهدا، بسیجیان و وفاداران به انقلاب بیدارند، کاری از دشمن ساخته نیست، دشمن نمی تواند در برابر کسانی که تشنه شهادت هستند، بایستد[۳۱] و همۀ این امور به ویژه صیانت از فرهنگ نورانی و قرآنی شهادت، در گرو تکریم خانواده های معظم شهدا و ایثارگران نهفته است.[۳۲]

تکریم خانواده های شهدا فرهنگ مقاومت را زنده می کند

دربیان اهمیت تکریم خانواده شهدا همین بس که کسانی که در زمان جنگ نبودند خواهند دید که مسئولان و مردم به خانواده های ایثارگران و شهیدان توجه دارند و بسیاری از مراکز کشور به اسم شهیدان نامگذاری شده است.[۳۳]

لذا تکریم از خانواده های شهدا، نه تنها تشکر از زحمات آنها در جهت حفظ اسلام و انقلاب است بلکه سرمایه ای است که با گسترش فرهنگ شهادت طلبی، کشور را در مقابل تهدیدات احتمالی دشمنان بیمه می کند.[۳۴]

حتی امروز شاهدیم فرهنگ شهادت طلبی جوانان ما به کشورهای مسلمان منطقه صادر شده، و مجاهدان بسیاری در حزب الله لبنان و حشد الشعبی عراق در مقابل دشمنان ایستادگی می کنند که اگر این افراد نبودند، معلوم نبود چه بر سر سرنوشت کشورهای منطقه همچون سوریه، عراق و لبنان می آمد.[۳۵]

سخن آخر: (خدمت به خانواده شهدا عبادت است)

در خاتمه باید تأکید کرد بالاترین مقام را شهدا نزد خداوند دارند،[۳۶] لذا خدمت به خانواده شهدا مهم ترین عبادات است و ذخیره یوم المعاد به حساب می آید.[۳۷]

با این تفاسیر خطاب به خدمتگزاران در بنیاد شهید و امور ایثارگران می گوئیم، خداوند توفیق بزرگی به شما داده است که در مسیر خدمت به خانواده معظم شهدا و جانبازان گام بر می‌داری،[۳۸] چرا که اثر معنوی کارهای بنیاد شهید از بسیاری امور دیگر بالاتر و بیشتر است.[۳۹]

لذا آنچه در توان دارید به خانواده های معظم شهدا و ایثارگران خدمت کنید و ایشان را تکریم نمایید،[۴۰] و یقین بدانید هر نوع فعالیت شما در مسیر خدمت به خانواده شهدا و حل مشکلات آنان ذخیره یوم المعادتان خواهد بود.[۴۱] امیدواریم که همگان قدردان خدمات بنیاد شهید و امور ایثارگران باشند.[۴۲]

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی makarem.ir

منبع+بیانات معظم له

 [۱] پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نظام نوپای جمهوری اسلامی مسائل گوناگونی را در مسیر حرکتش تجربه کرد، در این بین آیت الله العظمی مکارم شیرازی با انتشار مقالات و اطلاعیه هایی در مطبوعات ضمن اعلام مواضع خود، راه حل هایی نیز عرضه کردند، از جمله پیشهاد معظم له در تاسیس بنیاد شهید که بعد از مدت کوتاهی عملیاتی شد؛ (پس از پیروزی، ص۱۱ و ۱۲).

[۲] روزنامه اطلاعات، ۵/۱۲/۱۳۵۸٫

[۳] پس از پیروزی، ص۲۶٫

[۴] همان، ص۳۰٫

[۵] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران کشور،۵ /۶/۱۳۹۷٫

[۶] گفتار معصومین(ع)، ج‏۱، ص۷۱٫

[۷] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار مدیر کل بنیاد شهید و امور ایثارگران قم، ۱۹/۴/۱۳۹۳٫

[۸] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۱۶/۸/۱۳۹۲٫

[۹] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در نخستین برنامه متمرکز اجلاسیه سرداران و ۱۴ هزار و ۶۰۰ شهید استان فارس،۱۵/۲/۱۳۹۰٫

[۱۰] گفتار معصومین(ع)، ج‏۱، ص۷۲٫

[۱۱] سورۀ ابراهیم، آیه ۷٫

[۱۲] تفسیر نمونه، ج‏۱۰، ص۲۸۳٫

[۱۳] همان.

[۱۴] همان.

[۱۵] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران، ۱۷/۱۲/۱۳۹۴٫

[۱۶] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۶/۸/۱۳۹۳٫

[۱۷] همان.

[۱۸] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران، ۵/۶/۱۳۹۷٫

[۱۹] همان.

[۲۰] همان.

[۲۱] همان.

[۲۲] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران، ۶/۸/۱۳۹۳٫

[۲۳] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران، ۱۸/۱۲/۱۳۹۴٫

[۲۴] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار مدیر کل بنیاد شهید و امور ایثارگران قم،۱۹/۴/۱۳۹۳٫

[۲۵] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۵/۶/۱۳۹۷٫

[۲۶] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۱۸/۱۲/۱۳۹۴٫

[۲۷] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۳۰/۹/۱۳۹۵٫

[۲۸]بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار جانشین فرماندهی کل سپاه و جمعی از سرداران سپاه و مسئولان بنیادشهید کشور،۱۰/۱۲/۱۳۹۱٫

[۲۹] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۳۰/۹/۱۳۹۵٫

[۳۰] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۱۸/۱۲/۱۳۹۴٫

[۳۱] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار با خانواده شهدا،۲۴/۸/۱۳۸۱٫

[۳۲] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی،۲۰/۱۲/۱۳۹۳٫

[۳۳] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار با پدر شهیدان امینی از شهدای قمی هشت سال دفاع مقدس،۱۷/۱۲/۱۳۹۴٫

[۳۴] همان.

[۳۵] همان.

[۳۶] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار مدیر کل بنیاد شهید و امور ایثارگران قم، ۱۹/۴/۱۳۹۳٫

[۳۷] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۶/۸/۱۳۹۳٫

[۳۸] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۱۶/۸/۱۳۹۲٫

[۳۹] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۶/۸/۱۳۹۳٫

[۴۰] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار مدیر کل بنیاد شهید و امور ایثارگران قم،۱۹/۴/۱۳۹۳٫

[۴۱] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران کشور،۵ /۶/۱۳۹۷٫

[۴۲] بیانات حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دیدار رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران،۱۶/۸/۱۳۹۲٫