حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در ویژه برنامه مکارم اخلاق که از شبکه ۳ سیما پخش شد، به شرح دعای مکارم الاخلاق صحیفه سجادیه پرداخت و گفت: همانطور که از نام دعای مکارم الاخلاق استفاده می‌شود، این دعا فضایل اخلاقی را از زبان امام سجاد(ع) به بهترین تعبیرات و فصیح‌ترین و بلیغ‌ترین عبارات بیان می‌کند.

وی در ادامه افزود: صحیفه سجادیه شامل ۵۴ دعا از امام سجاد(ع) است؛ دعای بیستم آن که به مکارم الاخلاق شهرت دارد، ‌فضائل اخلاقی را به گونه‌ای از زبان امام چهارم شیعیان بیان می‌دارد که هیچ عالم اخلاقی نمی‌تواند چنین سخن بگوید.

این مرجع تقلید با اشاره به اهمیت صحیفه سجادیه نزد شیعه گفت: این کتاب نفیس پس از قرآن و نهج‌البلاغه مهم‌ترین گنیجه از علوم اهل‌بیت(ع) است که در اختیار ما قرار دارد؛ بزرگان و علما به صحیفه سجادیه اهمیت بسیاری داده‌اند به طوری که بدون مبالغه هزاران عالم بزرگ در اسناد اجازه روایتی خود اشاره به صحیفه سجادیه دارند.

وی با بیان این‌که بسیاری از علمای بزرگ با دست خودشان از روی صحیفه سجادیه نسخه برداری کردند، اظهار داشت: این کتاب شریف زبور آل محمد نام دارد چراکه در هیچ یک از مذاهب اسلامی حتی یک دعا مانند دعاهای آن وجود ندارد.

حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی تصریح کرد: به جرات می‌توان گفت که اگر هیچ دلیلی برای مکتب اهل‌بیت(ع) وجود نداشته باشد، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه به تنهایی بهترین دلیل برای حقانیت شیعه و ارتباط امامان شیعه با عالم بالا هستند؛ شایسته است که‌ همه جوانان از این گنجیه پربار که ترجمه‌ها و شرح‌های خوبی برای آن نوشته شده است، استفاده کنند.

وی با بیان این‌که دعای مکارم الاخلاق که بیستمین دعای صحیفه سجادیه است، ۳۰ بند دارد گفت: در سال گذشته ۱۰ بند از آن را تفسیر کرده و امسال به سراغ بند یازدهم این دعای شریف می‌رویم.

مفسر قرآن کریم با اشاره به تفسیر کلمه مکارم الاخلاق خاطرنشان کرد: مکارم جمع مکرمه به معنی بزرگداشت و برجستگی است؛ از همین رو مکارم الاخلاق به معنای اخلاق پسندیده تفسیر می‌‌شود؛‌همچنین اخلاق که جمع خلق و حالتی درونی برای دعوت به انجام کاری است، اگر انسان را به کارهای نیک دعوت کند، مکارم الاخلاق و فضائل اخلاقی نام می‌گیرد و اگر به بدی‌ها دعوت کند به سیئات اخلاقی تعبیر می‌شود.

وی ابراز داشت: هر انسانی پاک از مادر خود متولد می‌شود و هیچ کس ذاتا خبیث و ناپاک نیست اما این پاکی درجات دارد همانطور که در روایت امام معصوم(ع) آمده «الناس معادن کمعادن الذهب و الفضه» انسان‌ها حکم معدن دارند، برخی معدن طلا و برخی معدن نقره هستند.

حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان این‌که انسان‌ها هنگام تولد بی ارزش نیستند، تصریح کرد: به حکم «فطره الله التی فطرالناس علیها»، از ابتدا ریشه پاکی‌ها، خوبی‌ها و اخلاق فضیله درون انسان وجود دارد اما نقش امامان، پیغمبران و علمای اخلاق پرورش این ریشه‌ها است همانطور که هسته خرما با مواظبت باغبان و پرورش وی، تبدیل به نخلی برومند و بزرگ می‌شود و از آن میوه‌های لذیذی به ثمر می‌رسد.

وی تأکید کرد: کار انبیا و اولیای الهی عبادت و پرورش استعدادهای ذاتی انسان است تا اجازه ندهند محیط درون انسان همچون هسته‌ای که در محیطی شوره زار بیفتد، آلوده شده و این استعدادهای درونی خفه شود.

این مرجع تقلید در پایان گفت: پیامبر اکرم(ص) فرمودند «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»؛ تعبیر اتمم، تعبیر دقیقی است چراکه بعثت پیغمبر(ص) برای تکمیل مکارم اخلاق درونی انسان‌ها است تا به ثمر برسند؛ ‌ما باید خودمان را در اختیار این باغبان‌های الهی قرار داده و تحت تعلیمات آنان قرار گیریم تا استعدادهای درونی خدادادی شکوفا شده و مودب به آداب و اخلاق الهی شویم.