آیت ‎الله سید ابراهیم رئیسی در اولین جلسه شورای روسای دادگستری و دادستان‎های مراکز استان‎ها که امروز با حضور اعضای شورای عالی قوه قضاییه و به‎صورت مجازی برگزار شد، از عملکرد همکاران قضایی در سراسر کشور به ویژه در رسیدگی و تعیین تکلیف پرونده‎های معوقه و کثیرالشاکی تقدیر کرد.

رئیس قوه قضاییه همچنین با قدردانی از همکاران دستگاه قضا که پس از شیوع کرونا با وجود خطرات جانی عرصه خدمت را ترک نکرده و مجاهدانه به مسائل مردم رسیدگی کردند، اظهار داشت: کرونا محدودیت ایجاد کرده اما مانعی در مسیر تحوّل دستگاه قضایی نیست بلکه باید از این فرصت بیش از پیش برای انجام ایده‎های تحولگرایانه بهره برد.

آیت‎الله رئیسی «استفاده از ظرفیت‎های قانونی برای دادرسی غیرحضوری که دستورالعمل آن تهیه شده و به زودی ابلاغ می‎شود»، «توسعه دادرسی الکترونیک»، «اهتمام بیشتر به تغییر رویکرد سنّتی به رویکرد فنّاورانه در دستگاه قضایی» و «پیگیری روند حبس زدایی» را از جمله اقداماتی دانست که می‎توان در سایه شیوع کرونا عملیاتی کرد.

ارتقاء کرامت مردم دردستگاه قضایی، مبارزه با فساد و تلاش برای رفع موانع تولید سه اولویت دستگاه قضا

رئیس قوه قضاییه در بخش دیگری از سخنانش سه موضوع را اولویت کاری دستگاه قضایی در سال ۹۹ عنوان کرد و درباره «کرامت» به عنوان نخستین اولویت اظهار داشت: حفظ کرامت همکاران قضایی و همچنین ارباب رجوع و اصحاب دعوا در رسیدگی و پیگیری مسائل از مهم ترین مسائلی است که باید مورد توجه همه بخش‎های قوه قضاییه باشد.

آیت‎الله رئیسی «مبارزه با فساد» را دومین اولویت دستگاه قضایی در سال جاری عنوان کرد و گفت: مبارزه با فساد و سلامت دستگاه قضایی از مهم ترین مسائل است که همکاران حوزه نظارت و قضاوت باید به آن اهتمام داشته باشند تا هم بسترهای فساد اصلاح شوند و هم با مفسدین برخورد قاطع شود.

رئیس قوه قضاییه، سومین اولویت کاری این قوه را «تلاش برای رفع موانع رونق و جهش تولید» عنوان کرد و از قاچاق، واردات بی‎رویه، رشوه و فساد اقتصادی و بوروکراسی پیچیده و زحمت‎آفرین برای سرمایه‎گذاران و کارآفرینان به عنوان چوب‎های لای چرخه تولید یاد کرد که باید با تلاش و همکاری دستگاه قضایی برطرف شوند.

گسترش عدل راهبرد  فعالانه دستگاه قضاست

آیت‎الله رئیسی همچنین بر لزوم برخورد فعال دستگاه قضایی با مسائل و پدیده‎های روز جامعه تأکید کرد و با بیان این‎که قوه قضاییه نباید با مسائل منفعلانه برخورد کند، اظهار داشت: گسترش عدالت راهبرد مهم دستگاه قضایی است که در قانون اساسی بر آن تأکید شده و ما نباید برای انجام وظیفه خود، منتظر دادخواست باشیم بلکه باید اقدامات ایجابی داشته باشیم.

رئیس قوه قضاییه در ادامه به مأموریت‎های مصرّح این قوه در قانون اساسی و حکم مقام معظم رهبری اشاره کرده و اظهار داشت: دستگاه‎های مختلفی در کشور متولی حقوق عامه بوده و نسبت به آن مسئولیت دارند، اما ماموریت قوه قضائیه «احیای حقوق عامه» است. تلاش برای احیاء حقوق عامه، تلاش برای رعایت حق الناس است و انحصارگری و عدم شفافیت از موانع حقوق عامه است که دستگاه قضایی هم در کنار مسئولیت سایر دستگاه‎ها، نقش مهمی در برخورد با آنها دارد.

آیت‎الله رئیسی «پاسداری از آزادی‎های مشروع» را نیز از وظایف و مأموریت‎های مهم دستگاه قضایی دانست و تأکید کرد: قوه قضاییه هم باید با کسانی که آزادی مشرع مردم را سلب می‎کنند برخورد کند و هم باید به وظایف ایجابی خود در این زمینه عمل کنیم.

رئیس قوه قضاییه افزود: امروز نظام سلطه حقوق مردم ایران را سلب کرده و بخش بین‎الملل قوه قضاییه باید مدعی حقوق مردم باشد که به‎صورت ظالمانه توسط مستکبران ضایع می‎شود و باید با اهتمام و جدیت به دنبال احیای آن باشیم.

آیت‎الله رئیسی بر لزوم نظارت برون‎سازمانی و درون‎سازمانی در قوه قضاییه هم تأکید کرد و گفت: دستگاه قضایی علاوه بر نظارت پیشگیرانه در داخل مجموعه، در خارج از قوه هم منتظر شکایت از عملکردها نباشد بلکه باید برای جلوگیری از بروز تخلفات، نظارت پیشگیرانه را تقویت کنیم.

رئیس قوه قضاییه با اشاره به اهمیت پیشگیری از وقوع جرم برای کاهش پرونده‎های قضایی اظهار داشت: دبیرخانه شورای عالی پیشگیری باید به‎طور جدی فعال شود و مسائل پساکرونا در همه ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را مورد توجه قرار دهد تا آسیب‎های ناشی از این پدیده، منجر به تولید جرائم و دعاوی جدید نشود.

«کشف جرم» از دیگر موضوعاتی بود که مورد تأکید آیت‎الله رئیسی قرار گرفت و رئیس دستگاه قضا به همکارانش در دادگستری و دادستانی‎های مراکز استان‎ها توصیه کرد با تدابیر اصولی خود ضابطان قضایی را هدایت کنند تا درگیر مسائل غیرمهم و غفلت از مسائل مهم نشوند.

رئیس قوه قضاییه همچنین بر لزوم «فعال‎تر شدن سامانه انتشار آرای قضایی» و«استفاده از ظرفیت‎های مردمی و شوراهای حل اختلاف و تقویت دیگر نهادهای قانونی همچون هیأت داوری و میانجی‎گری برای کاهش پرونده‎های قضایی و تسریع در رسیدگی به این پرونده‎ها» تأکید کرد.

آیت‎الله رئیسی «اصلاح مجرمان» را نیز از مأموریت‎های مهم دستگاه قضا دانست و با بیان این‎که کاهش جرم و جنایت منجر به ایجاد جامعه سالم می‎شود، توضیح داد منظور از مجرمان فقط زندانیان نیستند و متذکر شد: قانون اساسی قوه قضاییه را مکلف به اصلاح مجرمان کرده و ما باید برای اجرای آن سازوکارهای مشخصی طراحی کنیم.

مراقب کروناهای اقتصادی، اخلاقی و اجتماعی باشید

رئیس قوه قضاییه در ادامه با تشبیه جرم با کرونا گفت: همانطور که درمان کرونا نیازمند اقداماتی بهداشتی و درمانی است و کادر پزشکی برای انجام وظیفه خود مراقب است از ابتلا به کرونا مصون بماند، کسی که دچار آسیب اجتماعی و کروناهای اخلاقی و اقتصادی شده، وقتی به مجموعه درمانگر و متخصص قضایی می‎آید، این مجموعه باید مراقب باشد خودش به کرونا مبتلا نشود و کرونای جرم و فساد را بیابد و درمان کند و بر روند نقاهت بیمار نظارت کند تا به جامعه سالم بازگردد.

آیت‎الله رئیسی بر همین اساس به مسئولان عالی قضایی و روسای کل دادگستری‎ها متذکر شد با رصد دقیق مراقب باشند که جامعه به کرونا مبتلا نشود و اگر در جایی مشاهده کردند کسی دچار این عارضه شده، بلافاصله اقدامات درمانی و بهداشتی را انجام دهند.

رئیس قوه قضاییه در ادامه سه موضوع را از مسئولان قضایی خواستار شد: تهیه فهرست از احکام اجرا نشده در زندان‎ها و بررسی و اعلام علت آن، تعیین تکلیف قرارهای بازداشتی که دچار اطاله شده‎اند و اهتمام بیشتر به اجرایی کردن تکالیف و احکام قانونی دستگاه قضا که در قوانین موضوعه بر آنها تأکید شده است.

همکاران در دستگاه قضایی با سه ویژگی انقلابی، ضد فساد و مردمی انتخاب شوند

رئیس قوه قضائیه خطاب به معاونین این قوه و روسای کل دادگستری‎های سراسر کشور گفت: انتظار مقام معظم رهبری از قوه قضاییه این است که صد در صد انقلابی عمل کند و دستگاهی مردمی و ضد فساد باشد و همکاران باید با این سه شاخصه انتخاب شوند.

آیت‎الله رئیسی اعتماد مردم و نیروهای انقلاب به دستگاه قضایی را بزرگ‎ترین سرمایه این نهاد دانست و افزود: رمز موفقیت قوه قضاییه، حفظ و تداوم سلامت سیستم قضایی کشور است و نباید اجازه دهیم کوچک‎ترین ناسلامتی در این مجموعه عظیم به وجود آید.

آیت‎الله رئیسی با اشاره به دیدار اخیرش با جمعی از وکلا خاطرنشان کرد: تحقق سلامت دستگاه قضا بدون سلامت و ساماندهی مجموعه‎های مرتبط با آن همچون کانون‎های کارشناسان و وکلا امکان‎پذیر نیست و عدم سلامت حتی یک وکیل که تحت عنوان «وکیل دادگستری جمهوری اسلامی» فعالیت می‎کند هم مردم را به اجرای عدالت بی اعتماد و نگران می‎کند.

رئیس قوه قضاییه گفت: مأموریت ما این است که در چارچوب گام دوم انقلاب اسلامی به سوی تحوّل حرکت کنیم و اقتضاء می‎کند در این مسیر آسیب‎ها را بشناسیم و با همت و جدیت برای رفع آنها تلاش کنیم و اجازه ندهیم موانع ما را از این مسیر بازدارند.

مردم باید احساس کنند که عدلیه ملجاء و پناهگاه آنهاست

آیت‎الله رئیسی ابراز امیدواری کرد در سال جاری گام‎های بزرگی در جهت تحوّل در دستگاه قضایی برداشته شود و مردم تحوّل را احساس کنند و مطمئن شوند که دستگاه عدلیه واقعاً ملجاء و پناهگاه است و از حقوق مظلومان صیانت می‎کند و اجازه نمی‎دهد هنجارشکنان و متجاسران به قانون ایجاد ناامنی کنند.

رئیس قوه قضاییه با تأکید مجدد بر توجه همه بخش‎های قضایی به برنامه‎های تحوّلی قوه، تلاش برای کاهش اطاله دادرسی را که گاهی به خاطر موضوعی ساده همچون تعیین مرجع صالح برای رسیدگی به پرونده رخ می‎دهد، مورد تأکید قرار داد و با اشاره به پرونده‎های معوقه در شوراهای حل اختلاف نیز تصریح کرد: وجود پرنده معوقه در شورای اختلاف مغایر فلسفه وجودی این شوراست و همه باید همت کنند پرونده‎ها در همه حوزه‎ها به روز شوند.

آیت‎الله رئیسی در عین تأکید بر تسریع در رسیدگی به پرونده‎های قضایی بر دقت عمل در رسیدگی به این پرونده‎ها و صدور آرا نیز تأکید کرد و متذکر شد سرعت عمل نباید موجب کاهش دقت و صدور آرای سبک و غیرمستند شود.

رئیس قوه قضاییه همچنین با اشاره به اعطای مرخصی به بیش از یکصد هزار زندانی بر اساس بخشنامه صادره در این زمینه و پیامدهای مثبت این حرکت، از اعضای شورای عالی قوه قضاییه خواست که پیشنهادات‎شان برای تداوم اجرای این بخشنامه نسبت به زندانیانی که در مرخصی هستند و توسعه آن برای کسانی که امکان عفو و بخشودگی دارند، ارائه دهند.

رسانه ها بازوی قوه قضائیه درایجاد تحول و ارتباط بامردم هستند

 با اشاره به اهمیت جایگاه و نقش رسانه‎ها در همیاری برای تحوّل در دستگاه قضایی اظهار داشت: رسانه‎ها ابزار ارتباط مجموعه حاکمیت با بدنه جامعه هستند و می‎توانند قوه قضاییه را در تبیین دیدگا‎ها و همچنین تصمیمات وآرای قضایی یاری کنند.

باید براساس ماموریت ها برای استفاده از ظرفیت مردم و نخبگان برنامه ریزی کرد

آیت‎الله رئیسی در پایان «مردمی اداره کردن دستگاه قضا» را هم مورد تاکید قرار داد و خواستار ارتباط مستمر و موثر معاونت‎ها و روسای دادگستری با بخش‎های نخبگانی جامعه از جمله دانشگاهیان، حوزویان، حقوقدانان و سازمان‎های مردمی‎نهاد و استفاده از ظرفیت آنها برای بهبود عملکرد  قوه قضائیه و کاهش حجم پرونده‎های قضایی شد.

در این نشست روسای کل دادگستری‌ها و دادستان‌های استان‌های کرمان، آذربایجان شرقی، اصفهان، همدان، خراسان جنوبی، گیلان، اردبیل، خراسان رضوی، البرز، قم، فارس، کرمانشاه، خوزستان، خراسان شمالی، گلستان، مرکزی، لرستان، آذربایجان غربی، کهکیلویه و بویراحمد و سمنان به ارائه گزارش عملکرد خود و طرح مسائل مهم قضایی استان خود پرداختند.