معاون بین الملل حوزه، در دومین نشست از سلسله نشست های تخصصی پژوهشکده حج و زیارت در قم، مقایسه تطبیقی سلفیه و وهابیت را بررسی کرد.

حجت الاسلام والمسلمین زمانی در این نشست علمی گفت: باید مقداری تامل در برخورد با واژه سلفی داشته باشیم، سلفی ها و وهابی ها مشترکات و مفارقاتی دارند.

وی با بیان اینکه در ۲۰ سال گذشته نشست های مختلفی با علمای وهابی و اهل سنت داشته ام، خاطرنشان کرد: مباحث گوناگونی در بحث سلفیت قابل پژوهش است که تاریخ سلفی و سیر تحول آن یکی از این مباحث است که در سده اول شروع شده و در سده سوم و چهارم خیز پیدا می کند، در قرن هشتم اوج گرفته و تحولی پیدا می کند و در قرن دوازده و سیزده هجری اندیشه سلفیت سامان جدیدی پیدا می کند و به وضعیت امروز می رسد که نوسلفیان را در دهه های جدید شاهد هستیم.

حجت الاسلام والمسلمین زمانی افزود: بحث مناطق جغرافیایی سلفیان در جهان اسلام نیز قابل بررسی است که در کدام کشورها اندیشه سلفی رویید، همه سرزمین های اسلامی قابل بررسی است اما مصر، عربستان، شبه قاره هند و پاکستان بیشتر قابل مطالعه است که سه نوع سلفی گری در این سرزمین پدید آمد.

معاون بین الملل حوزه های علمیه سراسر کشور با تاکید بر اینکه مکتب «دیوبندی» اکثریت اهل سنت منطقه را فراگرفته است، ادامه داد: اگر نگاه درون ایرانی را مطرح کنیم اهل سنت ایران متاثر از فرهنگ وارداتی کشورهای مجاور هستند، اهل سنت ایران در بلوچستان و خراسان متاثر از مکتب دیوبندی هستند که اندیشه سلفی را با خود آورده اند.

*علل پیدایش اندیشه سلفی گری در اسلام

وی  ریشه یابی زمینه ها و علل پیدایش اندیشه سلفی گری را قابل  پژوهش دانست و گفت: اینکه چه شد این اندیشه در تاریخ اسلام بروز کرد قابل پژوهش است که شاید بتوان به چهار عامل از جمله نصوص دینی دال بر نوعی قداست صحابه اشاره کرد، بخشی از جامعه اسلامی اهل سنت و شیعیان با نصوص و آیاتی از قرآن و احادیثی روبرو شدند که در نظر آنان دلالت بر نحوی قداست صحابه دارد.

وی ادامه داد: عامل دوم که می توان در روانشناسی دینی به آن توجه کرد احتیاط شدید و افراطی و محافظه کاری نسبت به عدم برون رفت از اصالت های دین و گرفتار نشدن به بدعت ها و خرافات ضد دینی است.

معاون بین الملل حوزه های علمیه سراسر کشور تاکید کرد: پیدایش و ظهور بدعت ها، خرافات، روشنفکر مآبی ها، التقاط ها و غرب زدگی ها روحیه سلفی گری را تشدید کرده است که این عامل را می شود در پیدایش سلفی گری قرن دوازده و سیزده هجری به وضوح دید.

*شش گروه اهل سنت

وی با بیان اینکه برای تفکیک بین سلفیان و وهابیان کار جامعی انجام دادم که می تواند در ساختار و مهندسی پژهشی مفید باشد، تصریح کرد: دو طیف اهل سنت به وهابیان و سلفیان تقسیم می شوند اما بقیه اهل سنت به شش گروه تقسیم شده و هر گروه نیز شاخصه ویژه خود را دارند.

حجت الاسلام والمسلمین زمانی ادامه داد: اهل سنت معتدل و تقریبی، اهل سنت متدین و بی طرف، اهل سنت متعصب، سلفیان، اهل سنت معارضان و نیز وهابیان  این ششگروه را تشکیل می دهند.

معاون بین الملل حوزه های علمیه سراسر کشور با بیان اینکه برخی گروه های اهل سنت در معارضه هستند، گفت: عبدالمالک ریگی وهابی نبود اما بیش از یک وهابی دست به کشتار زد.

وی  با اشاره به درجات و مراتب سلفی گری اظهار داشت: برداشت متفاوت از سلفی گری، مقداری ناشی از عدم توجه به مراد و مفهومی است که از سلفی گری ارائه شده است.

حجت الاسلام والمسلمین زمانی تاکید کرد: جذب شدگان به مکتب های سلفی گول شعارهای آنها  را خوردند .

معاون بین الملل حوزه های علمیه سراسر کشور گفت: اگر عده ای برای دفاع از سلفی گری جان خود را از دست می دهند و شلاق می خورند با  این هدف است که می گویند ما از اسلام دفاع می کنیم.

*اهمیت ویژه سلفی ها به سخنان صحابه

استاد حوزه خاطرنشان کرد: بیشترین  چیزی  که در اندیشه سلفی خود را نشان می دهد، اهمیت ویژه به سخنان صحابه بیش از دیگر طبقات تاریخ مسلمین به عنوان گزارشگران و شاهدان شأن نزول آیات و سیره پیامبر(ص) و تفسیر آیات است.

حجت الاسلام والمسلمین زمانی  با بیان اینکه ما معتقد به عدالت همه  صحابه نیستیم، افزود: اهل سنت خیال می کنند شیعیان با همه  صحابه جز با دو سه نفر مخالف هستیم که آنها را منافق، کافر و مرتد می دانیم درصورتی که این خطاست، ما معتقدیم صحابه مثل سایر طبقات امت اسلامی است که در بین آنها گروه های مختلفی وجود دارد.

حجت الاسلام والمسلمین زمانی اظهار داشت: ما می گوییم صحابه چرا در مساله امامت همراهی نکردند.

معاون بین الملل حوزه های علمیه گفت: فتاوا و آراء کل صحابه در مسایل دینی و عبادات برای سلفیان حجت است، آنها معتقدند فتوای یک صحابی با مجتهد غیرصحابی فرق دارد، فتوای غیرصحابی حجت بر مقلدان نیست، اما فتوای صحابی بر همه مجتهدان عالم حجت است.