حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، مفسر برجسته قرآن کریم، عصر چهارشنبه در دیدار معاونان اداره کل اوقاف و امور خیریه مازندران، با اشاره به روایتی از حضرت امام جواد(ع) گفت: اعتماد به قدرت غیبی خداوند، بهای هر کالای گرانی بوده و اهتمام به چنین قدرتی از خدای متعال، نردبان صعود به مقامات برجسته و والا است.

وی افزود: کسی که موحدانه به خداوند متعال اعتماد کند، می‌تواند بسیاری از کالاهای گران را تهیه کرده و به مقامات برجسته‌ای صعود کند.

استاد درس خارج حوزه علمیه در ادامه با اشاره به اهمیت وقف در اسلام، اظهار داشت: احیای سنت وقف و اجرای موقوفات، دو عنصر اساسی و محوری در بحث اوقاف است؛ امروزه موقوفات فراوانی احیا شده است اما اثری از احیای سنت وقف نیست.

وی خاطرنشان کرد: در گذشته هر کسی سعی بر این داشت تا چیزی را وقف کند اما امروز تنها قسمت محدودی از موقوفات ثبت شده، برای ۳۰ سال اخیر است؛ این امر نشانه عدم موفقیت اداره اوقاف در احیای سنت وقف است.

لزوم تبیین تفاوت میان صدقه جاریه و صدقه جامده

حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به سر کم شدن موقوفات در سال‌های اخیر، خاطرنشان کرد: در دوره پهلوی، املاک را از اشخاص حقیقی و حقوقی خریداری کرده و اوقاف را وادار به انتقال به دربار پهلوی کردند؛ به برکت اسلام و انقلاب، بخش وسیعی از موقوفات احیا شد.

وی ادامه داد: در ۳۴ سال انقلاب هنوز موفق به تبیین تفاوت میان صدقه جاریه و صدقه جامده نشده‌ایم؛ ما وقف را طوری معرفی کردیم که مردم آن را به صورت صدقه جامده دریافت کردند.

مفسر برجسته قرآن کریم تصریح کرد: مهم‌ترین کار اوقاف باید تبیین چگونگی وقف از سوی خیرین و واقفان باشد تا موقوفات خود را به صورت صدقه جاریه وقف کنند؛ وقتی گفته می‌شود که ملک این خانه برای سکونت وقف است، در آن ملک نمی‌توان تغییر و تبدلی انجام داد و باید برای همیشه به صورت خانه بماند.

اماته دانستن وقف علت دوری مردم از این فرهنگ است

وی ادامه داد: علت این‌که مردم حاضر به وقف نمی‌شوند این است که وقف را اماته مال می‌دانند اما اگر بفهمند که می‌توانند وقف را به صورت صدقه جاریه انجام دهند تا در شرایط گوناگون عصر و مثل بهره برداری از آن ممکن باشد، به وقف روی می‌آورنند.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی با بیان این‌که باید وقف عرصه را توقیف و وقف اعیان را ترویج کرد، تأکید کرد: وقف عرصه سبب جامده شدن وقف می‌شود اما وقف اعیان این امکان را می‌دهد که از موقوفه در تمامی مصارف ممکن استفاده کرد.

وی با اشاره به روایتی از حضرت امیر مؤمنان علی(ع)، ابراز داشت: امام علی(ع) سفارش کرده اند که خودتان وصی تملیکی خود باشید و تا زنده هستند، ثلث اموال خود را وقف کنند؛ در این صورت هم وقف احیا می‌شود، هم صدقه به صورت جاریه می‌ماند و بسیاری از مشکلات حل می‌شود.

استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان این‌که مهم‌ترین عامل حفظ دین مردم، طلاب و روحانیان هستند، تصریح کرد: مردم دین خود را از کتاب نگرفته‌اند بلکه این روحانیان و مساجدند که مردم را دین‌دار کرده‌اند.

شرف ایرانیان مدیون امام‌زادگان است

وی تصریح کرد: اداره اوقاف وظیفه دار حفظ طلاب و روحانیان است چراکه دین مردم از طریق طلاب حفظ می‌شود؛ بنابراین با احیای سنت وقف به صورت صدقه جاریه، می‌توان کمک بزرگی به طلبه‌ها کرد.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی با بیان این‌که افزون بر علم، شرف شیعیان ایران هم مدیون امام‌زادگان است، گفت: تفاوت مناطق شیعه نشین با کردستان، گنبد و بلوچستان، وجود امامزادگان متعدد در مناطق شیعی است؛‌ اگر ایشان نبودند، ما هم همچون بلوچ‌ها و گنبدی‌ها سنی شده بودیم.

وی تصریح کرد: تمامی بودجه یک بقعه و امام‌زاده باید صرف همان بقعه شود؛ انتقال بودجه امام‌زاده‌ها به تهران، وجه شرعی ندارد و اگر مقداری از بودجه بقعه‌ای اضافه آمد و ناکارآمد شد، باید صرف حوزه علمیه همان منطقه شود.

وظیفه اداره اوقاف برای احیای وقف

مفسر برجسته قرآن کریم ادامه داد: اداره اوقاف باید وقف را احیا کند و احیای آن به تبیین تفاوت میان صدقه جاریه و جامده و برگزاری همایش‌های احیای وقف است.

وی با بیان این‌که در هیچ‌ جای کره زمین، عالم یا شیعه‌ای وجود ندارد که مدیون حوزه علمیه نجف نباشد، اظهار داشت: راز این امر وجود روحانیان در نجف و مدیریت مرجعیت بود که این شهر به شهری عالم‌پرور تبدیل کرد و اگر سبب این امر، وجود امام علی(ع) در نجف بود، مدینه هم باید عالم پرور می‌بود.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی در پایان گفت: مرحوم سید رضی، زعیم حوزه علمیه نجف، زمینی را وقف کرده بود تا محصولات آن صرف لوازم التحریر طلاب شود؛ این کار سید رضی(ره) ترویج فرهنگ وقف و استفاده از آن برای طلاب و حوزه علمیه است چراکه روحانیان حافظ دین مردم هستند.