رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد ضمن بررسی ۱۰ مشکل اساسی مساجد امروز، راه نجات فرهنگ و اقتدار فرهنگی کشور را در گرو آبادی مساجد دانست و بر ضرورت افزایش مساجد در سطح کشور تأکید کرد.به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شعبه خراسان‌رضوی، حجت‌الاسلام محمدجواد حاج علی‌اکبری، رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد کشور، شب گذشته، ۲۷ شهریورماه در همایش فصلی ائمه جماعت مشهد افزود: تأثیرگذاری امامان جماعت با هیچکدام از شئون روحانیت برابر نیست چرا که آنان دین مردم را حفظ کرده و ایمانشان را بارور می‌سازند به گونه‌ای که حلقه واسط میان معارف الهی و اهالی مسجد هستند.

وی افزود: البته افراد دیگری نیز در مسجد خدمت می‌کنند که نباید نقش آنان را نادیده گرفت، چرا که مسجد، خانه خدا و نمازگزاران، مهمانان خدا هستند و خدمت به آنان خدمت به زائران خدا محسوب می‌شود.

علی‌اکبری با اشاره به اینکه سه ارزش بنیادین در مسجد وجود دارد که فراسوی تمام فعالیت‌های مسجد است، اظهار کرد: نخست جنبه ملکوتی مسجد است که باید به جایگاه ذکر و عبادت تبدیل شود و دیگر اینکه خدا این قطعه‌های برگزیده زمین را اختصاص داده برای سود‌ رسانی به خلق، جایی که فکر و رشد را برای مردم به ارمغان می‌آورد.

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد کشور با بیان اینکه سیره رسول خدا(ص) و ائمه هدی(ع) این سه مبنا را به ما معرفی می‌کند، ابراز کرد: این سه مبنا تفاوت میان معبد و مسجد است، چون در فرهنگ اسلامی مسجد با معبد تفاوت‌های بسیاری دارد.

وی با اشاره به اینکه مسجد به منزله یک نهاد است که باید به مسجد تراز اسلامی تبدیل شود، گفت: مسجد یک نهاد چند وجهی است و کارکردهای مختلفی همچون کارکرد قدسی، ملکوتی، آموزشی، تربیتی و اجتماعی به عنوان یک عامل عمل کننده در زندگی مردم و کارکردهای سیاسی که در خدمت آرمان‌ها و هدف‌های دین به وسیله حجت حق است، را داراست.

مسجد، قلب تپنده فرهنگ اسلامی

علی‌اکبری مسجد را قلب تپنده فرهنگ اسلامی دانست و خاطر نشان کرد: در کارکرد نظامی مسجد، هرگاه لازم باشد این کارکرد مورد توجه واقع می‌شود که هشت سال دفاع مقدس تجربه خوبی در این زمینه است و در بعد اقتصادی نیز مسجد می‌تواند در ترویج فرهنگ کار و بیان قواعد کار صحیح و همچنین ایجاد پایگاه‌های حمایتی از فقرا و نیازمندان، کارکرد داشته باشد.

کارکرد بین‌المللی مسجد از دیگر اولویت‌هایی بود که علی اکبری به آن اشاره کرد و یادآور شد: این کارکرد جزو کارکردهای جدید مساجد در این روزگار است که باید حمایت بیشتری در این زمینه شود، البته تدابیری در این خصوص اندیشیده شده است.

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد با انتقاد از اینکه بسیاری از مساجد امروز شبیه معبد شده‌اند و در آن‌ها تنها نماز خوانده می‌شود، افزود: مسجد تراز اسلامی مسجدی است که قلب حیات اجتماعی باشد.

وی تصریح کرد: امروز بدون تردید اگر گرفتار مشکلاتی در عرصه فرهنگ هستیم به این خاطر است که بسیاری از مساجد نقش کلیدی خود را انجام نمی‌دهند.

علی اکبری با بیان اینکه امروز اگر مساجد آباد شوند جامعه آباد می‌شود، خاطرنشان کرد: امروز حرکت مؤثر در زمینه فرهنگی، تربیتی، دینی، اقتصادی و عمرانی جامعه اسلامی در گرو حرکت مساجد است و این همان قاعده ساختن تمدن اسلامی است که با محوریت مسجد انجام می‌شود.

نقش کلیدی مساجد در عرصه‌های اجتماعی

وی با اشاره به خاطرات انقلاب و نقش کلیدی مساجد در عرصه‌های اجتماعی یادآور شد: در انقلاب اسلامی و پس از آن، مساجد احیاء شدند و این محصول مسجد و مسجدی‌ها بود که توانستند مسجد را به محور انقلاب درآورند.

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد، راه نجات فرهنگ و اقتدار فرهنگی کشور را در گرو آبادی مساجد دانست و بر ضرورت افزایش مساجد در سطح کشور تأکید کرد و گفت: در شهر تهران در مطالعه‌ای که انجام شد، بدون مقایسه جمعیت مشخص شد امروز به ۱۰۰۰ مسجد دیگر همچون مسجد جامع نیازمندیم و در واقع شهری فقیر به منزله نماد اسلام و دین داریم.

علی اکبری با اشاره به ساخت فرهنگ‌سرا و دیگر مراکز، آن‌ها را زمانی تأثیرگذار دانست که زیر سایه مسجد باشند و ادامه داد: کارکرد عبادی مسجد همیشه بر تمام امور اولویت دارد و باید امروز همه چیز دست به دست هم بدهد تا مردم را به مسجد بیاورند.

وی با اشاره به برگزاری سه وقت نماز در مساجد، آن را یک ضرورت برشمرد و تصریح کرد: با تمام تلاشی که شد، سال گذشته ۳۵ درصد مساجد تراز توانستند نماز صبح را در مسجد احیاء کنند.

آموزش‌های دینی در اولویت برنامه‌ریزی مساجد قرار گیرد

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد با اشاره به اینکه جنبه آموزشی را نباید دست کم گرفت و باید آموزش‌های دینی در اولویت برنامه‌ریزی مساجد باشد، اضافه کرد: در این روزها که شبهات زیادی ایجاد شده‌ است، باید بنیان‌های علمی مساجد را دوباره پایه‌ریزی کنیم و فقه اصیل اسلامی را به مردم در مساجد بشناسانیم.

وی مکان ترویج و آموزش مسئله سبک زندگی آن را مسجد دانست و اظهار کرد: غیر از آموزش‌های معارفی که باید در مسجد باشد، طبق سیره ائمه(ع) مساجد می‌توانند به سمت آموزش‌های علمی به مخاطبان هم حرکت کنند.

سخن دیگر علی‌اکبری به تربیت اختصاص داشت و در این خصوص تشریح کرد: در محور تربیت همه معتقدیم که اگر کسی از کودکی به مسجد گره بخورد و این ادامه‌دار باشد، بیمه می‌شود و باید این زمینه را مهیا کنیم، هر چند امروز وضعیت مساجد در این خصوص به نسبت گذشته بهتر شده اما باید مساجد برای اوقات‌ فراغت و سرگرم کردن کودکان و نوجوانان برنامه داشته باشند.

وی ادامه داد: در زمینه اجتماعی تقویت بنیان خانواده را باید در دست داشت و در این مهم نیز برنامه‌ریزی شود و تحکیم خانواده نیز باید در دستور کار مساجد قرار گیرد.

رابطه انس بین مردم از اولویت‌های مسجد است

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد مسئله برادری و اخوت، همچنین تقویت ارتباطات ایمانی بین مردم را مهم ارزیابی و تصریح کرد: رابطه انس بین مردم از اولویت‌های مسجد است.

علی اکبری با گریزی به مسئله امر به معروف و نهی از منکر با عنوان واجب فراموش شده، خاطر نشان کرد: سهم امر به معروف در اصلاح اجتماعی خیلی بالا است و جایی که پرچم آن را باید عارفانه، رفیقانه و عادلانه به اهتزاز درآورد، مسجد است بنابراین باید امروز مدیران و اهالی مسجد آسیب‌های محیطی محله، منطقه و شهر خود را شناسایی کرده و در راستای اصلاح آنان به پا خیزند.

به گفته وی ۱۰ مشکل و راهبرد برای رسیدن به مسجد مطلوب در بررسی‌های میدانی و مطالعاتی و همچنین با تشکیل اتاق فکر به دست آمده که باید برای رساندن مسجد به جایگاه حقیقی خود روی آنان متمرکز شد.

راهبرد توانمندسازی مدیریت مسجد با محوریت امام مسجد است

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد نخستین مشکل را در مدیریت داخلی مسجد دانست و افزود: راهبرد توانمندسازی مدیریت مسجد با محوریت امام مسجد است، دومین مشکل ضعف ارتباطی بین مساجد است که ارتباطشان جمعی و شبکه‌ای نیست بلکه راهبرد شبکه‌سازی بین مساجد تنها راه حل آن به شمار می‌رود.

وی نبود الگوهای فاخر و برجسته مسجدی برای مساجد را از دیگر مشکلات دانست و راهبرد آن را در الگوسازی مساجد فعال و پیشرو دانست و ادامه داد: یک مشکلی که امروز به شکل فراگیر وجود دارد، ضعف جذب به مساجد است زیرا بسیاری از مساجد تبدیل به خانه سالمندان شده است و گویا عده‌ای هم مأمور شده‌اند برای این مساجد صندلی بسازند لذا باید راهبرد جوان‌سازی اعم از حضور جوانان و نوجوانان با رویکرد شادابی و نشاط در مساجد در دستور کار قرار گیرد.

علی اکبری گفت: امروز جامعه و افکار عمومی ما مسجد را آنگونه که اولیاء خدا معرفی می‌کنند، نمی‌شناسند و جایگاه و شأنیت مسجد برایشان مفهوم نیست که فرهنگ‌سازی می‌تواند در این زمینه ایفای نقش کند؛ ضعف هماهنگی و وجود دستگاه‌های مختلف که مدعی همکاری با مساجد هستند، امروز تبدیل به یک معضل شده و راهبرد هماهنگ‌سازی عاملی است که می‌تواند به حل این معضل مدد رساند.

کمبود مسجد متناسب با جمعیت و نیاز به آن از دیگر مشکلاتی بود که حجت‌الاسلام حاج علی‌اکبری به آن اشاره و راهکار مسجدسازی را در این خصوص معرفی کرد و گفت: در این زمینه تشکل خیران مسجدساز نیز اضافه شده است و از دیگر نقاط ضعف مساجد امروز ضعف قانونی است که باید مجلس شورای اسلامی این ضعف را جبران کند چرا که امروز قانونی شفاف و روشن در خصوص مسجد نداریم و راهبرد آن تنها قانون‌سازی است.

ضرورت شناسایی، آموزش و جذب امامان جماعت

وی کمبود امام جماعت را یک مشکل جدی دیگر برخی از مساجد دانست و بر شناسایی، آموزش و جذب امامان جماعت تأکید کرد و افزود: آخرین ضعفی که در این مطالعه شناسایی شد، مربوط به خود مراکز امور رسیدگی به مساجد است که ضعف ساختاری دارند و راهبرد حل آن تقویت مراکز است.

این مقام مسئول در پایان با اشاره به اینکه مساجد برای رسیدن به مسجد تراز اسلامی فاصله دارند و باید به سراغ راه‌حل‌ها رفت، گفت: راه میان‌بر، کوتاه مدت و نزدیک برای تحول در مساجد ما تقویت همه جانبه امامان جماعت به عنوان پیشوایان و مدیران مسجد است و البته باید توجه کرد که برای اینکه امامان جماعت بتوانند کارهای فرهنگی در مساجد انجام دهند باید برای این امور وقت بگذارند.

به گفته حاج علی اکبری در این خصوص باید به وضعیت معیشت این افراد رسیدگی شود و البته جنبه مردمی بودن مساجد که از خواسته‌های مقام معظم رهبری است نیز حفظ شود.