محمد حسن نبوی

راههای ایجاد محبّت در تبلیغ

دوستی در غربت
گاهی مبلّغان و یا خانواده آنان به دلیل آنکه در مناطق تبلیغی غریب هستند، احساس دلتنگی می کنند، در حالی که گاهی دوستی، بیش از خویشاوندی، افراد را به یکدیگر نزدیک می کند.
اگر مبلّغ راه انس و دوستی با مردم را در پیش گرفت و همسر او با برگزاری جلسات قرآن و دعا، با زنان منطقه تبلیغی ارتباط برقرار کرد، غربت، ویژگیهای خود را از دست داده محل تبلیغ، محل انس می گردد.
امام مجتبی علیه السلام می فرماید:
«الْقَرِیبُ مَنْ قَرَّبَتْهُ الْمَوَدَّهُ وَ إِنْ بَعُدَ نَسَبُهُ وَ الْبَعِیدُ مَنْ بَعَّدَتْهُ الْمَوَدَّهُ وَ إِنْ قَرُبَ نَسَبُه؛^(۱) خویش نزدیک آن است که مودّت و دوستی او را نزدیک کرده باشد، گرچه نسبت او دور باشد و بیگانه دور کسی است که [عدم] دوستی او را دور کرده باشد، گرچه نسبت خویشاوندی او نزدیک باشد.

راههای ایجاد محبّت
با توجّه به اهمّیت دوستی در عرصه تبلیغ و جایگاه مهم این امر در زمینه سازی جهت تبلیغ معارف دین، در این بخش روایاتی را بیان می کنیم که راههای صحیح ایجاد محبّت را به ما می آموزد.

خوشرویی
یکی از اموری که در لسان روایات بر آن تأکید شده، خوشرویی است.
از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند: «ثَلَاثٌ مَنْ أَتَی اللَّهَ بِوَاحِدَهٍ مِنْهُنَّ أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُ الْجَنَّهَ الْإِنْفَاقُ مِنْ إِقْتَارٍ وَ الْبِشْرُ لِجَمِیعِ الْعَالَمِ وَ الْإِنْصَافُ مِنْ نَفْسِهِ؛^(۲) سه چیز است که اگر کسی یکی از آنها را نزد خداوند برد، او بهشت را برایش واجب گرداند. انفاق در حال تنگدستی، خوشرویی نسبت به همه مردم جهان و درباره خود انصاف داشتن.»
چه زیباست که مبلّغ نسبت به همه مردم خواه اهل مسجد و یا اهل فسق باشند، با روی باز برخورد کند که خود می تواند در جذب انسانها به دین بسیار مؤثر باشد.
همچنین از امام محمد باقرعلیه السلام نقل شده که فرمودند: «أَتَی رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وآله رَجُلٌ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِی فَکَانَ فِیمَا أَوْصَاهُ أَنْ قَالَ الْقَ أَخَاکَ بِوَجْهٍ مُنْبَسِطٍ؛^(۳) مردی خدمت پیامبرصلی الله علیه وآله آمد و گفت: یا رسول اللَّه! به من توصیه ای بفرما. حضرت در ضمن سفارشاتش به او فرمودند: برادرت را با چهره باز ملاقات کن.»
در روایت دیگری پیامبرصلی الله علیه وآله می فرماید: «یَا بَنِی عَبْدِ الْمُطَّلِبِ إِنَّکُمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوَالِکُمْ فَالْقَوْهُمْ بِطَلَاقَهِ الْوَجْهِ وَ حُسْنِ الْبِشْرِ؛^(۴) «ای فرزندان عبدالمطلب! شما نمی توانید همه مردم را با مال خود گشایش بخشید، پس با روی باز و چهره خوش با آنان برخورد کنید.»
مردم در گرفتاریها به مبلّغان مراجعه می کنند، اگر چه آنان نمی توانند همه مشکلات مردم را حل کنند، لیکن با برخورد خوش و چهره باز می توانند از دردهای آنان بکاهند.
یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام از ایشان پرسید: حدّ خوش اخلاقی چیست؟ حضرت فرمودند: «تُلِینُ جَنَاحَکَ وَ تُطِیبُ کَلَامَکَ وَ تَلْقَی أَخَاکَ بِبِشْرٍ حَسَنٍ؛^(۵) نرم خوئی پیشه کن، سخن خود را زیباگردان و برادر خود را با رویی خوش ملاقات کن.»

پی نوشت:

۱) الکافی، شیخ کلینی، دار الکتب الاسلامیه، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۶۵ هجری شمسی، ج ۲، ص ۶۴۳؛ در ترجمه مصطفوی، ج ۴، ص ۴۵۸٫
۲) همان، ج ۲، ص ۱۰۳٫
۳) همان.
۴) همان.
۵) همان.