آیت الله سیدمحمدتقی مدرسی در گفت‌وگو اختصاصی با خبرنگار اعزامی پایگاه اطلاع رسانی حج به کربلای معلی، پیشنهادات هشتگانه ای خود را در خصوص تغذیه فرهنگی زائران ایران و عراق ارائه کرد، متن کامل این گفت‌وگو بدین شرح است:

استفاده فرهنگی از ظرفیت عظیم زیارت

در سال حدود دو میلیون زائر ایرانی به عراق، ۳۲ میلیون زائر به مشهد و حدود یک میلیون نفر هم به حج و عمره مشرف می‌شوند، اینها خیلی سرمایه بزرگی است. باید بیش از اینها از این فرصت استفاده کنیم. به عنوان مثال همانطور که قبل از سفر حج، از زائران برای شرکت در جلسات توجیهی و احکام احرام دعوت می‌شود، مشابه این جلسات برای سایر سفرهای زیارتی نیز برگزار شود و آداب زیارت و فلسفه زیارت به آنها گفته شود و بهره برداری فرهنگی از این ظرفیت عظیم صورت بگیرد.

برنامه ریزی برای تشرف گروه‌های ویژه

برای تشرف گروه‌های ویژه به عتبات برنامه ریزی داشته باشیم. به عنوان مثال بسیاری از اهل سنت جهان به ویژه اهل سنت ایران، به اهل بیت علاقه مندند. تدبیری اندیشیده شود تا اهل سنت موجود در سیستان، کردستان، ترکمن صحرا، تالش و جاهای دیگر در قالب کاروان‌های زیارتی مشرف شوند. همچنین برای تشرف‌های دانشجویی و جوانان برنامه ریزی کنیم و بودجه هایی را به همین منظور اختصاص دهیم. مثلا ده درصد از تشرف‌ها را برای این منظور در نظر بگیریم. این کارها در آیندهٔ دینی و فرهنگی جمهوری اسلامی اثر خواهد داشت.

تقویت ارتباط بین زائر و روحانی

یکی از نکات مهم در این سفر معنوی، مساله ارتباط بین روحانی و زائر است. این سفر زیارتی، باید مقدمه ای برای تقویت ارتباط بین مردم و روحانیت باشد. روحانیون کاروان ها، در هتل‌ها حتما سخنرانی داشته باشند و از کوچکترین فرصت‌های تبلیغی در سفر برای سخنرانی‌های ولو کوتاه استفاده کنند تا زائران در پایان سفر، حداقل ۱۰ الی ۱۵ سخنرانی با محتوای دینی شنیده باشند.

البته سخنرانی هم باید با برنامه باشد و شرایط محیطی را در نظر گرفت. مثلا جاهایی از سفر به عتبات را به مداحان اختصاص دهیم تا سینه زنی داشته باشند و براحتی برنامه خود را اجرا کنند اما در برخی بخش‌های دیگر از سفر زیارتی، برنامه سخنرانی داشته باشیم.

تلاش برای تحکیم روابط دو ملت ایران و عراق

یکی از نتایج این سفرهای زیارتی باید نزدیک شدن مردم ایران و عراق باشد. دو کشور اسلامی که در طول سالهای گذشته باهم ارتباط داشته باشند و تلاش هایی برای جدایی آنها صورت گرفته است اما ما باید سعی کنیم پیوند بین مردم ایران و عراق را تحکیم ببخشیم. شعار من این است که مرزها را کمرنگ کنیم. مرز بین دو کشور اسلامی معنا ندارد.

افزایش تعاملات بین سازمانی برای تغذیه فرهنگی زائران

افزایش تعاملات و همکاری بین سازمانی نقش ویژه ای در تغذیه فرهنگی زائران دارد. مثلا نمایندگان سازمان حج و زیارت با نمایندگان سازمان اوقاف، وزارت ارشاد، وزارت راه و شهرسازی و تولیت حرم‌های قم و مشهد و شاه عبدالعظیم یک کمیته مشترک تشکیل دهند و تصمیمات و برنامه‌های مشترکی برای بهبود شرایط زائران اتخاذ نمایند. برای اینکه بعضی از تصمیم‌ها نیاز به عزم عمومی و جمعی دارد و یک ارگان به تنهایی نمیتواند آن را اجرایی کند.

به عنوان مثال برای قطار زائرانی که به مشهد می‌روند، فیلم‌های نامناسب یا غیرمتناسب با این سفر زیارتی نگذارند. البته مسئولین قطار دنبال رفاه مسافران اند و مخالف آن نیستم اما حداقل یک فیلم کوتاه درباره حضرت رضا گذاشته شود.

و یا اتوبوس هایی که عازم مشهد هستند، مقید شوند که حداقل یک نوار درباره امام رضا بگذارند. همچنین هواپیماها، یک کلیپ کوتاه مثلا ۵ دقیقه ای و حتی کمتر درباره امام رضا پخش کنند.

مثلا در قطار روزنامه می‌گذارند. خوب یک کتاب دینی هم بگذارند و وقف آنجا شود. این کارها چه اشکالی دارد؟ شما مطمئن باشید که برخی افراد مطالعه خواهند کرد. باید یک عزم عمومی شکل بگیرد تا یک جوّ ایمانی برای مسافران به نقاط زیارتی ایجاد شود.

البته حج و زیارت نمی‌تواند در این زمینه دستور دهد اما اگر یک ستاد در این باره شکل گرفته باشد، میتواند با همکاری وزارت راه و شهرسازی و سازمان فرودگاه‌های کشور این کار را دنبال کند.

ما الان در برخی از هتل‌های مشهد که زائران عرب زبان حضور پیدا می‌کنند، نوارهایی از سخنرانی‌های دینی می‌گذاریم. خوب این را می‌توان به همه جا تعمیم داد و تا آنجا که اطلاع دارم وزارت ارشاد یا سازمان گردشگری می‌تواند در این زمینه تصمیم گیری کند.

روحانی مستقر در هتل شهرهای زیارتی داشته باشیم

قبلا به هتل‌ها گفته بودند که حتما هر هتل، یک نمازخانه داشته باشد و نمی‌دانم این شرط وجود دارد یا نه و اینکه عملی شده است یا خیر اما طرح بسیار خوبی است. حتی جزو پیشنهادهای ما این است که در هتلهای شهرهای زیارتی، یک روحانی مستقر داشته باشیم که آنجا نماز جماعت برگزار کند و پاسخگوی پرسش‌های دینی و احکام زائران باشد و یک اتاق خاص داشته باشد. فرودگاه امام به آن بزرگی، یک جای کوچک برای نماز در نظر گرفته اند؛ فرودگاه مشهد هم همینطور. اگر خوب فکر کنیم، میتوانیم استفاده بهینه از ظرفیت‌ها داشته باشیم.

سرویس خبری «زیارت» در خبرگزاری‌ها فعال شود

توجه ویژه ای به اخبار زیارت بشود و خبرها محدود با پایگاه‌های تخصصی مانند پایگاه حج نباشد و روزنامه‌های کثیر الانتشار، خبرگزاری‌های رسمی و نیز صداوسیما اخبار مربوط به حج را منعکس کنند و بخش ویژه خبری در این رسانه‌ها به امور حج و زیارت اختصاص یابد.

این خبرها، علاقه مندان زیادی خواهد داشت یعنی علاوه بر افرادی که به این مباحث علاقه دارند، خانواده افرادی که به عراق و عربستان و جاهای دیگر به زیارت رفته اند، این اخبار را دنبال خواهند کرد.

امامزادگان، ظرفیت مناسبی برای کارهای فرهنگی است

سازمان اوقاف و امور خیریه با بهره مندی از اماکن متبرکه و تعداد قابل توجه امامزادگان در ایران، می‌تواند برنامه‌های توجیهی و فرهنگی و معرفتی در امامزادگان داشته باشد.

بعضی فکر میکنند تلویزیون و برنامه‌های دینی در صداوسیما کافی است در حالی که این تفکر اشتباه است زیرا اولا: صداوسیما در بعضی از برنامه هایش بدآموزی دارد. ثانیا عمومی است و برای عموم قشرها در نظر گرفته شده و محدودیت‌های خودش را دارد و نمی‌شود همه اش روضه پخش کند. باید از زیارتگاه‌ها و امامزادگان و همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم. باید به اینها توجه کنیم و دین را تقویت نماییم.