رهبر معظم انقلاب در اواخر سال گذشته و در دیدار اعضای خبرگان رهبری، از نگرانی خود در زمینه فرهنگی سخن به میان آوردند و یکی از مهم ترین دغدغه ها را ارتقای جایگاه فرهنگی برای پیشرفت در زمینه های مختلف عنوان کردند و شعار امسال را نیز با عنوان «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» نام گذاری کردند تا بار دیگر زنگ خطر انحراف از مسیر صحیح فرهنگ اسلامی را گوشزد کرده باشند.

با توجه به انتخاب شعار سال و توجه ویژه به مسئله فرهنگ در بیانات اخیر مقام معظم رهبری، خبرگزاری حوزه در گفتگو با آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری، مدیر حوزه های علمیه کشور، به بررسی دلایل نگرانی رهبر معظم انقلاب در زمینه مسائل فرهنگی، روابط فرهنگی دولت با حوزه، نگرش برخی مسئولان و روشنفکران در قبال مسائل فرهنگی و … پرداخته که حاصل آن در پی می آید:

چندسالی است که رهبر معظم انقلاب در طرح شعار سال، مسئله اقتصاد را مورد تاکید قرار می دهند؛ اما امسال مسئله فرهنگ را نیز مورد تاکید جدی قرار دادند و فرهنگ را از اقتصاد مهم تر عنوان کردند. ارزیابی خود را از دلایل تاکید و توجه رهبری به مسئله فرهنگ بفرمایید.

همان گونه که رهبری شعار سال را عبارت از «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریتی جهادی» مطرح کردند، فرهنگ به عنوان مسئله ای زیربنایی در نظام جمهوری اسلامی قرار دارد و اگر خواستار رسیدن به نقطه مطلوبی در وضعیت اقتصادی هستیم، باید زیرساخت های فرهنگی را در کشور ساماندهی کنیم.

اقتصاد مقاومتی تا هنگامی که فرهنگ تولید، مصرف، توزیع و بهره وری کشور بر اساس باورهای اعتقادی مردم ساماندهی و نهادینه نشود، تحقق پیدا نخواهد کرد و یکی از دلایل مقام معظم رهبری برای توجه بیشتر به فرهنگ این است که دستیابی به اقتصاد پویا در گروی فرهنگ صحیح جامعه است.

فرهنگ انقلاب ما ارزشی است، چرا که انقلاب اسلامی با رویکرد فرهنگی به پیروزی رسید و حقیقتا انقلاب فرهنگی بود؛ البته این جمله بدین معنا نیست که انقلاب به اقتصاد، سیاست و مسائل اجتماعی توجه نداشت اما انقلاب معتقد است اگر فرهنگ جامعه اصالت خودش را حفظ کند می تواند مبانی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را بر روی آن پایه استوار کرد.

ارزیابی شما از اهداف دشمنان در زمینه تهاجم فرهنگی به جامعه ایران اسلامی چیست؟ 

دشمنان همان گونه که در مقوله اقتصادی درصدد معارضه با کشور و ملت ما هستند و با تحریم های به اصطلاح فلج کننده می خواهند این توان را از کشور بگیرند، در بخش فرهنگی نیز با تدوین برنامه های متنوع و با به روی آنتن بردن شبکه های فارسی زبان متنوع، درصدد بی محتوا کردن فرهنگ جامعه از فرهنگ دینی هستند.

در واقع دشمنان ابتدا به دنبال تخریب فرهنگ هستند و در گام بعدی درصدد تحمیل فرهنگ خودشان به جامعه ما می باشند تا آحاد جامعه و به ویژه جوانان را با این تخریب و تحمیل ها تسلیم فرهنگ خود کنند.

به همین دلیل است که رهبر معظم انقلاب از سال های گذشته در زمینه مسئله تهاجم فرهنگی، توصیه ها و هشدارهایی را مطرح کردند، اما متاسفانه برخی مسئولان آن روزها، این مسئله را جدی نگرفتند.

اگر فضای فرهنگی تحت تاثیر القائات افکار و اهداف بیگانگان قرار گیرد، شاهد چه رخدادهایی خواهد بود؟

اگر جامعه ما، سنت های ایرانی اسلامی خود را از دست بدهد، قطعا نمی تواند روی پای خود بایستد و در شرایط سخت و بحرانی از منافع ملی و مبانی اعتقادی خود دفاع کند. لذا باید تلاش کنیم تا با عزم ملی دولت و مردم، به دنبال احیا و ترویج فرهنگ ایرانی اسلامی باشیم تا جامعه مسموم خوراک بیگانگان نشود.

برخی مسئولان و روشنفکران معتقدند دولت و دستگاه های اجرایی نباید در زمینه مسائل فرهنگی دخالتی داشته باشند و مردم قادر هستند که خوب و بد را تشخیص دهند. ارزیابی خود را در این زمینه بفرمایید.    

دولت اگر مسائل اقتصادی را بخواهد به مردم واگذار کرده و خود بر این مسئله نظارت کند، بسیار خوب است و مشکلی ندارد، اما اگر کسانی بخواهند این مسئله را مطرح کنند که فرهنگ را نیز نظیر اقتصاد به مردم واگذار کنیم تا خودشان خوب و بد را تشخیص دهند، دچار یک اشتباه استراتژیک شده اند.

اگر مردم ما به حال خودشان گذاشته می شدند و دشمنان ما این همه تبلیغ نمی کردند، شاید این انتظار وجود داشت که فرهنگی ملی اسلامی مردم، سره را از ناسره تشخیص دهد و خودشان به موقع اقدام کنند، اما زمانی که دشمنان با تمام وجود درصدد نابودی بنیان های فرهنگی جامعه اسلامی هستند، نمی توانیم بگوییم خود مردم زشتی ها و زیبایی ها را از هم تشخیص دهند.

امروز مردم ما در یک محاصره جدی تبلیغاتی قرار دارند، بنابراین لازم است در خصوص مسائلی نظیر تولید کتاب، فیلم، موسیقی و سایر موضوعاتی که به بخش فرهنگ مربوط می شود، دولت به عنوان یک دولت اسلامی مراقبت های لازم را داشته باشد تا جامعه ما تحت تاثیر فضای منفی دشمن قرار نگیرد و احیانا از داخل نیز القائاتی متوجه مردم نشود که در حال خروج از مسیر ایرانی اسلامی هستیم.

رهبر معظم انقلاب در سال های اخیر مسئله سبک زندگی را مورد تاکید قرار داده اند. به نظر می رسد می توان با تبیین سبک زندگی، فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی جامعه را از شرایط فعلی نجات داد. حضرتعالی نظر خود را در این خصوص بفرمایید.      

سبک زندگی معنای جامعی است که همه مسائل فرهنگی را تحت پوشش خود قرار می دهد و اگر ما در ابعاد مختلف بتوانیم طراحی های لازم را داشته باشیم، موفق خواهیم بود.

سبک زندگی از موضوعات فرهنگی مختلفی در ذیل خود برخوردار است؛ به عنوان مثال فرهنگ معاشرت با مردم، فرهنگ برگزاری مراسم عزاداری، فرهنگ صحیح مصرف، فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر و … از موضوعاتی هستند که باید هرمورد را بر اساس جایگاهش بررسی و در جامعه ترویج کرد.

سبک زندگی مجموعه عظیم و گسترده ای است که کارشناسان مسائل اجتماعی و دینی می توانند برای هرکدام پرونده خاصی تعیین کرده و تمام زوایای آن را بررسی به جامعه منتقل کنند.

بنده اعتقاد دارم یکی از اقدامات بزرگی که رسانه ملی می تواند انجام دهد، آموزش سبک زندگی بر اساس مبانی دینی است.

 آیا مسئولان فرهنگی دولت یازدهم تعامل جدی و ارتباط خوبی را با مسئولان حوزه برای ارتقای شرایط فرهنگی کشور برقرار کرده اند؟          

این که آیا مسئولان فرهنگی دولت ارتباط با حوزه برقرار کرده و تعامل جدی داشته اند را باید از آن ها پرسید، اما ما انتظار داریم ارتباط قوی تری بین مسئولان نظام و حوزه های علمیه ایجاد شود و جایگاه حوزه به عنوان خاستگاه علوم دینی، اعتقادی و اخلاقی در کشور بیشتر مورد اهمیت قرار بگیرد.

دولت ها قطعا نمی توانند خودشان را مستغنی از مسائل دینی و مذهبی بدانند، چرا که هویت انقلاب و نظام بر اساس مباحث اعتقادی، اخلاقی، دینی، سیاسی و اجتماعی شکل گرفته و سرچشمه این مسائل، حوزه های علمیه شیعه هستند.

اگر ارتباط و تعامل مناسبی بین دولت و حوزه های علمیه براساس چارچوب مشخص و منظمی وجود داشته باشد و مسئولان دولتی در عرصه های مختلف نیازهای خودشان را به حوزه عرضه کنند تا حوزه های علمیه نیز با تمام وجود پاسخگوی نیازهای نظام اسلامی باشند، قطعا در تمام زمینه ها موجبات خوبی را شاهد خواهیم بود.

آیا حوزه از چنین ظرفیتی برای پاسخگویی به نیازهای نظام اسلامی در زمینه های مختلف برخودار است؟ 

امروز حوزه های علمیه در عرصه های مختلف از پویایی برخودار هستند. به عنوان مثال در مباحث اقتصادی کارشناسانی داریم که علاوه بر آگاهی از مسائل روز به مبانی دین نیز تسلط دارند و می توانند دیدگاه های خود را مطرح کنند و دولت و مجلس می توانند بر اساس این گونه نظرات، برنامه ریزی هایی داشته باشند تا در آینده شاهد رشد و بالندگی خوبی باشیم.

حوزه علمیه چه برنامه هایی را برای ایفای نقش در بازسازی فرهنگ جامعه و رفع دغدغه های مقام معظم رهبری را طراحی کرده است؟  

حوزه علمیه برنامه ریزی و اقدامات فرهنگی خود را متناسب با نیازها و شرایط جامعه پیش بینی کرده و اکنون در حال تدوین برنامه هایی در راستای تبیین نقطه نظرات مقم معظم رهبری و مراجع عظام تقلید در زمینه های فرهگی هستیم؛ البته باید به این نکته توجه داشت که برنامه های فرهنگی حوزه های علمیه مقطعی و منحصر به دوران خاصی نیست چرا که رسالت حوزه های علمیه، اقدام و ترویج مسائل فرهنگی و دینی است.

البته در مواقعی که رهبر معظم انقلاب مسائلی را مورد تاکید قرار می دهند، حوزه به تدوین و پیش بینی برنامه های بیشتری در آن زمینه خاص می پردازد.

برنامه های فرهنگی حوزه بر اساس چه معیارهایی تدوین می شود؟

حوزه علمیه برنامه های فرهنگی خود را بر اساس شناخت و نیاز مخاطب و مجموعه مسائلی که نیازمند کار فرهنگی بیشتری است، تدوین می کند و مبلغان، واعظان و مولفان در مسیر نیاز مخاطب حرکت می کنند، چرا که اگر روحانیت به بحث های گذشته بسنده کند و بدون نیاز های امروز مخاطب گام بردارد، تاثیرگذاری لازم را نخواهد داشت.

لذا حوزه با مجموعه اقدامات خود، جامعه تشنه معارف دین در داخل و خارج از کشور را از سرچشمه زلال دین بهره مند می کند و امیدواریم با دعای خیر پاکان و صالحان، در عرصه فرهنگی گام های خوبی برداریم و به سهم خود، دغدغه های مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید و دلسوزان نظام را برطرف کنیم.