چهل خصلت حسنه

r_h_rasool1k_74279قَالَ رَسُولُ الله ( ): یَا اَبَاذَر، حَرْثُ آخِرَتِ اَلْعَمَلُ الصَّالِح وَ حَرْثُ الدُّنْیَا اَلْمَالُ وَ الْبَنُون .

پیامبر اکرم ( ) در این جملات به أباذر یار وفادار إسلام و منادی ولایت و نبوّت، خطاب می کنند و می فرمایند: ای أباذر زراعت برای جهان آخرت، عمل شایسته است، و محصولی که فردای قیامت به درد انسان می خورد و کمکش می کند، عمل صالح است. و محصول دنیا، ثروت و فرزند است، که آن هم بحثی است که از طریق حلال بدست آید و فرزند أهل صالح باشد .

حکما و بزرگان، چهل خصلت را از میان خصائص خوب انسانی به عنوان برگ برنده و ممیّز یک انسان عاقل و برتر به حساب می آورند؛ یا به تعبیر بهتر نقل حکماء این چهل خصلت، چهل عمل صالحی است که انسان می تواند به عنوان زراعت و محصول آخرت، برداشت کند . و واقعیت أمر این است که اگر این خصلت ها در هر انسانی وجود داشته باشد، پیروزی و سربلندی و عظمت و آقایی او را تأمین و تضمین میکند .

۱٫            عبادت، و بندگی خداوند متعال : اگر إنسان اهل عبادت باشد، بنده باشد، عبد باشد در برابر ذات مقدس پروردگار؛  به رسول اکرم ( ) خطاب شد که می خواهی عبادت کننده باشی یا رسول و فرستاده ؟ فرمودند : می خواهم عبد باشم و رسول و فرستاده، یعنی به تعبیری عبودیت را پیامبر أکرم برتر دانستند از مقام نبوت و مقام رسالت. اما وقتی کسی عبد بود رسول و نبی هم می تواند باشد و ارزش و عظمت بیشتری هم دارد .

۲٫            إخلاص : أهل إخلاص باشد، در زندگی أعمال خالصانه انجام بدهد؛ همان عبادت، عبادت خالصانه باشد؛ نماز، روزه، حج، جهاد، سایر أعمال، این ها را فقط برای خدا و رضای حق؛ أنجام دهد؛ نه برای ریا و برای غیر خداوند متعال .

۳٫            أهل دعا باشد : دعا به درگاه إلهی، تضرّع به درگاه خداوند، درخواست از ذات مقدس باری تعالی در همه مراحل، عبودیّت را برای إنسان رقم می زند؛ که انسان خودش را برتر و بالاتر نداند و احساس شخصیت و کسی بودن را برای خودش نداشته باشد .

۴٫            شکرگزار باشد : شکرگزار نعمت های الهی باشد، در برابر بلاها، حوادث، إتفاقات صبور باشد .

۵٫            راضی به رضای خدا باشد .

۶٫            توکّل بر ذات مقدس پروردگار کند، توکلش را از خداوند نبرد .

۷٫            أهل حیا باشد، حیا خصلت پسندیده و حمیده ای است که إنسان را به درجات کمال نزدیک می کند .

۸٫            عفّت (پاکدامنی) داشته باشد . عفّت در گفتار، عفّت در کردار، عفّت در نگاه، عفّت در برخورد های إجتماعی .

۹٫            أهل ادب باشد . ادب از خصلت های أرزشمندی است که در وجود هر انسانی جای پیدا کند، او را به مقامات عالیه می رساند؛ ادب نسبت به خداوند، أدب به پدر و مادر، أدب به أنبیا و أولیا، أدب نسبت به بزرگترها، أدب نسبت به علما، أدب نسبت به جامعه و مردم، أدب نسبت به همسایگان، این ها همه از اموری است که خداوند آن را دوست دارد و أولیای ما سفارش کردند .

۱۰٫         بلند همّت باشد : همتی والا و بالا داشته باشد؛ فکر و أندیشه او کوته نگر نباشد.

۱۱٫         أهل تعقّل و تفکر باشد .

۱۲٫         أهل تصمیم باشد .

۱۳٫         أهل جدّ و جهد باشد؛ در تصمیمی که گرفته و عزم و إراده ای را که کرد؛ در آن جدیّت به خرج بدهد و زود خسته و کسل نشود و از عزمش برنگردد .

۱۴٫         در برابر آنچه که اراده می کند؛ ثبات قدم و إستقامت داشته باشد؛

۱۵٫         أهل عدالت باشد : عادلانه به دنیا نگاه کند، عادلانه به أطرافیان خودش نگاه کند؛ عادلانه به زیر دستان خودش نظر کند، هم عدالت را در مورد دیگران رعایت کند و هم در مورد خودش و مدافع عدالت باشد و  هم در برابر عدالت از جان گذشتگی و إیثار بکند .

۱۶٫         أهل عفو و گذشت باشد : در زندگی اگر عفو نباشد، سختی و بدبختی و فلاکت و گرفتاری می آید؛

۱۷٫         صبور باشد : حلیم و بردبار باشد .

۱۸٫         خلق نیکو داشته باشد؛ با مردم خوش رفتار و خوش برخورد باشد؛ از أخم و أبرو در هم کشیدن و قیافه گرفتن برای مردم پرهیز بکند.

۱۹٫         به زیر دستان خودش محبت بکند؛ زیر دستان إحساس نکنند که او بر آنها تفوّق و برتری دارد و باید در برابر او عبد و ذلیل باشند .

۲۰٫         خیرات کند : از آنچه که خدا به او داده در راه إسلام، إنفاق بکند؛ أهل سخاوت و احسان باشد .

۲۱٫         محبت او به دیگران برسد؛ دیگران از محبّت او خوشحال باشند؛ دیگران احساس کنند که اگر روزی درمانده و گرفتار شدند و به او مراجعه کردند، پاسخ او پاسخ سخاوتمندانه و محبت آمیزی است .

۲۲٫         أهل تواضع باشد : أهل تواضع و إحترام باشد، همانطور که می خواهد مردم نسبت به او تواضع داشته باشند و او را إحترام بکنند، او هم نسبت به دیگران، این إحترام را مراعات کند .

۲۳٫         أمانتدار باشد : أمین حرف مردم، أمین مال مردم، أمین جان مردم، أمین حیثیت و آبرو و اعتبار مردم، امین ناموس مردم باشد .

۲۴٫         وفای به عهد : اگر پیمان و عهدی می بندد، به عهد خودش وفا کند و اهل خلف وعده نباشد. وعده های متعدد به افراد ندهد که بعد عمل به وعده وجود نداشته باشد .

۲۵٫         راستگو و راست گفتار و راست کردار باشد .

۲۶٫         در برآوردن حاجات دیگران، پیشقدم بشود و إجازه ندهد که دیگران به او مراجعه کنند و بعد حاجتشان را روا کند؛ قبل از آن که آنها حاجتشان را بیان کنند، برای برآمدن حاجاتشان إقدام بکند .

۲۷٫         أهل تأنی و تأمل باشد؛ عجول و زودگذر از مسائل نباشد.

۲۸٫         أهل مشاوره باشد؛ در کارهایش با دیگران، مشاوره کند، و به دیگران هم مشاوره بدهد، مشاوره إنسان را کمک می کند که در کارها، شکست نخورد، دچار مشکل نشود؛ دیگران در یک سری أمور خبره اند، با أهل خبره، با کسانی که بی غرض اند، مشورت کردن کمک بزرگی در زندگی است .

۲۹٫         أهل إحتیاط باشد، با إحتیاط عمل کند؛ در زندگی بی احتیاط عمل نکند، بی احتیاطی به معنی شکست است، به معنی إنحطاط و سقوط است.

۳۰٫         شجاع باشد. شجاعانه با مسائل برخورد کند .

۳۱٫         أهل غیرت باشد، چه غیرت دینی و چه غیرت ناموسی، چه غیرت إجتماعی و سیاسی .

۳۲٫         أهل سیاست باشد، مسائل دور و بر خودش را بفهمد و إحساس و لمس بکند .

۳۳٫         در برابر مسائلی که در جامعه می گذرد، زیرک و مسلط باشد، در امور زندگی خبره باشد.

۳۴٫         فراست داشته باشد، کتمان سر بکند، أسراری اگر به او سپرده شده است، آنها را نگه دارد .

۳۵٫         فرصت ها را غنیمت بشمارد، گاهی فرصت ها زود از دست انسان می رود، فرصت ها را به سادگی از دست ندهیم .

۳۶٫         اگر می خواهد به مقامات عالیه برسد، حقوق دیگران را رعایت کند. با پایمال شدن حق دیگران، انسان به مقامات عالیه نمی رسد. مراعات حقوق دیگران، انسان را بزرگ و بلند می کند، به درجه و مقام می رساند.

۳۷٫         با نیکان جامعه؛ نشست و برخاست بکند.

۳۸٫         دوستانی که إنتخاب می کند، دوستان فهیم، مؤمن، صالح و درستکار و راستگو باشند.

۳۹٫         با أشرار و بدان و با أفراد ناصالح، نه نشست و برخاست و نه معامله داشته باشد و آنها را هم از جامعه و از خودش دفع بکند .

۴۰٫         أطرافیان و فرزندان خودش، خدم و حشم خودش را، همسایگانش را به نیکی نصیحت کند و اگر نیاز به تربیت هست و در توانش تربیت است، آنها را به طور صحیح تربیت بکند .

این ها را حکما شمردند برای کسانی که می خواهند عمل صالح داشته باشند، و پیغمبر اکرم ( ) فرمودند: عمل صالح، متاع و مزرعه و محصول آخرت انسان است و در آخرت همه این ها به انسان کمک می کند که نجات پیدا کند و اهل بهشت باشد .






دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


8 + 1 =