یا ایها الذین آمنوا قوا انفسکم واهلیکم نارا وقودها الناس والحجاره علیها ملایکه غلاظ شداد لا یعصون الله ما امرهم یفعلون ما یومرون.                                                                                        تحریم آیه ۶

واژه های اصلی در آیه: (مومنین ، سرپرست خانواده ، هیزم جهنم که آدمها و سنگها هستند ، ملایک غلاظ وشداد)

یا ایها االذین آمنوا

مخاطب آیه مومنین هستند.آیه در سدد تربیت وموعظه مومنین است.

خدا به تربیت مومنین حساس تر است تادیگران.

مومنین هم نیازمند تربیت می باشند، پس به ایمانشان خوشبین نباشند (یا ایهاالذین آمَنوا آمِنوا) معنی (اهدنا الصراط المستقیم) هم همین است.مثال:هر کس گواهی نامه رانندگی گرفت مصونیت پیدا نمی کند باید قوانین رانندگی را هم رعایت کند.

ایمان باید مستمر باشد.

قوا انفسکم

انسانها همیشه درمعرض خطا وگناه ند.

(قوا) فعل امر است به معنی نگه داشتن ومراقبت کردن ، معنی دال بر استمرار است.یعنی: مراقبت باید دایمی باشد .

(قوا) فعل امراست دلالت بر فوریت دارد.

مخاطب امر، فرد صاحب اراده واختیار است. ارزش تقوی زمانی است که اختیاری باشد نه جبری وتحمیلی.

در اصلاح باید از خود شروع کرد . چون: (ذات نایافته از هستی بخش          کی تواند که شود هستی بخش)

و حضرت علی  فرمودند: من نصب نفسه للناس اماما فلیبدء بتادیب نفسه قبل تادیب غیره.( نهج البلاغه حکمت ۷۳)

انسان نسبت به خود مسول است . ابر وباد ومه خورشید وفلک در کارند  توچه کاره ای؟

واهلیکم نارا

هر کسی  نسبت به افراد خانواده خود مسئول است. ( و انذر عشیرتک الاقربین)

تربیت خانواده یک دستور الهی است.

سرپرست خانواده در دیانت وعدم دیانت خانواده دارد.یعنی: در کنار توجه به رفاه خانواده باید در تربیت آنها هم بکوشد ومعارف دینی را به آنها بیاموزد.

مومن باید از از اول ازدواج برای خانواده برنامه داشته باشد واین برنامه راباید دین ترسیم کند.

ازانجا که سرپرست خانواده مدیر خانواده است ، صرف تشکیل خانواده وداشتن زن و فرزند کافی نیست بلکه باید بررفتار و ارتباطات انها با دیگران نظارت و مراقبت دایمی نمود.

این آیه دستوربه پیشگیری از جرم دارد یعنی والدین نباید بگذارند فرزندانشان معصیت را تجربه پیدا کنند(باید علاج واقعه قبل از وقوع کرد).

در نصیحت باید از الفاظ محبت آمیز استفاده کرد (اهلیکم)

مؤمن هم ممکن است به خاطر اعمالش به جهنم برود، لذا نباید خودش را مصون از گناه بداند.(نارا)

گناه خودش آتش است بر خلاف بعضی ها که فکر می کنند آتش اثر گناه است.

چرا این آیه ازراه موعظه وارد نشد، ازواژه( نار) استفاده کرد که یاد آورعذاب قیامت است؟ چون در کلمه (نار)تهدید وترس هم وجود دارد ودر تربیت گاهی ترس وتهدید هم لازم است. مثال: پدرومادر چگونه ازنزدیک شدن فرزندان به بخاری وآتش جلوگدری می کنند، باید اینگونه ازگناه، آنها را حفظ کرد.

­ آیه دستور به امر به معروف ونهی از منکردر خانواده را می دهد که یک وظیفه شرعی وهمگانی است ،در این مسیر به عقوبت وعذاب اعمال بد و زشت اشاره شود.

از واژه (قوا) فهمیده می شود همانطور که افراد نسبت به خانواده خود مسئولند، اعضاء خانواده هم باید از سرپرست خانواده اطاعت کنند. (مانند آیه نفر، وقتی نفر واجب شد، حذرهم واجب می شود، یعنی : وقتی برای فراگیری علم دین هجرت بر عده ای واجب می شود قبول آن علوم از علماء بر مردم هم واجب می شود).

اصلاح خانواده زیر بنای اصلاح جامعه است.

وقودها الناس والحجاره

 اعتقاد به معاد در سرنوشت و تربیت انسان نقش بسزایی دارد.

در تربیت، تنبیه و انذار هم لازم است.

در تربیت دینی خانواده سختگیری هم لازم است چون اگر در تربیت آنها کوتاهی شود مبتلی به آتش می شوند.

 انذار باید طوری طرح شود که به عمق جان طرف بنشیند، لذا باید قوی مطرح کرد نه سطحی وضعیف.

 (الناس) درآیه می فهماند : آدمهای جهنمی روز قیامت آتش افروز جهنم هستند.

( والحجاره) درآیه می فهماند: سنگها هم آتش افروز قیامتند و امروز علم ثابت کرده که برخی سنگها حرارت تولید می کنند مثل: سنگ اورانیوم وذغال سنگ.

دعای امیر المومنین  اللهم اغفر لی کل ذنب قَوِی علیه بدنی بعافیتک …او احتطبتُ به بدنی.

ترجمه: خدایا از گناهانی که به سبب آنها بدنم را هیزم جهنم می بینم طلب مغفرت می نمایم.

از پیامبرسوال شد منظوراز حجاره در آیه چیست؟ فرمود:انما تلک الحجاره، الکبریت(آتش افروز جهنم).

(تفسیر برهان ج ۴ ص ۳۵۵)

ملائکه غلاظ شداد

دوزخ هم نگهبان دارد.

همه ملائکه نرمخوو مهربان  نیستند، نگهبانان جهنم خشن وسختگیرند.

در ماموریتهای حساس افراد باید قاطع ومحکم باشند.

همه جا خشونت و سختگیری بد نیست. اگر اطاعت از امر خدا باشد خوب است . (اشداء علی الکفار رحماء بینهم).

شخصی در باره آیه فوق از امام صادق  با گریه  سوال کرد: من اگر بتوانم فقط خودم را حفظ کنم چگونه باید از خانواده ام مراقبت کنم؟ فرمود:تامرهم بما امرهم الله ونهاهم عما نهاهم الله عنه،فان اطاعوک کنت قد وقیتهم وان عصوک فکنت قد قضیت ما علیک.(تفسیر قمی ج ۲ ص ۳۷۷)

لا یعصون الله ما امرهم یفعلون ما یومرون.

ملائکه معصوم از گناه ومصون از خطا هستند.

­ ملائکه غلاظ به اراده شخصی سختگیری نمی کنند یعنی:غرض ومرض ندارند، بلکه به دستور الهی عمل می کنند .لذا باید به همه ملایکه خدا احترام گذاشت وهمه را دوست داشت .(ونیز حضرت عزرائیل(ع) را).