حوزه علمیه خوسف دارای قدمتی بیش از ۷۰۰ سال است که علمای بزرگی نظیر برادران عبادی و علمایی بزرگی همچون ابن حسام را در دامان خود پرورش داده، اما در سال های اخیر به دلیل بی توجهی مسؤولان این حوزه تعطیل شده است.

سالانه این مرکز بیش از ۱۰ طلبه پذیرش نمی کند که بیشتر آنها در شهر بیرجند مشغول به تحصیل می شوند و از سوی دیگر مسؤولان استانی حاضر نیستند در دو سال اول این حوزه را راه اندازی کرده و از آن حمایت کنند تا بعد از دو سال زیر نظر حوزه علمیه خراسان اداره شود.

هر چند که در سال های اخیر تلاش های زیادی برای راه اندازی این حوزه صورت گرفته است، اما به دلیل این‌که طبق ضوابط حوزه علمیه خراسان باید در مدت دو سال ابتدایی آغاز به کار حوزه، توسط مسؤولان محلی و استانی اداره شود، تاکنون تمامی تلاش ها به دلیل غفلت مسؤولان بی نتیجه بوده است.

حجت الاسلام سیدعلیرضا حسینی، امام جمعه سابق خوسف با اشاره به این‌که قدمت مدرسه علمیه در خوسف به حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ سال قبل می رسد، گفت: ابن حسام که از شعرای آیینی این منطقه است، از تربیت‌یافتگان این مدرسه علمیه بوده است.

وی ادامه داد: در گذشته علوم و معارف دینی در سطح بالایی تدریس می شد، اما در سال های اخیر این حوزه تعطیل شده و طلاب راهی بیرجند شده اند و تنها عده ای از خواهران در این حوزه مشغول به تحصیل هستند و طلاب برادر این حوزه بسیار کم و در حد ۱۰ نفر، که دلیل عمده این امر غفلت مسؤولان و نبود اساتید برجسته در این شهر است.

حجت الاسلام حسینی، با بیان این‌که ملاعلی اصغر خوسفی و شیخ محمد حسن خوسفی مجتهد جامع الشرایط از دیگر تربیت شدگان مدرسه علمیه خوسف هستند، ادامه داد: با تأسیس مدارس به سبک نوین، میان طرفداران مدارس علمیه به سبک قدیم و سبک نوین اختلاف هایی به وجود آمد که در نهایت به این نتیجه رسیدند که مدارس به سبک جدید در خوسف ایجاد شود و چون همکاری مسؤولان در این زمینه مطلوب نبود، مدرسه علمیه خوسف تعطیل شد.

وی با بیان این که در حال حاضر تلاش هایی در زمینه احداث و افتتاح دوباره مدرسه در این شهرستان صورت گرفته و حجت الاسلام عبادی، نماینده مردم خوسف و بیرجند در مجلس شورای اسلامی پیگیری هایی را در این زمینه انجام داده است، افزود: امید است که این پیگیری ها برای افتتاح مدرسه به نتیجه برسد.

امام جمعه سابق خوسف با اشاره به این‌که بنای این مدرسه به دوران صفویه باز می گردد، ادامه داد: بنای این مدرسه از آجر و خشت ساخته شده و با گچ کاری و آجر کاری های بسیار زیبا بنای این مدرسه تزیین شده و حجره های طلاب در داخل حیات ورودی مدرسه گرد تا گرد حیاط قرار دارد، این بنا نیازمند توجه و مرمت بیشتر از سوی سازمان میراث فرهنگی و توجه بیش از پیش مسؤولان شهر خوسف است.