قَالَ اَمیِرالْمُؤمِنین ( ) : اِنَّ الْمَرْأهُ رَیْحَانَه وَ لَیْسَتْ بِقَهْرِمَانَه  .این بیان امیرالمومنین و سخن مولی الموحدین ( ) پیرامون محبّت نسبت به همسر، در زندگی است؛ زندگی مشترک انسان ها از خانم و آقا تشکیل شده است، دو فردی که قرارداد و پیمان و عهدی بسته اند، برای سر و سامان دادن به زندگی مشترکی، که محصول این زندگی، فرزندان، سالم و متدین و مومن است .

أصولا خانم ها، در إداره ی زندگی و سر و سامان دادن به زندگی و نگهداری و نگهبانی از این زندگی، سهم به سزایی دارند، مسائلی از قبیل پخت و پز، نظافت و آراستگی و نگه داری خانه، تنظیم امور خانوادگی، تربیت فرزندان و …؛ این ها اموری بسیار دشوار هستند، که معمولاً خانم ها این بار را به دوش می کشند، و به

خوبی هم از عهده این امور سنگین برآمده و بر می آیند.

بدون شکّ انجام این امور نیاز به حمایت بی دریغ شوهر دارد، و اگر حمایت و محبت و صمیمیت شوهر نباشد، بار این مسئولیت را به دوش کشیدن، کار سخت و دشواری است؛ و از طرفی هم معمولاً زن در مواردی از زندگی، دچار إضطراب ها و نا امیدی ها و بحران هایی می شود و از نظر روحی و جسمی ضربه می بیند؛ در این صورت قطعاً نیاز به حمایت جدی و دلگرمی و مدارای شوهر إحساس می شود .

در این حالت، شوهر است که باید وضعیت او را درک کند و با او خوش رفتاری کند که در توان او و در سیطره ی قدرت او اداره ی این امور آسان شود .

لذا امیرالمؤمنین می فرمایند: زن دسته گل است نه قهرمان؛ در هر صورت با او مدارا کن؛ اگر می خواهی زندگی صفا و صمیمیت پیدا کند؛ و با او معاشرت نیکو داشته باش .

در طرف مقابل مرد از توان جسمی و روحی بیشتر و تحمّل و سعه ی صدر أفزون تری برخوردار است، مدارای با همسر از طرف این انسانی که از توان جسمی و روحی بیشتری برخوردار است، بیشتر إحساس می شود .

ظرافت روح و لطافت طبع زن؛ إقتضا می کند که شوهر با وی مدارا کند؛ و شخصیّت او را زیر بار فشار روحی و آزردگی های روانی خرد نکند .

رعایت ظرفیّت همسر در زندگی مشترک بسیار حسّاس و مهمّ است و باید به طور کامل و دقیق مورد توجه قرار گیرد؛ تحکّم، إجحاف، ظلم، قدرت طلبی و برتری جویی بر زن،  نه تنها مایه ی پیشرفت و بهبود زندگی مشترک نمی شود، بلکه در روحیه ی او و سایر أعضای خانواده مثل فرزندان أثر معکوس و منفی دارد .

از حقوق اولیه ی یک خانم این است که همسرش با او محترمانه رفتار کند و با او رفیق شود؛ با او مدارا نماید و آن را در زندگی پیشه ی خود سازد، مِهر و محبّت شوهر زندگی را با معنا و دارای سر و سامان می کند .

امام صادق ( ) می فرمایند : وَ أَمَّا حَقُّ الزَّوْجَهِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَهَا لَکَ سَکَناً وَ أُنْساً فَتَعْلَمَ أَنَّ ذَلِکَ نِعْمَهٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْکَ فَتُکْرِمَهَا وَ تَرْفُقَ بِهَا وَ إِنْ کَانَ حَقُّکَ عَلَیْهَا أَوْجَبَ فَإِنَّ لَهَا عَلَیْکَ أَنْ تَرْحَمَهَا لِأَنَّهَا أَسِیرُکَ وَ تُطْعِمَهَا وَ تَکْسُوَهَا وَ إِذَا جَهِلَتْ عَفَوْتَ عَنْهَا  .

حقّ زنان شما این است که بدانید خداوند بزرگ، خانم ها را مایه ی آرامش و أنس شما قرار داده است؛ این ها را نعمتی از جانب خدا بدانید، آن ها را بزرگ بشمارید؛ با آن ها به نرمی و مدارا رفتار کنید .

و بعد حضرت إشاره می فرمایند که « و ان کان حقک علیها  اوجب»؛  اگر چه حق شوهر حقّ بزرگی است و شکّی در آن نیست و حق تعیین شده ی از جانب خداوند است، اما « فإن لها علیک ان ترحمها»؛ در عین حال بر شوهر است که با همسرش مهربانی کند .

روزی رسول خدا ( )  با یکی از همسرانشان راجع به یک موردی بحثشان شد، قرار شد پدر همسرشان به عنوان داور دعوت شود، پدر همسر رسول الله آمد، همسر ایشان به رسول الله خطاب کرد که شما مسائل را بیان می کنید یا من بگویم ؟ حضرت فرمودند تو بگو.

او خطاب به پیامبر أکرم این چننین گفت : که یا رسول الله شما مطالب را بگویید، اما سعی کنید که حق را بگویید، پدر آن خانم؛ آن چنان عصبانی شد که سیلی به صورت این خانم زد و او در پشت سر رسول الله پناه گرفت، و از پیامبر کمک خواست، علّت زدن هم این بود که چرا این زن، چنین جمله ی توهین آمیزی به پیامبر گفت، که غیر از حق چیزی نگویند، مگر پیغمبر خدا مطلبی را غیر از حق بیان می کنند؟

در این جا پیامبر أکرم به پدر همسرشان فرمودند : ما شما را برای این دعوت نکرده بودیم، که به این جا بیایید و سیلی به صورت همسر من و دختر خودتان بزنید؛ ما شما را برای داوری و إصلاح امور دعوت کرده بودیم؛ و این بیانگر آن اوج محبّت و عظمتی است که رسول خدا برای همسرشان قائل اند .

« سَلامَهُ الدِّینَ وَ الدُّنْیَا؛ فِی مُدَارَاهِ النَّاسِ »؛  باز امیرالمؤمنین می فرمایند: سلامت دین و دنیای انسان را در مدارای با مردم بیان می کنند .

« وَ سَلامَهَ الْعَیْشِ فِی مُدَارَاهِ النَّاسِ »؛ سلامت زندگی انسان هم در مدارای با مردم است . خدایا ما را قدردان نعمات الهی قرار بده .