به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی، استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه امشب در دومین برنامه چشمه معرفت که در ماه رمضان از شبکه اول سیما پخش می شود با اشاره به تأکید اسلام مبنی بر به دست آوردن علم و دلیل در مسائل، اظهار داشت: در برنامه شب گذشته هم عرض کردیم اسلام علاقه مند است که انسان در مسائل دینی عالم باشد و در حد خود اسلام واقعی را درک کند و دنبال روی از کسی نداشته باشد.

وی ادامه داد: حال سؤالی مطرح می شود و آن این است که اگر اسلام از تقلید نهی می کند، چگونه ما در احکام شرعی موظف به تقلید از مراجع هستیم؟ مگر نه این است که باید معارف اسلامی را از روی دلیل و برهان به دست بیاوریم پس چرا احکام را از علما می گیریم و چشم بسته عمل می کنیم؟ جواب این است که گاهی کلمه تقلید دچار اشتباه می شود؛ در واقع تقلید دارای دو معنا است؛ یکی از معانی تقلید این است که فرد چشم بشسته بدون دلیل و برهان از فردی تبعیت و پیروی کند که این نوع تقلید، مذموم و نا مطلوب است.

حضرت آیت الله سبحانی در مذمت تقلید کورکورانه بیان داشت: در قرآن این مطلب مورد تأکید قرار گرفته است که برخی از مشکران دلیل شرکت و بت پرستی خود را این می دانستند که پدران و مادران ما مشرک بودند و ما هم راه آن ها را ادامه می دهیم که قرآن این تقلید را  نهی می کند، بنابراین اگر فردی از فرد دیگری تقلید بدون دلیل و مدرک کند مذموم است؛ اما تقلید معنای دیگری هم دارد که انسان غیر وارد از شخصی که وارد است بپرسد و یا به عبارت دیگر معروف است که می گویند انسان باید در مسائل تخصصی به متخصص مراجعه کند که این تقلید مذموم نیست بلکه ممدوح است.

وی ابراز داشت: این که ما در مسائل شرعی به مراجع تقلید رجوع می کنیم و احکم را از او می گیریم از همین نوع تقلید ممدوح است و این اصلی که در تمام حالات و زندگی بشر وجود داشته است؛ شما ببینید یک فرد نمی تواند در تمام علوم متخصص باشد به عنوان نمونه یک پزشک غالبا در مهندسی و معماری تخصص ندارد و یا یک مهندس در پزشکی متخصص نیست بلکه هریک وظیفه و تخصص خاص خود را دارند و در مطالب مربوط به هم به یکدیگر مراجعه می کنند.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه با بیان این که تقلید از روی علم و دلیل مورد حمایت قرآن است خاطرنشان کرد: خداوند در قرآن کریم دستور به رجوع عالم به جاهل می کند و می فرماید «فإسئلوا أهل الذکر إن کنتم لا تعلمون»؛ که این رجوع به عالم رجوع اجمالی است و از روی علم و برهان است و هرچند برهان تفصیلی نیست اما ارزش دارد چرا که این دستور عقل است که فقیه دانا است و ما نمی دانیم و فردی که نمی داند باید به فردی که می داند رجوع کند.

وی افزود: امروز در سایت ها ضد دین به مسأله تقلید حمله می شود که در حقیقت یک مغالطه بزرگ صورت می گیرد چرا که روی کلمه تقلید بحث می کنند در حالی که باید در حقیقت بحث تقلید بحث کنند؛ اسم کلمه تقلید مطرح نیست و به همین خاطر ابوعلی سینا می گفت کسی که بدون دلیل از فردی تقلید کند از انسانیت خارج شده است ولی اگر مطلبی را از شخصی بپذیرد چون او دانا و درس خوانده است و مسائل را می داند این در حقیقت تحصیل علم است و این همان است که قرآن به آن دستور می دهد؛ البته برخی جوانان امروز از نظر فرم لباس و آرایش بدون جهت به دیگران رجوع می کنند که این همان تقلید مذموم است، در حالی که باید شخصیت و ظاهر یک فرد در محیط اسلام مطابق محیط اسلام باشد نه رسمی که در مملکت های غربی رسم شده است.

حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به شعری از مولانا به مذموم بودن تقلید کورکورانه تأکید دوباره کرد و گفت: مولانا در یکی از اشعار خود زیبا می گوید«خلق را تقلیدشان بر باد داد، ای دو صد لعنت بر این تقلید باد» که این همان تقلید بدون دلیل است؛ ولی تقلید از روی دلیل خوب است و تمام مردم جهان بر همین سنت هستند و از روزی که بشر خلق شده سنت بوده است که غیر آگاهان اسلام رجوع می کرده اند که این تقلید چشم بسته نیست و از نوع رجوع ممدوح است.

وی در پایان تصریح کرد: باید قدر علما و دانشمندان را بدانیم چرا که آن ها برای حل یک مسأله تا چند روز بحث می کنند و این گونه نیست که یک رساله نتیجه یک ماه یا دو ماه باشد بلکه نتایج بحث های ممتد و نفس گیر است که به صورت رساله در اختیار مردم قرار گرفته است.