تبدیل کردن مساجد به مراکز پاسخ‌گویی به نیازهای روحی و روانی افراد یکی دیگر از شاخصه‌های مسجد تراز اسلامی است. این نیازها به طور معمول در قالب طرح سؤال در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، دینی و اعتقادی و حتی سؤالات پیش‌پا‌افتاده خودش را نشان می‌دهد که در برخی موارد، نداشتن پاسخی روشن برای آن می تواند شروع یک بحران در زندگی فرد باشد. مساجد به عنوان بهترین پایگاه برای پاسخ‌گویی به این نیازها، علاوه بر ایجاد فرصت بیشتر برای ارتباط اقشار مختلف با مسجد، تضمینی هم برای استفاده از شیوه‌های درست و کارآمد در رفع این معضلات می باشد که معمول‌ترین قالب برای پرداختن به این امر، جلسات مشاوره و پرسش و پاسخ است که می‌تواند به صورت فردی یا گروهی برگزار شود.مشاوره‌های دینی؛ سندی بر کارآمدی دین در عرصه‌های مختلف
ایجاد واحدهای مشاوره فکری(دینی) و رفتاری
( تربیتی)، یکی از مهم‌ترین روش‌های گسترش فضاهای فرهنگی در مساجد است که اگر افراد آگاه به دین و فرهنگ غنی اسلام، این هسته‌ها را اداره کنند بهترین راهکارهای ارائه شده به مراجعان، در راستای نیل به اهداف و تعالیم اسلام اصیل خواهد بود و تجربه نیز بیانگر آن است که در مساجد، تمایل افراد بیشتر به مشاوره با کارشناسان آگاه به مسائل مذهبی است. بنابراین به‌دلیل پذیرفته شدن بیشتر مشاوران روحانی در نزد عامه، موفقیت آنان بیش از دیگر مشاوران روان‌شناسی و متخصص در علوم تربیتی خواهد بود .
همچنین با توجه به تهاجم فرهنگی گسترده علیه اسلام و تفکر دینی و تبلیغ ناکارآمدی آن در عرصه زندگی انسان، این‌گونه مشاوره‌ها، خود سندی بر کارآمدی دین در عرصه زندگی انسان است و از سوی دیگر چون نسل جوان امروز، به‌خاطر گسست فرهنگی و درک نشدن از سوی خانواده، بیش از هر چیز احساس نیاز به مشورت و طرح مشکلات خود با افراد مورد اعتماد و آگاه می‌کند، اگر در این عرصه روحانیت حضوری چشمگیر داشته باشد، به نتایج ارزنده‌ای در تبلیغ دین دست خواهد یافت.
از فرصت‌ها و تهدیدهای جلسات گفتمان دینی غافل نشویم
برگزاری جلسات گفتمان(پرسش و پاسخ) که در آن مخاطبان متناسب با نیازهای فرهنگی، دینی و اجتماعی خود، سؤالاتی را طرح و جواب آن را دریافت می‌کنند، در حال حاضر یکی از روش‌های بسیار موردپسند جامعه و به‌ویژه نسل جوان است، به طوری که باید گفت یکی از بهترین روش‌های گسترش و تبلیغ فرهنگ دینی، همین نوع جلسات است که البته نباید از فرصت‌ها و تهدیدهایی که این‌گونه نشست‌ها به همراه دارند، نیز غافل شد. برای برگزاری هر چه بهتر این جلسات لازم است به چند نکته مهم نیز توجه داشت:
۱ ـ قبل از تشکیل جلسه، باید موضوعی معین شود تا حاضران درباره همان موضوع، سؤال کنند و بحث به مطالب متفرقه کشانده نشود.
۲ ـ طرح سؤال فقط به صورت کتبی نباشد، بلکه به مخاطب اجازه داده شود تا به صورت محدود (در اواخر جلسه) وارد بحث شود تا اظهارنظر از سوی مخاطبان هم در جلسه صورت گیرد.
۳ ـ جلسه باید به گونه‌ای اداره شود که به مخاطبان تلقین و اثبات شود که فضای جلسه آزاد است، به طوری که همگان می‌توانند نظر و سؤال خود را به‌راحتی و بدون هرگونه دلهره و نگرانی مطرح کنند.
۴ ـ با برخی اظهارنظرها یا سؤال‌های نسنجیده و حتی تمسخرآمیز، باید با متانت و صبوری برخورد شود. حتی در صورت امکان لازم است با کمی مزاح و شوخ‌طبعی از کنار آن عبور کرد، چون این امر موجب تلطیف و صمیمانه‌تر شدن فضای جلسه می‌شود و مخاطبان را تشویق می‌کند تا هر چه بیشتر در فضای بحث وارد شوند و تأثیر گوینده بر آن‌ها افزایش یابد.
۵ـ تا حد امکان جواب‌ها باید ساده و شفاف و صریح ارائه شود و از نقل قول به‌ویژه نظرهای اختلافی که موجب سردرگمی بیشتر مخاطب می‌شود، پرهیز گردد.
۶ ـ اگر استاد جلسه در امری علم و آگاهی ندارد، صریح بگوید که نمی‌داند. همچنین جواب‌ها باید تا حد امکان مستند به قرآن و حدیث باشد. برای این موضوع استاد جلسه باید یک دوره تفسیر و منابع حدیثی را مطالعه کند. پاسخ به سؤال دیگران، هدایت آنان از ظلمات به نور است و برای این کار باید نور داشت و این نور همان قرآن‌کریم و حدیث است.
۷ـ شبهات روز را باید شناخت و بهترین جواب‌ها را برای آن آماده کرد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدهادی مشیری