حضرت آیت‎الله عبدالله جوادی آملی، در درس تفسیر خود در مسجد اعظم در ادامه تفسیر سوره مبارکه نجم گفت: اگر در فقه سخن از حلال و حرام و بد و خوب است این از کار خداوند نشأت گرفته است، هر کس در عالم می‎خواهد کاری انجام دهد از یک قانونی می‎گیرد، یک کسی می‎خواهد ساختمان و برج درست کند، او محاسبه می‎کند گچ و سیمان و ستون‎ها قدرتش چه‎قدر است، او روی این‎ها حساب می‎کند و زمین را خلق می‎کند.

وی افزود: خدای سبحان که خواست عالم را خلق کند، بر اساس یک نقشه از پیش تعیین شده و نوشته‎شده نبود، فقه و حقوق احکام خود را از نظام عالم می‎گیرد، اگر کسی بخواهد فلان کار را انجام بدهد و به محیط زیست و دریا و صحرا آسیب می‎رساند، بد است، این قوانین محیط زیستی می‎شود، فلان شراب و نگاه به نامحرم حرام است، چون به امنیت و جامعه ضرر می‎رساند، علوم احکامش را از نظام هستی می‎گیرد.

مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به این‎که اگر خدای سبحان دفعتا این درخت‎ها را بارور می‎کرد، کسی یاد نمی‎گرفت چگونه درخت‎ها را بارور کند، اظهار کرد: اما تنظیم فصول چهارگانه و رویش درختان و گیاهان به انسان یاد داد که چگونه گلخانه‎ها را بسازد، ترتیب نظام کشاورزی این یک مدرسه است، این گلخانه‎ها از نظام هستی نقشه گرفته‎اند، حرکت‎های پهبادها و هواپیماها از نظام هستی سرچشمه گرفته است، ذات اقدس اله مدرسه برای فقیهان، حقوق‎دانان و عالمان تجربی علوم درست کرده است، عالم مدرسه است، تمام این جزییات را عالمانه ساخت تا به ما یاد بدهد، تنها فقه نیست که از نظام هستی گرفته شده است که شراب و مواد مخدر و ترقه‎های چهارشنبه سوری حرام است، بلکه همه علوم را از نظام هستی به انسان یاد داد.

وی ابراز کرد: انسان باید جان خود را از خودش بگیرد، ما مأمور به خودستانی هستیم و مجاز به خودستایی نیستیم، اگر گفتیم من این چنین هستم این خودستایی است و حرام است، اما باید خودستانی کنیم، باید خویشتن را قربانی کنیم، نگوییم من این چنین هستم، من این چنینم، گاهی هم ضرورت اقتضا می‎کند که انسان ملکات و فضایل خود را بگوید اما در صدد خودستایی نیست، مانند حضرت یوسف(ع) که در سوره مبارکه یوسف ویژگی‎های خود را بیان کرد.

حضرت آیت‎الله جوادی آملی با اشاره به حکومت حضرت یوسف(ع) بر مصر خاطرنشان کرد: حضرت یوسف(ع) گفت هم بلدم، کاردانم و هم پاکم، دانش این رشته را دارم و امینم، عرضه یعنی دو چیز هم از نظر فنی عالم باشد و هم از نظر عملی مدیر خوب باشد، ما هر چه می‎کشیم در اثر این است که این مسؤولان ما یا هیچی از این دو را ندارند، یا یکی از این دو را ندارند، نه مبتلا به اختلاس و نه مبتلا به نجومی بود، کشور چه از چوپانی و دامداری و چه وزارت از بالا تا پایین و از پایین تا بالا قرآن مشخص کرد.

وی با اشاره به جریان خواستگاری حضرت موسی(ع) از دختران شعیب(ع) گفت: فرمود اگر چوپان هم هستی باید در رشته خودت آگاه و متخصص و پاک باشی و اگر وزیر مقتدر داخل شهر هستی باید دانشمند و پاک باشی، کشور را هم همین‎ها اداره می‎کنند، این بیان قرآن است که کشور با این دو عنصر اداره می‎شود هر کسی هر کاری می‎خواهد انجام بدهد باید در آن رشته متخصص باشد و هر کسی هر کاری می‎خواهد انجام بدهد باید در آن کار پاک و امین باشد.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم ادامه داد: خدای سبحان واسع المغفره است و می‎داند کی بگیرد و کی رها کند، چه کسی را بگیرد و چه کسی را رها کند، همه افراد در تمام شرایطشان در محضر و تیررسی مدبرات امر هستند، کسانی که بیراهه رفتند، کیفر می‎بینند و کسانی که لغزش دارند بی‎توبه یا باتوبه خداوند می‎بخشد، اما یک اصل کلی هست که خداوند همه گناهان را با توبه می‎بخشد و یک اصل دیگر هم هست که اگر انسان گناهان بزرگی انجام نداده است و گناه صغیره تنها دارد، خداوند آن‎ها را می‎بخشد.

وی بیان کرد: خداوند شرک را بدون توبه نمی‎آمرزد، در صدر اسلام همان بت‎پرست‎ها توبه کردند و مورد مغفرت الهی قرار گرفتند، درباره بخشش گناهان مادون شرک هر گناهی که باشد، مشیت الهی برابر حکمت الهی تنظیم می‎شود، توسل سبب نمی‎شود که خداوند از حکمت دوری کند و کاری بر خلاف حکمت انجام دهد، یک وقت است کسی فرزند شهید یا فرزند صالح یا مدافع حرم پیدا کرد و خداوند پدر را به خاطر پسر ببخشد، ما نمی‎دانیم، البته باید دانست تمام گناهان عالم با توبه بخشیده می‎شود.

حضرت آیت‎الله جوادی آملی با تأکید بر این‎که هدف هرگز وسیله را توجیه نمی‎کند، ابراز کرد: این از بیانات نورانی امام حسین(ع) است که هر کس خواست از راه گناه به مقصد برسد، این شدنی نیست، گناه راه نیست، چاله و بیراهه است، اگر کسی خواست از راه گناه به مقصد برسد زودتر از دیگران به معصیت و در چاه می‎افتد، این‎که برخی از منافقان و کمونیست‎ها به این تز گرفتار شدند، این بیان نورانی امام حسین(ع) راهنمای ما است در این مسیر، راه باطل اصلا راه نیست.