پیشرفت های سریع دنیا، این نیاز و ضرورت را برای هر جامعه و کشوری ایجاد  می کند که برای همگام شدن با دنیای امروز و عقب نماندن از پیشرفت های آن تلاش کنند و در غیر این صورت عقب ماندگی، انزوا در عرصه جهانی و عدم پیشرفت کمترین خسارت است که متوجه آن خواهد بود.

نهادها و ارگان های مختلف نقش اصلی را در پیشرفت هر جامعه همگام با قافله علم و فناوری دنیا را بر عهده دارند و نیز برای تحقق اهداف و حفظ منافع و انجام وظایف خود باید توانایی هماهنگی و همگامی با پیشرفت های علمی دنیا را در خود ایجاد و تقویت کنند.

حوزه علیمه از دیرباز در جامعه و نظام اسلامی ما به عنوان یکی از مهمترین نهادهایی که نقش اصلی را در عرصه دینی و فرهنگی جامعه بر عهده دارد و در رشد و تربیت دینی و حفظ و ترویج فرهنگ و ارزش های معنوی بسیار تاثیرگذار و تعیین کننده است.

جامعه جهانی، کشور و نظام ما را به عنوان یک نظام اسلامی می شناسد که افتخارش داشتن کامل ترین دین در بین تمام ادیان الهی و غنی ترین فرهنگ معنوی و دینی و ارزش های انسانی است و حوزه های علمیه پرچم دار دین اسلام و این ارزش های والا و به منزله قلب تپنده عرصه فرهنگی و معنوی نظام اسلامی است و بزرگترین رسالت آن حفظ و اشاعه دین و کلام خدا و ارزش های اسلام ناب در جامعه داخلی و جامعه جهانی است.

حوزه علمیه و روحانیت، در هر برهه از زمان بنا بر اقتضاعات و نیازهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه و حکومت، تمام تلاش و ظرفیت خود را برای تحقق اهداف دین الهی و انجام رسالت خود به کار گرفته است و می توان گفت بزرگترین دستاورد حوزه و روحانیت، انقلاب اسلامی است که در نوع خود در دنیا بی نظیر است.

بر اساس سخن رهبر معظم انقلاب، حوزه مادر انقلاب است و باید برای ادامه رسالت و مسیر خود و حفظ و حراست از این دستاورد بزرگ و تداوم و ترویج ارزش های آن در جامعه و انتقال این ارزش ها و روحیه و تفکر انقلابی به نسل جدید و آینده جامعه تمام توان و ظرفیت خود را به کار بگیرد.

دنیای مترقی امروز و پیشرفت های سریع آن افزون بر کارکردهای مثبت و مزایایی که برای همه جوامع دارد، می تواند آسیب ها و خطراتی نیز برای جامعه و نظام اسلامی ما و همین طور جهان اسلام می تواند به همراه داشته باشد.

همچنان که شاهد هستیم امروز دنیای غرب و دشمنان اسلام و نظام اسلامی در صدد ضربه وارد کردن به حکومت و انقلاب اسلامی ما در داخل کشور و افکار جامعه جهانی است و از هر ابزاری برای رسیدن به این هدف خود استفاده می کند.

امروزه پیشرفت فناوری ارتباطات و گستردگی رسانه ها و شبکه های مختلف ماهواره ای راه نفوذ دشمن در جامعه و افکار و اعتقادات مردم و به خصوص جوانان جامعه را هموارتر کرده است و مقابله با آن بصیرت، آگاهی و توانایی تشخیص و تحلیل توطئه های دشمن و شرایط جامعه را می طلبد و نهادهای فرهنگی و معنوی جامعه و در راس آن ها حوزه علمیه این وظیفه سنگین و خطیر را بر عهده دارد.

امروز یکی از مهم ترین ابزار دشمن برای نفوذ در جامعه و نظام اسلامی ما، استفاده از رسانه ها و شبکه های مجازی برای ایجاد شبهات مختلف و تحت تاثیر قرار دادن افکار و اعتقادات اقشار جامعه و نسل جوان کشور، که گروه هدف اصلی دشمن هستند می پردازند.

متاسفانه باید گفت، حوزه در زمینه ارتباط با جامعه و دنیا و حضور در عرصه رسانه ها و شبکه های مجازی و ماهواره ای ضعیف عمل کرده است و لازم است که به صورت جدی و با قدرت در این زمینه ها وارد شود و ارتباط خود را با اجتماع و دنیا تقویت و پررنگ کند.

همچنان که دشمن تمام تلاش و ظرفیت خود را برای هجوم فرهنگی و نفوذ به لایه های مختلف جامعه و به ویژه در بین نسل جدید و جوانان ما و کم رنگ کردن اعتقادات دینی و مذهبی و ارزش های انقلاب به کار می گیرد، حوزه نیز باید با استفاده از ابزار روز و ورود در رسانه ها و فعالیت در فضای مجازی از تمام ظرفیت خود برای مقابله با دشمن استفاده کند.

همانطور که رهبر معظم انقلاب، هدایت فکری و دینی و هدایت سیاسی و بصیرت افزایی جامعه را یکی از وظایف مهم حوزه های علمیه معرفی کردند،  حوزه باید تمام تلاش و امکانات خود را در استفاده از جایگاه خود در میان مردم و برای هدایت فکری و دینی و تبیین معارف و ارزشهای دینی و روشن گری و بصیرت افزایی سیاسی در جامعه به کار بگیرد.

امروزه نگاه بسیاری از کشورهای دنیا و به خصوص کشورهای اسلامی به نظام و انقلاب کشور ما است و در شرایط کنونی دنیا که جنگ و آشوب و فرقه سازی در بسیاری از کشورهای دنیا و منطقه سایه افکنده است و دشمن قصد دارد با ایجاد فرقه های ضاله، وجهه اسلام و اتحاد مسلمانان را در افکار عموی دنیا خدشه دار کند تا از این راه بتواند قدرت جهان اسلام را در مقابله با ظلم ها، زیاده خواهی ها و استعمارطلبی های خود کم کند.

مهمترین رسالت حوزه در عرصه جهانی که می تواند نقش و تاثیر تعیین کننده ای در آینده جهان اسلام و دنیا و تحقق اهداف دین الهی داشته باشد، صدور پیام انقلاب به تمام نقاط دنیا و معرفی اسلام ناب به عنوان بزرگترین الگوی زندگی بشر و انقلاب اسلامی ایران به عنوان ارزشمندترین حرکت و جنبش آزادی بخش در سراسر جهان و برای بشریت است.

حوزه در راستای رسیدن به تمامی این اهداف بزرگ و عمل به رسالت و وظایف خود نیازمند این است که متناسب با پیشرفت ها و نیاز روز جامعه و دنیا پیشرفت کند و حرفی برای گفتن داشته باشد و باید بتواند از تمام دستاوردهای علمی و ابزار روز دنیا در این راه استفاده کند.

باید گفت لازمه این که حوزه بتواند به فراخور نیاز روز جامعه و دنیا حرفی برای گفتن داشته باشد و رسالت های اصلی و ذاتی خود را در این برهه از زمان عملی کند، این است که بتواند در خود تحولی متناسب با شرایط و اقتضاعات روز ایجاد کند.

تحول در حوزه، طرحی است از سوی رهبر معظم انقلاب، که با درایت و تیز بینی و درک عمیق خود از شرایط و نیاز کنونی جامعه و دنیا، در زمینه ایجاد تحول در حوزه ها احساس نیاز کرده و این بحث را مطرح کرده اند و از چندی پیش، این موضوع را به یک گفتمان و بحثی مورد توجه در حوزه های علمیه تبدیل کرده اند.

بر اساس فرمایشات و تاکیدات رهبر معظم انقلاب، امروز تحول در حوزه های علمیه امری ضروری است و عدم تحول حوزه سبب انزوای آن خواهد شد، حوزه امروز با جامعه و دنیای جدید و متفاوتی مواجه است که اقتضاعات و نیازهای خاص خود را می طلبد و عدم هماهنگی و تحول حوزه متناسب با این نیازها، سبب باز ماندن حوزه از اهداف و وظایف ذاتی خود خواهد شد.

به نظر می رسد که تحول در حوزه باید از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گیرد و حوزه نیازمند تحول در زمینه های مختلف از جمله الگو و مکانیزم جذب و گزینش طلاب، سیستم و محتوی آموزشی، امور پژوهشی و ارتباط با اجتماع و دنیای بیرون نیازمند تحول است.

همانطور که امیرالمونین(ع) می فرمایند، فرزندان خود را برای زمان خود تربیت نکنید، بلکه آنان را برای زمان آینده و زمان خودشان تربیت کنید، حوزه باید نسل جدید خود را متناسب با نیاز آینده تربیت کند، یعنی حوزه باید افزون بر شناخت و درک نیاز حال، نیاز آینده را نیز بشناسد و نیروهایی کارآمد برای فردای جامعه پرورش دهد.

ایجاد تحول مطلوب در حوزه های علمیه و عمل به مطالبات رهبر معظم انقلاب، مستلزم  درک و تحلیل درست از رهنمودها و مطالبات رهبری و شناخت نیازها و مولفه های این موضوع و برنامه ریزی و هدف گذاری دقیق و فراهم آوردن بسترهای لازم متناسب با این شناخت و تحلیل درست است.

در پایان باید گفت، اصلی ترین نهادی که وظیفه هدایت فرهنگی و دینی جامعه و حفظ ارزش های اسلام و تداوم حیات انقلاب و نظام را در عرصه بین المللی، بر عهده دارد، حوزه است و اگر بتواند قابلیت تغییر و تحول متناسب با زمان و نیاز روز داشته باشد، می توان گفت، در رسیدن به هدف متعالی و انجام رسالت خود موفق بوده است و سند بقای خود و ارزش های انقلاب و نظام را د رجامعه و عرصه جهانی امضا کرده است.