نخستین دوره مسابقات بین المللی قرآن کریم طلاب حوزه های علمیه جهان اسلام عصر امروز در سالن همایش های رسول اعظم(ص) مدرسه علمیه امام کاظم(ع) به کار خود پایان داد.

آیت الله علیرضا اعرافی مدیرحوزه های علمیه سراسر کشور در این مراسم با اشاره به آیه «یا ایها النبی انا ارسلناک شاهدا و مبشرا و نذیرا»، ضمن تقدیر و تشکر از همه دست اندرکاران برگزاری مسابقات بین المللی طلاب جهان اسلام از جمله سازمان اوقاف و امور خیریه، اظهار داشت: شاید کسی سؤال کند حوزه های علمیه در دهه های اخیر در ارتباط با قرآن چه اقداماتی انجام داده است که در پاسخ به این سؤال باید گفت حدود ۲۰ محور از فعالیت قرآنی در حوزه وجود دارد که راه آینده و نقشه راه ورود حوزه در عرصه های قرآنی است.

انقلاب اسلامی و بازگشت به قرآن

وی با بیان این که به برکت حوزه های علمیه و انقلاب شکوهمند اسلامی شاهد یک نهضت بازگشت و اهتمام بیشتر نسبت به قرآن در فضای حوزه علمیه بوده ایم، ابراز داشت: محور نخست این که در حوزه قرائت، تجوید و حفظ قرآن که محور این دوره هم بود شاهد پیشرفت های ارزنده ای بوده ایم و حوزه برای تربیت حافظ و قاری قرآن قدم های بزرگی برداشته است.

رییس جامعه المصطفی العالمیه افزود: امروز شاهد صدها حافظ و قاری قرآن هستیم و محور دیگر آن که در بحث رشته ها و میان رشته ها، حوزه های علمیه وارد طراحی و اجرای رشته های متعدد قرآن، علوم و معارف قرآنی هستند و هم اکنون در مدیریت حوزه علمیه و جامعه المصطفی بیش از ۲۰ رشته قرآنی در حال اجرا است.

وی با اشاره به محور سوم یعنی تلاش برای ترجمه و مفاهیم قرآن در حوزه های علمیه، ابراز داشت: امروز بیش از ۳۰ ترجمه جدید وجود دارد که از دل فعالیت های پژوهشگران حوزوی خارج شده است و همچنین ترجمه تفاسیر قرآن از جمله تفسیر نمونه و خلاصه آن و المیزان نهضت بزرگی در حوزه به شمار می رود.

ضرورت فعالیت بیشتر در زمینه ترجمه قرآن

آیت الله اعرافی ابراز داشت: نهادها و مؤسسات زیادی در حوزه تأسیس شده است که قرآن را به زبان های گوناگون ترجمه کرده ند که باید ادامه پیدا کند؛ امروز قرآن به بیش از صد زبان ترجمه شده است ولی انجیل به بیش از هزار زبان و لهجه ترجمه شده است که این مسأله ضرورت کار بیشتر ما در این حوزه را یادآور می شود.

وی با بیان این که درس های تفسیر به صورت متنوع در حوزه علمیه برگزار می شود، ابراز کرد: محور بعدی این است که بیش از ۲۰۰ درس تفسیر در قالب ترتیبی و موضوعی در سطوح مختلف حوزه و مراکز دینی رواج و توسعه یافته است و پنجم تدوین تفسیرهای جامع و دوره های تفسیری است و امروز شاهد این هستیم که در میان بزرگان ما تفاسیر جامع و مقطع زیادی وجود دارد.

مدیرحوزه های علمیه سراسر کشور افزود: محور ششم توجه به مسائل و معالم تفسیری در برنامه های سطوح مختلف حوزه و متون حوزه است که قرآن در منابع حوزوی گنجانده شده است ولی حتما در اصلاحات برنامه های طلاب به مسائل قرآنی چه در متون و چه در برنامه ها به قرآن توجه بیشتری می شود و هفتم این است که حجم وسیعی از پایان نامه ها و تحقیقات علمی در حوزه قرآن نوشته شده است.

وی با بیان این که بیش از هزار پایان نامه در سطوح سه و چهار در نهادهای حوزوی تولید شده است، ابراز داشت:  باید بگوییم امروز قریب ۲۰۰ مجله و نشریه در حوزه علمیه فعالیت می کنند که بخشی از آنها مجلات قرآنی است، مساله مهم دیگر توجه به حوزه جدید قرآن و علوم است؛ رابطه میان معارف قرآن و علوم و دانش های متنوع از جمله علوم انسانی دنیای جدیدی است که در باب تفسیر قرآن گشوده شده است.

قرآن، هنر و استشراق

آیت الله اعرافی ادامه داد: امروز در جامعه المصطفی ۱۱ محور در حوزه علوم قرآنی در حال اجرا است و در حوزه قرآن و استشراق نیز کارهای جدی صورت گرفته است و یازدهم هنرهای قرآنی است که از شعر تا هنرهای دیگر را شامل می شود و تأثیرات چشمگیری داشته ولی جای کار زیادی وجود دارد.

وی با بیان این که امروز مراکز قرآنی و مؤسسات و نهادهایی در بخش نرم افزاری و سخت افزاری در قم و شهرهای دیگر پای ریزی شده است، عنوان داشت: سیزدهم تأکید بر روش شناسی و منهج قرآن است و ما امروز می توانیم تأکید کنیم روش شناسی، مقوله ای مهم است و اگر تفسیر بخواهد رشد کند نیاز به مبانی و مناهج و روش شناسی دارد که البته نیاز به توسعه و تعمیق دارد.

رییس جامعه المصطفی العالمیه افزود: چهاردهم این است که در حوزه علوم قرآن کارهای خوبی صورت گرفته است و رویکردهای عمیق تر و جامع تر مورد اهمیت قرار گرفته است و پانزدهم در حوزه زبان قرآن و مسائل جدیدی از جمله فلسفه دین و فلسفه علم به مباحث قرآن پرداخته شده و تحقیقات زیادی در آن ارائه شده است.

وی با اشاره به تولید نرم افزارهای قرآنی به عنوان محور شانزدهم، عنوان داشت: مبحث بعدی حضور قرآنی در فضای مجازی است و هجدهم چاپ قرآن است و نوزدهم فرهنگ نامه ها و معاجم گسترده قرآنی از سوی حوزه های علمیه است و بیستم آموزش قرآن و زبان قرآن است که طلاب خوش ذوق و خوش استعداد در آن ورود پیدا کرده اند و امروز طلابی داریم که روش هایی برای آسان سازی فهم معارف قرآن طراحی کرده اند.

آیت الله اعرافی ابراز داشت: بیست و یکم همایش های قرآنی، موزه ها، طراحی نرم افزاهای قرآنی و البته نظامات قرآنی است، چراکه حوزه ها بودند که انقلابی را پدید آوردند و نظام اسلامی را پایه ریزی کردند که اندیشه قرآنی در تار و پود آن تجلی پیدا کرده است.

ضرورت رویکرد مقارن در فهم معارف قرآن

وی با بیان این که روحانیت اسلام اعم از شیعه و سنی و حوزه های علمیه و مراکز دینی و علمی حوزوی باید تمام این محورها را عمق بیشتری ببخشند، خاطرنشان کرد: ما به عنوان مدیریت حوزه های علمیه و جامعه المصطفی از مراجع و علمای بزرگ و طلاب واساتید دعوت می کنیم که این نقشه راه را جلوی روی خود بگذارند؛ رویکرد ما در توجه به قرآن علاوه بر استخراج معارف ناب قرآنی باید رویکرد تطبیقی و مقارن باشد.

مدیرحوزه های علمیه سراسر کشور افزود: رویکرد ما باید طراحی موضوعی جدید در تفسیر قرآن باشد، چراکه ما در حوزه علوم اسلامی اگر بخواهیم فعالیتی صورت بدهیم پایه آن قرآن کریم است بویژه رویکرد موضوعی ما باید همچون گفته شهید صدر نظام سازی از معارف قرآن و فعال ترکردن فقه قرآن و اخلاق قرآن باشد.

وی با بیان این که نگاه ما به قرآن باید نگاه هدایت جویانه باشد، مطرح کرد: ما در مبعث پیامبر گرامی اسلام باید با صاحب قرآن پیمان ببندیم که حوزه های علمیه راه قرآن را طی خواهد کرد و برای هدایت خود و جامعه به قرآن پناه می برد و تلاش مستمر و خستگی ناپذیر برای گسترش معارف قرآنی خواهد داشت.

آیت الله اعرافی ادامه داد: قرآن و پیامبرگرامی اسلام دو ودیعه آسمانی بزرگ و برترین تجلیات خدای متعال است که ما با این دو باید وحدت امروز جهان اسلام را تضمین کنیم و متأسفانه شاهد کسانی هستیم که به اسم اسلام، سلاح ترور و تکفیر را کشیده اند و گروه هایی ناآگاه به سرکردگی مستکبران عالم به دنبال از بین بردن نام اسلام در جهان افتاده اند.

وی با بیان این که قرآن حبل المتین امت اسلامی است، خاطرنشان ساخت: باید روحانیت و مراکز دینی حوزوی از همه مذاهب دینی به یکدیگر پیوند بخورند و پیام این مسابقات به همه امت اسلام این است که نیاز امروز و هر روز ما بازگشت به قرآن و معارف الهی است و ما باید پرچم خدا و قرآن را برافراشته کنیم تا بتوانیم بر دشمنان آزادی و اسلام فائق بیاییم.