« فرزند من به روزه گرفتن علاقه مند است ، اما نماز نمى خواند . به او مى گویم : مگر روزه بدون نماز قبول است ؟! در جوابم مى گوید : به من چه کار دارى ؟ دلم مى خواهد روزه بدون نماز بگیرم . حتى گاهى بدون سحرى روزه مى گیرد ، اما چند دقیقه براى نماز وقت نمى گذارد . حالا شما بگویید چرا چنین است و با فرزندم چگونه رفتار کنم ؟ »….

« فرزند من به روزه گرفتن علاقه مند است ، اما نماز نمى خواند . به او مى گویم : مگر روزه بدون نماز قبول است ؟! در جوابم مى گوید : به من چه کار دارى ؟ دلم مى خواهد روزه بدون نماز بگیرم . حتى گاهى بدون سحرى روزه مى گیرد ، اما چند دقیقه براى نماز وقت نمى گذارد . حالا شما بگویید چرا چنین است و با فرزندم چگونه رفتار کنم ؟ »

در پاسخ به چنین پدران و مادرانى مى گوییم اولاً باید بدانیم که از نظر فقهى روزه بدون نماز صحیح است ، هیچ فقیهى نفرموده است که شرط صحت روزه ، خواندن نماز است اما این که روزه چه کسى پیش خداوند قبول است ؟ هیچ کسى نمى داند .

ثانیاً آیا هیچ از خود پرسیده ایم که چرا نسل جوان و نوجوان ما و حتى کودکان غیربالغ ما به روزه تمایل بیشترى نشان مى دهند تا نماز ؟! شاید به خاطر این است که روزه دار در روزه احساس قدرت مى کند ؛ چرا که توانسته است در امساک و نخوردن قدرت و استقامت خود را نشان دهد و به چشم دیگران درآید و دیده شود .

خیلى از والدین از فرزند روزه دار خود بسیار تعریف و تمجید کرده و پیوسته رعایت حال او را مى کنند . به ویژه مادران مهربانى که سفارش فرزند روزه دار خود را به اطرافیان مى کنند . همه این ها مى تواند دلایل جذابیت روزه در نگاه فرزندان ما باشد . حتى گاهى به فرزند خود مى گوییم تو روزه نگیر ، چون هنوز خردسالى و ممکن است نتوانى تا افطار ادامه دهى و ممکن است اذیت شوى . اما کودک ما در موضوع نماز از همان کودکى با اوامر خشک و حاکمانه روبه رو بوده است و بیشتر از آن که در نماز تعریف و تمجید شود و به چشم آید و دیده شود ، تهدید شده است . ما در نماز مانند پلیسى جست وجوگر که در صدد کشف جرم است ، پیوسته فرزندان خود را مورد پرسش قرار مى دهیم که نمازت را خوانده اى یا نه ؟! و وقتى که او پاسخ مى دهد که خوانده است ، برخى والدین شکاکانه مى گویند : نه ! نخوانده اى و در واقع او را دروغ گو خطاب می کنند . با این حساب برخی از فرزندان ما ، از کودکى خود تاکنون خاطره شیرینى از واکنش والدین به نماز خواندنش نداشته اند ، در حالى که از سفره افطار و سحرى روزه و نیز رعایت ها و محبت هایى که از سوى اطرافیان نسبت به روزه دار دریافت کرده اند ، خاطرات شیرین و به یادماندنى دارند که مى تواند دلیل موجهى براى تمایل بیشتر او به روزه باشد .

پیشنهاد ما به پدران و مادران عزیز آن است که تا مى توانید فرزندتان را تشویق کنید و نه تهدید و تنبیه . تا مى توانید تعریف و تحسین کنید تا انتقاد و خرده گیرى .

اسپنسر جانسون مى گوید : « فرزند خود را در حال انجام یک کار خوب غافل گیر کنید ، نه این که مچ او را در حال ارتکاب یک کار بد بگیریم . تغافل و خود را به غفلت زدن به هنگام قصور و تقصیر فرزند چه بسا تربیت کننده تر باشد تا انتقاد خشک و رسواکننده ! »

سید مهدی واعظ موسوی

www.vaezmousavi.org

vaezmousavi@gmail.com