لزوم پرهیز از نگاه خام به منابع دینی/ تدوین سبک زندگی اسلامی نیازمند قاعده‌سازی است

azarbayejani ll_122516 عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تدوین سبک زندگی بر اساس الگوی رساله حقوق امام سجاد(ع) را نیازمند قاعده‌سازی، ایجاد چارچوب و تبیین مبانی آن دانست و تاکید کرد: باید از نگاه خام به این منابع برای تدوین سبک زندگی پرهیز شود.

حجت‎الاسلام والمسلمین مسعود آذربایجانی، مدیرگروه روان‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‎المللی قرآن(ایکنا) با ذکر این مطلب که قاعده‌بندی در سبک زندگی بر اساس اسلام، دارای اصولی مشخص است، اظهار کرد: در این راستا در آموزه‎های اسلامی یک سری اصول ثابت وجود دارد که برای تعیین سبک زندگی کاملا استوار است و قابل تغییر نیست.

وی افزود: اینکه شخصی در زندگی بعد معنوی و دینی خود را حفظ کند و ارزش‌های اسلامی محفوظ بماند، قابل خدشه نیست ولی در کنار آن‌ها یک مسائلی داریم که می‎تواند تا حدودی به صورت سیال تغییر کند؛ از جمله اینکه نحوه لباس پوشیدن که در دوره‎های مختلف سبک آن تغییر کرده و اینکه هر کسی چه نوع لباسی به تن می‎کند.

وی اظهار کرد: مسئله مهم در سبک زندگی این است که نسبت سنت و مدرنیته را چگونه حل کنیم؛ در روان‌شناسی موجود که در بطن مدرنیته تولد یافته دغدغه‏ای برای چارچوب‌بندی این مباحث وجود ندارد و بر اساس رهیافت‎های اصلی در روان‌شناسی مدرن این بحث سامان می‌یابند ولی آنچه برای ما بسیار مهم و چالش برانگیز است آن است که در نسبت بین سنت و مدرنیته چگونه سبک زندگی را دریابیم.

عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه یادآورشد: بحث مهم، نسبت ارزش‎های ما با تکنولوژی و ارزش‎های ایجاد شده در این سطح است؛ اینکه می‎خواهیم از این مظاهر تکنولوژی استفاده کنیم، در عین حال ارزش‎های سبک زندگی را نیز محفوظ بداریم و اینجاست که این بحث ثابت و متغیر ایجاد می‎شود که باید در فضای اجتهادی آن را باز کنیم.

وی اظهارکرد: در ترسیم سبک زندگی اسلامی نمی‎توان به شکل مطلق به سمت روان‌شناسی مدرن رفت و صرفا به آن تکیه داد زیرا در این صورت ممکن است ارزش‎های ما را ذبح کند؛ البته نمی‌توانیم از آنها هم بگذریم و آن را مخالف خود بدانیم؛ در این رابطه باید در تعیین ارزش‎ها و مرزها، اجتهادی عمل کنیم.

مدیرگروه روان‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه یادآورشد: نکته دیگر توجه و دقت به تفاوت‏‌های فردی است؛ یعنی اینکه در بحث خواب و میزان خواب سؤالی وجود دارد که آیا خوابیدن در ساعت ده شب مطلوب است یا اینکه بعد از نماز صبح خوابیدن خوب است یا نه؟ ولی وقتی روایات را بررسی می کنیم با دو دسته روایات مواجه می‎شویم که برخی ما را منع می‌کند و برخی دیگر به این امر سفارش می‎کنند که در اینجا نیز باید به ساعت زیستی متغیر انسان‎ها توجه کرد و با دید اجتهادی آن را مطالعه کرد.

سیالیت در چینش مباحث پیرامون سبک زندگی اسلامی

وی عنوان کرد: بحث سیالیت در چینش مباحث پیرامون سبک زندگی اسلامی مهم است از این رو توجه به تفاوت‎های فردی، روان‌شناختی، سلایق خوارکی و پوشاکی، همچنین توجه به آداب و رسوم فرهنگی مهم است و ما برای سبک زندگی نمی‎توانیم به طور کلی به فرهنگ‎ها و قبایل بی‎تفاوت باشیم.

آذربایجانی یادآورشد: در این رابطه می‎توان با نگاه به سیره معصومین(ع) در برخورد با قومیت‎ها و نژادهای مختلف اشاره کرد که در بسیاری از موارد رسوم و حتی پوشاک آنان را تایید می‎کردند و این مساله بیانگر اهمیت مساله آداب و رسوم در دسته‌بندی مساله سبک زندگی است؛ مثلا در مساله پوشش بانوان نمی‎توان یک حکم کلی داد و باید تفاوت‎های فرهنگی در لبنان و مالزی و ایران با هم در نظر گرفته شود.

وی گفت: اگر بخواهیم مباحث کلامی از جمله متون روایی چون رساله حقوق را در تعیین سبک زندگی وارد کنیم می‎بایست حد و مرز این مباحث مشخص شده و بعد از تعیین چارچوب این قواعد را تنظیم و تببین کرد.

آذربایجانی یادآورشد: در این مساله هم باید کار اجتهادی صورت گیرد که اصل بحث بازهم به خود ما بر می‎گردد؛ کسانی که منابعی از جمله رساله حقوق امام سجاد(ع) را به صورت خام و بدون توجه به اقتضائات مطرح می‎‌کنند و به ذائقه مردم و جوان امروز توجهی ندارند، در حق این متون ارزشمند نیز جفا کرده‎اند زیرا در اینجا باید مراتبی طی شود و بعد از تعیین چارچوب‎ها، به ارایه این بحث بپردازیم.

استاد حوزه علمیه قم گفت: اگر این مباحث را به درستی بیان نکنیم آنها پس می‎زنند؛ البته در برخی از موارد خط قرمز وجود دارد ولی وقتی غیر از آن باشد به قول شهید صدر «منطقه الفراغ» است که دایره‎اش بسیار گسترده است و در اینجا باید منطقه الفراغ را برای آنان بیان کنیم و این بحث را در این حوزه ارایه دهیم و بعد این فراگیری را به عهده و اختیار خود آنها قرار دهیم که در این صورت منفعت بیشتری نصیب آنان و جامعه خواهد شد.






دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


9 + = 13