آیت الله سید حسن مرتضوی شاهرودی، استاد خارج فقه حوزه خراسان در پایان درس خود کلمه اقتصاد را از سه منظر مورد بحث قرار داد و به مفاهیم گسترده آن پرداخت.

آیت الله مرتضوی بیان داشت: امام سجاد (ع) بعد از صلوات بر محمد و آل محمد می فرماید : «و متعنی بالاقتصاد و جعلنی من اهل السداد »امام (ع) از خدا تقاضا می کند که از فواید اقتصاد بهره برداری کند. «اللهم وفقنی بالاستفاده من الاقتصاد

وی افزود: این کلمه سه بحث دارد اول این که اقتصاد یعنی چه؟ دوم آن که برکات اقتصاد چیست؟ و مورد سوم این که اقتصاد مواردش کجاست؟ اقتصاد در برکات، اقتصاد در عبادت، اقتصاد در مال، در راه رفتن، خوابیدن، تبلیغ و تدریس و غیره است.

استاد عالی حوزه خراسان ابراز داشت: جهت اول واضح است اقتصاد باب افتعال از قصد است. در مجمع البیان و ریاض السالکین مراد از اقتصاد را میانه‌روی آورده‌اند. بنابراین اقتصاد بین افراط و تفریط است. در مجمع البحرین اقتصاد را اعتدال یعنی خیر الامور اوسطها معنا کرده است. عدل به عملی گفته می شود که نه کم دارد نه اضافه که امام (ع) در این دعا تقاضای میانه روی دارد یعنی همه کارهای ما بدون افراط و تفریط باشد.

آیت الله مرتضوی پس از ترجمه اقتصاد به اعتدال و میانه روی در پاسخ به پرسش دومی که مطرح شد افزود: فواید این میانه روی در آیه ۶۷ از سوره فرقان «وَالَّذِینَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَلَمْ یَقْتُرُوا وَکَانَ بَیْنَ ذَلِکَ قَوَامًا» بیان شده است. در آیات قبل خصوصیات مؤمنین صالح را بیان کرده یکی از این خصوصیات این است که حد وسط را مشی می کنند قوام یعنی حد وسط کارها و همان معنای عدل را می دهد. پس عظمت کار این است که از بندگان صالح خدا می‌شود.

استاد خارج فقه حوزه علمیه خراسان افزود: در این رابطه روایت زیاد است در بحار جلد ۷۷ صفحه ۲۱۲ می‌فرماید: هرکس دارای اقتصاد باشد به هلاکت نمی رسد. در بحار جلد ۱۰۳ صفحه ۲۱ هم پیغمبر (ص)هم امام علی (ع) فرموده‌اند: افرادی که اهل اقتصاد و میانه روی  هستند هیچ وقت فقیر نمی‌شوند.

آیت الله مرتضوی در پایان بیان داشت: مهم جهت سوم است که آیا اقتصاد در همه ابواب مطرح شده یا فقط در امور مالی است. در زبان قرآن اقتصاد یک مفهوم وسیعی دارد که هم در قرآن و هم در روایات آمده است و شامل عبادات هم می شود