فضایل امام علی (ع) در کلام امام حسین (ع)

راوی نقل میکند: امام حسین ـ علیهالسّلام ـ در جمع بسیاری از انصار و تابعین و بنیهاشم که همگی زیر یک سایبان عظیم گرد آمده بودند پس از حمد و ثنای الهی، فضائل امام علی ـ علیهالسّلام ـ را این چنین بیان فرمود:

فضایل امام علی (ع) در کلام امام حسین (ع)

راوی نقل میکند: امام حسین ـ علیهالسّلام ـ در جمع بسیاری از انصار و تابعین و بنیهاشم که همگی زیر یک سایبان عظیم گرد آمده بودند پس از حمد و ثنای الهی، فضائل امام علی ـ علیهالسّلام ـ را این چنین بیان فرمود:

۱ـ شما را به خدا سوگند، آیا میدانید هنگامی که پیامبر خدا میان یاران خود عقد اخوت و برادری برقرار ساخت علی بن ابیطالب را برادر خود قرار داد و فرمود: «أَنتَ أخی وَ أنَا أخوکَ فِی الدُّنیا و الاخرَهِ»؟[۱]

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند همینطور است.»

۲ـ فرمود: شما را بخدا سوگند آیا میدانید که پیامبر جایگاه مسجد کنونی و منازل اطرافش را خریداری کرد، و مسجد را بنا کرد و در میان مسجد منزل ساخت و نُه منزل از برای خود و یک منزل را در وسط مسجد و برای پدرم بنا کرد و سپس درب همه راهروهایی را که به مسجد باز میشد بست و تنها درب خانه علی ـ علیهالسّلام ـ را بازگذاشت و در این باره کسانی مانند ابن عباس زبان به اعتراض گشودند و حضرت در جواب اعتراض آنان فرمود: «ما أنَا سَدَدْتُ أبْوابکُمْ وَ فَتَحْتُ بابَهُ، و لکِنَّ الله اَمَرَنی بسَدِّ ابْوابِکُمْ وَ فَتْحِ بابِهِ» یعنی من از روی میل خود درب خانههای شما (را که به مسجد باز میشد) نبستم و نیز درب خانه علی را به میل شخصی خود نگشودم بلکه خداوند متعال به من فرمان داده است که درب خانههای شما را ببندم، و درب خانه علی را بگشایم.

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند»

۳ـ مگر پیامبر تمامی مردم راـ به غیر از علی ـ علیهالسّلام ـ از خوابیدن در مسجد نهی نفرمود در حالیکه علی ـ علیهالسّلام ـ در مسجد جنب میشد، مگر فرزندان علی ـ علیهالسّلام ـ در خانه پیامبر متولد نشدند؟

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند.»

۴ـ آیا قبول دارید که عمربن خطاب بسیار حریص بود که روزنهای به اندازه چشمش از منزلش به درون مسجد پیامبر باز بگذارد، لکن حضرت رسول ـ صلیالله علیه و آله ـ حتی این اندازه را نیز از او منع فرمود، و سپس خطابهای ایراد کرد و فرمود:

«اِنَّ اللهَ اَمَرَنی أنْ اَبْنِیَ مَسْجِدَاً طاهِراً، لا یَسْکُنُهُ غَیْری وَ غَیْرُ أخی وَ بَنیه»؟

یعنی: «خداوند مرا فرمان داده است که مسجدی پاکیزه و طاهر بسازم و بجز خودم و برادرم علی ـ علیهالسّلام ـ و فرزندانش کسی دیگر را در آن سکونت ندهم؟»

همگان گفتند: آری بخدا سوگند که فرمود.»

۵٫ شما را به‌خدا سوگند می‌دهم، مگر پیامبر علی ـ علیه السّلام ـ را در روز غدیرخم به مقام رهبری منصوب نفرمود و رهبری و ولایت او را با ندایی بلند به مردم نرسانید، و نفرمود: «لِیَبلُغَ الشاهِدُ الغائَبَ»؟ حاضران نصب علی ـ علیه السّلام ـ را به مقام ولایت و وصایت و امامت به اطلاع غائبان برسانند؟

۶٫ شما را به‌خدا سوگند آیا میدانید که رسول خدا ـ صلیالله علیه و آله ـ در جنگ تبوک به علی ـ علیهالسّلام ـ فرمودند: «اَنْتَ مِنّی بمنزلهِ هارونَ مِنْ مُوسی وَ أنْتَ وَلیُّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مِنْ بَعْدی»؟ یعنی یا علی! تو نسبت به من همچون هارون نسبت به موسی هستی و پس از من تو سرپرست هر مؤمنی هستی.

همگان یک صدا گفتند: «آری بخدا سوگند که فرمود.»

۷٫ شما را به‌خدا سوگند میدهم، آیا میدانید که پیامبر خدا ـ صلیالله علیه و آله ـ هنگامی که نصارای نجران را به مباهله دعوت نمود، کسی را جز علی و همسرش فاطمه و دو پسرش (من و برادرم حسن) همراه خود جهت مباهله نبرد؟

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند.»

۸٫ شما را به خدا سوگند آیا میدانید که در روز جنگ خیبر، رسول خدا ـ صلیالله علیه و آله ـ پرچم جنگ را به علی ـ علیهالسّلام ـ سپرده و فرمود:

«لَأدفَعَهُ اِلی رَجُلٍ یُحِبُّهُ اللهُ و رَسُولُهُ وَ یُحِبُّ اللهَ وَ رَسولَه» کَرّارٌ غَیْرُ فرّارٍ یَفْتَحُها اللهُ عَلی یَدَیْهِ»

پرچم را به کسی خواهم سپرد که خدا و رسولش او را دوست میدارند و او نیز خدا و رسول خدا را دوست دارد، پی در پی حمله خواهد کرد و فرار از دشمن در قاموس وجودش نیست، و خداوند این قلعه مستحکم را بدست او بزودی فتح خواهد کرد.

همه گفتند: «آری بخدا سوگند که فرمود.»

۹٫ آیا میدانید که رسول خدا ـ صلیالله علیه و آله ـ سوره برائت را به وسیله علی ـ علیهالسّلام ـ برای اهل مکّه فرستاد و فرمود: «لا یَبْلُغُ عَنّی اِلاّ اَناَ أوْ رَجُلٌ مِنّی» کسی نمیتواند از جانب من ابلاغی به امت برساند جز خودم یا شخصی که از من باشد. همگی گفتند: «آری بخدا سوگند.»

۱۰٫ آیا میدانید که هیچ مشکلی برای پیامبر پیش نیامد مگر آنکه همه جا برای حل مشکلات بخاطر اعتمادی که به علی ـ علیهالسّلام ـ داشت او را جلو میانداخت.

۱۱٫ و آیا خبر دارید که رسول خدا ـ صلیالله علیه و آله ـ هیچگاه علی ـ علیهالسّلام ـ را با نامش صدا نزد، بلکه هر گاه او را میطلبید میفرمود: «یا أخی» ای برادرم و یا میفرمود: «أُدْعُوا لی أخی» برادرم را بیاورید؟»

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند.»

۱۲٫ آیا میدانید که رسول خدا ـ صلیالله علیه و آله ـ هنگامی که میان علی و جعفر و زید قضاوت کرد، پس از آن فرمود: «یا علیُّ أنتَ مِنّی وَ أنَا مِنْکَ وَ أنْتَ وَلیُّ کُلِّ مُؤمِنٍ بَعْدی»؟ یا علی! تو از منی و من از توأم و تو پس از من سرپرست هر مؤمنی هستی.

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند.»

۱۳٫ آیا میدانید که علی ـ علیهالسّلام ـ همه روزه با پیامبر خلوت داشت و شبها بر او وارد میگشت و هر گاه از پیامبر چیزی درخواست میکرد به او میداد و هر گاه هم درخواست نمیکرد، پیامبر ـ صلیالله علیه و آله ـ خود نیاز او را برطرف میساخت؟

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند.»

۱۴٫ آیا میدانید که پیامبر ـ صلیالله علیه و آله ـ علی ـ علیهالسّلام ـ را بر «جعفر» و «حمزه» برتری داد، در آن هنگام که به فاطمه ـ علیهاالسّلام ـ فرمود: «زَوْجُکِ خَیْرُ اَهْلِ بَیْتی، أقْدَمُهُمْ سِلْماً وَ اَعْظَمُهُمْ حِلْماً وَ اَکْثرُهُمْ عِلْماً»؟ همسرت بهترین فرد اهلبیت من است، پیش از همه اسلام اختیار کرده، از همگان بردبارتر است و از همگی دانشمندتر است.

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند.»

۱۵٫ آیا میدانید که رسول خدا ـ صلیالله علیه و آله ـ فرمودند: «أنَا سَِیدُّ ولدِ آدم أخی عَلیٌ سَیدُ العَرَبِ وَ فاطِمَه سیدهِ نساءِ أهلِ الجنّهِ و الحسنُ و الحسینُ ابنای سَیِّد اشبابِ أهلِ الجَنَّهِ»؟ من سرآمد فرزندان آدم هستم و برادرم علی سرآمد عرب است، و فاطمه سرآمد زنان بهشت است و پسرانم حسن و حسین، سرآمد جوانان بهشتاند.

گفتند: «آری بخدا سوگند.»

۱۶٫ آیا میدانید که پیامبر خدا ـ صلیالله علیه و آله ـ به علی ـ علیه السّلام ـ فرمان داده بود که جنازه حضرتش را او غسل دهد؛ و به او خبر داده بود که جبرئیل هنگام غسل دادن به علی ـ علیهالسّلام ـ یاری خواهد کرد؟

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند.»

۱۷٫ آیا میدانید که رسول خدا ـ صلیالله علیه و آله ـ در آخرین خطبهای که ایراد کرد فرمود: «من در میان شما دو چیز گرانبها بجای میگذارم، کتاب خدا و اهل بیتم؛ اگر به این دو چنگ زنید هرگز گمراه نشوید»؟

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند.»

آنگاه حضرت چیزی را از آیات قرآنی و یا احادیث نبوی که در شأن علی ـ علیهالسّلام ـ بخصوصهـ و یا درباره اهل بیت ـ علیهم‌السّلام ـ وارد شده بود باقی نگذاشت، مگر اینکه حاضران را درباره آن سوگند میداد، و اصحاب همه میگفتند: «آری بخدا سوگند این مطالب را شنیدهایم» و تابعان اصحاب میگفتند: «آری بخدا سوگند فلان کس و فلانی که مورد اطمینان من هستند این مطلب را برای من گفتهاند».

در آخر، امام ـ علیهالسّلام ـ چنین گفت:

۱۸٫ شما را به خدا سوگند آیا این حدیث را از پیامبر اکرم ـ صلیالله علیه و آله ـ شنیدهاید که فرمود:

«مَنْ زَعَمَ اَنَّهُ یُحِبُّنی وَ یُبْغِضُ عَلِیّاً فَقَدْ کَذَبَ، لَیْسَ یُحِبُّنی وَ یُبْغِضُ علیّاً» فقالَ لَهُ قائلٌ: یا رسولً اللهِ وَکیفَ ذلکَ؟ قالَ ـ صلیالله علیه و آله ـ لانّه منّی و أنا مِنْهُ، مَنْ اَحَبَّهُ فَقَدْ اَحَبَّنی وَ مَنْ اَحَبَّنی فَقَدْ اَحَبَّ اللهَ وَ مَنْ اَبْغَضَهُ فَقَدْ اَبْغضَنی وَ مَنْ اَبْغَضَنی فَقَدْ اَبْغَضَ اللهَ»؟

هر کس گمان میکند که مرا دوست دارد، در حالیکه علی را دشمن میدارد دروغ میگوید، زیرا نمیشود کسی که علی را دشمن دارد مرا دوست داشته باشد.

شخصی به حضرت عرضه داشت: «یا رسول الله ـ صلیالله علیه و آله ـ چرا چنین چیزی نا ممکن و نشدنی است. حضرت فرمود: «زیرا علی از من و من از علی هستم، هر کس علی را دوست بدارد مرا دوست داشته است و هر کس مرا دوست بدارد خداوند را دوست داشته است، هر کس علی را دشمن دارد، مرا دشمن داشته، و هر کس مرا دشمن گیرد خدای را دشمن گرفته است.»

همگان گفتند: «آری بخدا سوگند.»

در این جا سخنان حضرت پایان یافت و جمعیت پراکنده شدند، در حالتی که در فکری عمیق فرو رفته بودند.[۲]

________________________________________

[۱] . این حدیث را سبط ابن جوزی نیز که از علمای معروف اهل سنت است در صفحه ۲۴، سطر آخر از کتاب خود نقل کرده است.

[۲] . کتاب سلیم بن قیس ،ص ۱۶۵، طبع نجف.