↵

مبلّغان و مدیران علاوه بر دقت در انتخاب خانواده، و آموزش آنها و تبیین حق و باطل و مواضع خطر برای فرزندان باید در عمل نیز برای حفظ خانواده از خطر بکوشند. این کار می تواند با ایجاد حریم یا برنامه ریزی تربیتی باشد.

ب) نظارت بر عملکرد خویشان

مبلّغان و مدیران علاوه بر دقت در انتخاب خانواده، و آموزش آنها و تبیین حق و باطل و مواضع خطر برای فرزندان باید در عمل نیز برای حفظ خانواده از خطر بکوشند. این کار می تواند با ایجاد حریم یا برنامه ریزی تربیتی باشد. اینک به توضیح راهکار مذکور می پردازیم:

ایجاد حریم

اولین توصیه ایجاد حریم بین اعضای خانواده و دیگران است، به گونه ای که طمع دیگران قطع شود و امکان آسیب رسانی به دیدگاه ها، گرایش ها، رفتارها و نفوذ و اعمال نظر در اظهار نظرهای آنان از بین برود. نمونه هایی از آموزه های قرآنی چنین است:

۱٫ دستور حجاب به زنان پیامبر؛[۱] با اینکه حجاب، حکم عمومی است؛

۲٫ دستور به سخن نگفتن با صدای نازک؛[۲]

۳٫ ماندن در خانه و تبرّج نکردن؛[۳]

۴٫ سخن گفتن با زنان پیامبر با رعایت حریم. ای کسانی که ایمان آورده اید! به خانه های پیامبر(صلی الله علیه وآله) داخل نشوید… و چون از آنها (زنان پیامبر) چیزی خواستید، از پشت حجاب بخواهید. این برای قلب شما و قلب آنها پاکیزه تر است.[۴]

نکته مهم این است که طبق آیات مردمی ناچار از ارتباط با خانواده مسئولان و مبلّغان هستند که بخشی از این هم به کارکردهای ویژه آن خانواده ها در جامعه برمی گردد. بنابراین، با پذیرش اصل این نیاز و ضرورت، قرآن کریم راه کارهایی ارائه می دهد تا این ارتباط سالم و نظام مند باشد و راه سوء استفاده ها بسته شود.

سیره ائمه و بزرگان دین در طول تاریخ نیز همین گونه بوده است. این رویکرد به معنای محدود کردن اعضای خانواده نیست؛ بلکه هدف، ایجاد مصونیت برای خانواده و پیشگیری از طمع ورزی هایی است که می تواند برای مبلّغان و مدیران زیان بار باشد. از سوی دیگر مبلّغان نیز برای پیشبرد اهداف خود گاه ناچارند از اعضای خانواده استفاده کنند، به خصوص در حوزه هایی که خود حضور ندارند یا توان ایجاد ارتباط و تعامل موجود نیست. نمونه ای از این ارتباط را می توان در اوایل نبوت پیامبر(صلی الله علیه وآله) در انجام برخی امور توسط حضرت خدیجه(علیها السلام) و در زمان امام علی(علیه السلام) و فعالیتهای حضرت فاطمه(علیها السلام) و همچنین در زمان امام حسین(علیه السلام) تلاشهای حضرت زینب(علیها السلام) و زمان امام حسن عسکری و امام زمان(علیهما السلام) زحمات حضرت نرجس و حکیمه خاتون دید.

پی نوشت:

[۱]. احزاب / ۵۹٫

[۲]. همان / ۳۲٫

[۳]. همان / ۳۳؛ ر.ک. به: تفسیر نمونه، ج۱۷، ص۲۸۲٫

[۴]. احزاب / ۵۳، ر.ک. به: مجمع البیان، طبرسی، ج۸، ذیل آیه.