وقتی از امام صادق(علیه السلام) سؤال شد: چگونه خود و اهل خود را از آتش حفظ کنم؟ فرمود: تَأْمُرُونَهُنَّ وَ تَنْهَوْنَهُن؛ آنها را امر و نهی کنید. عرض شد: عمل نمی کنند! فرمود: وقتی امر و نهی کردید، آنچه را که بر عهده تان بوده، انجام داده اید.

علاوه بر دور نگاه داشتن خانواده از خطر، عنصر امر و نهی به طور خاص جایگاه مهمی در آسیب زدایی درونی از خانواده مبلّغان و مدیران دارد؛ همان طور که این عنصر در تمام طبقات اجتماعی چنین کارکردی دارد:(( یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَه))؛[۱] ای کسانی که ایمان آورده اید! خود و خانواده تان را از آتش حفظ کنید که هیزم آن مردم و سنگها هستند.

از جمله نکات مربوط به بحث در این آیه می توان به ا ین مطالب اشاره کرد:

۱٫ تعبیر به قوا (نگه دارید) اشاره به این است که ا گر آنها را به حال خود رها کنید، خواه ناخواه به سوی آتش دوزخ پیش می روند. شما هستید که باید آنها را از سقوط در آتش دوزخ حفظ کنید.[۲]

۲٫ براساس این آیه تمام مردم در برابر خانواده خود مسئولیت و توان اثرگذاری دارند.

۳٫ وقتی از امام صادق(علیه السلام) سؤال شد: چگونه خود و اهل خود را از آتش حفظ کنم؟ فرمود: تَأْمُرُونَهُنَّ وَ تَنْهَوْنَهُن؛[۳] آنها را امر و نهی کنید. عرض شد: عمل نمی کنند! فرمود: وقتی امر و نهی کردید، آنچه را که بر عهده تان بوده، انجام داده اید.

۴٫ علامه مجلسی در توضیح چگونگی نگه داشتن خانواده از آتش می نویسد:

الف) دعوت آنان به اطاعت خدا؛

ب) یاد دادن فرائض و واجبات؛

ج) نهی از بدی و امر به خوبی.[۴]

در نگاه به آیات روشن می شود که پیامبران بارها خانواده خود را امر و نهی می کردند و باید و نبایدها را معین می نمودند. نکته قابل توجه اینکه بخش زیادی از این اوامر و نواهی پیشگیرانه اند؛ یعنی هنوز معروفی ترک یا منکری انجام نشده است که آنان امر و نهی می کنند. و نکته مهمتر اینکه دقیقاً بعد از ماجراهای زنان پیامبر(صلی الله علیه وآله)(نافرمانی، افشای اسرار، تقاضاهای مادی و …) آمده است.

پی نوشت:

[۱]. تحریم / ۶٫

[۲]. تفسیر نمونهف ج۲۴، ص۲۸۷٫

[۳]. تفسیر نور الثقلین، عروسی حویزی، انتشارات اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ ق، ج۵، ص۳۷۲٫

[۴]. بحار الانوار، محمد باقر مجلسی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق، ج۱۸، ص۱۷۷٫