آیت الله مرتضوی شاهرودی با اشاره به روایتی از ابوجعفر(ع)، به تبیین دو فعلی که سبب از بین رفتن اعمال و عبادات انسان می شود، پرداخت.آیت الله سید حسن مرتضوی شاهرودی، عضو شورای عالی و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد در پایان درس خارج فقه در شبستان زیرگنبد مدرسه علمیه آیت الله العظمی خویی(ره) در جمع شاگردان خود با اشاره به روایتی از ابوحمزه ثمالی به بیان نکات اخلاقی پرداخت.

آیت الله مرتضوی شاهرودی بیان داشت: در بحار جلد ۷۰ صفحه ۲۹۳ حدیث ۳۵ راوی ابوحمزه ثمالی است که از ابوجعفر(ع) نقل می کند «یبعث الله یوم القیامه قوما بین ایدیهم نور کالقباطی ثم یقال له کن هباء منثورا ثم قال أما والله یا اباحمزه انهم کانوا یصومون و یصلون و لکن کانوا اذا عرض لهم شیء من الحرام أخذوه…».

وی افزود: در برخی از روایات داریم که دو مطلب است که هر آنچه انسان انجام داده را «هباء منثورا» می کند. «هباء منثورا» یعنی مانند ریزه سنگ هایی که به چشم نمی آید یا غبار ریزی که کنایه می باشد از اینکه این عمل هیچ است.

آیت الله مرتضوی شاهرودی ادامه داد: آن دو چیز در این روایت بیان شده که، یکی تفکیک بین محرمات و واجبات کند یعنی جهاد، روزه و نماز و حج انجام بدهد اما در محرمات الهی هم لا اُبالی باشد رشوه می گیرد شرب خمر می کند. قابلیت پُستی را نداشته باشد، می دود که بگیرد وقتی که یکی از محرمات زمینه اش فراهم می شود ابا ندارد.

استاد حوزه علمیه افزود: هر آنچه که شد انجام می دهد؛ تهمت می زند و غیبت می کند به عبارتی «نؤمن ببعض و نکفر ببعض» است. محرمات را یا قبول ندارد یا ابایی از انجام آن ندارد، این فرد در روز قیامت هر چه انجام داده «هباء منثورا» می شود.

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: در این روایت دارد که اعمال آن فرد «کالقباطی» مثل سفیدی از دور می درخشد؛ روزه، نماز و حج و جهادش می درخشد اما خداوند خطاب هباء منثورا به آن می کند.

کراهت از شنیدن فضائل امام علی(ع)

استاد عالی حوزه علمیه خراسان در ادامه بیان داشت: مطلب دوم در بخش دوم روایت است «و اذا ذکر لهم شیء من فضل أمیرالمؤمنین(ع) أنکروه و قال و العباء المنثور هو الذی تراه یدخل البیت فی الکوه من شعاع الشمس» اگر کسی از شنیدن فضایل امیرمؤمنان علی(ع) بدش بیاید، علم و حلم و زهد و عدالت علی را می شنود مثلا بدش می آید این فرد نیز نماز و روزه او «هباء منثورا» است.

وی افزود: مثل شرک است همان گونه که شرک موجب هبط و نابودی اعمال حسنه می شود در این روایت هم این دو وصف سبب باطل شدن اعمال صالحه و حسنه انسان می شود.