عفاف و حجاب در نهضت حسینی(ع)

کرامت انسانی هر زنی به عفت اوست.

حجاب نیز یکی از احکام دین است که عفت زن و خانواده او را تأمین می‌کند در نهایت جامعه از گناه و فحشا، پاک می‌‌شود. اسلام با دستور حجاب به زن ارزش می دهد و زن را به جایگاه اصلی‌اش می‌رساند.

مصادیقی از رعایت عفاف وحجاب درکاروان حسینی:

-زینب کبری و خاندان حسین(ع) الگوی حجاب و عفاف اسلامی‌اند. حسین بن علی(ع) به خواهران خویش و دخترش فاطمه(س) فرمود:

(اگر من کشته شوم گربیان چاک نزنید، صورت مخراشید، سخنان نکوهیده و ناروا نگوئید.)[۱]

-وقتی صدای بی‌تابی اهل‌بیت را شنید به عباس و علی‌اکبر فرمود: بروید ایشان را آرام کنید و امر به صبوری کنید. [۲]

-فریاد آخر امام به لشکر کوفه همین بود:

(اف لکم ان لم یکن لکم دین فکونوا اصراراً فی دنیاکم)

-رفتار توأم با عفاف و رعایت حجاب همسران و دختران شهدای کربلا و حضرت زینب نمونه عملی متانت بانوی اسلامی بود و امام سجاد(ع) تا می‌توانست مراقب حفظ شئون آن بانوان بود در کوفه به ابن زیاد فرمود:

«مردم مسلمان و پاکدامنی را همراه این زنان بفرست، مردی که اهل تقوا باشد.»[۳]

-به نقل شیخ مفید پس از کشته شدن امام حسین (ع)وقتی گذر عمر سعد به نزد زنان و دختران امام افتاد زنان بر سر او فریاد زدند و با گریه گفتند که:

( آنچه را لشکرش به غارت برده‌اند دستور دهد بازگردانند  تا خود را بپوشانند).[۴]

-در حمله به خیمه‌ها زنی از قبیله بنی‌بکر از سپاه کوفه جدا شد و از امام دفاع کرد و داد می‌زد:

(ای آل بکر بن وائل آیا شما می‌نگرید در حالی که جامه‌های دختران پیامبر را به غارت می‌برند و ناموس او را هتک می‌کنند). [۵]

-ام کلثوم لحظه ورود به شام به شمر گفت:

(وقتی ما را وارد شام می‌کنید از دروازه‌‌ای عبور ‌دهید که تماشاچی کمتری داشته باشد سرهای شهدا را از میان زنها جدا کن تا مردم به زنها نگاه نکنند از بس مردم به ما نگاه کردند خوار شدیم).[۶]

-از اعتراضات حضرت زینب(س) به یزید این بود :

« ای یزید آیا از عدالت است که کنیزان خود را در حرمسرا پوشیده نگاه داری و دختران پیامبر را بصورت اسیر شهر به شهر بگردانی و حجاب آنها را هتک کنی و چهره‌هایشان را در معرض دید همگان قرار دهی که از دور و نزدیک به آنها نگاه کنند».[۷]

-اهل بیت پیامبر(ص) با آنکه در اسارت بودند اینقدر دغدغه حجاب خود را داشتند.

این درسی است برای بانوان مسلمان در همه دوران و ناموس‌داری مؤمنین در همه عصرها.

عاشورا الگوی مشارکت زنان

عاشورا ماندگاری خود را مرهون خانواده امام حسین(ع) است که پرچم امام حسین را از صحرای کربلا برداشتند و بدوش کشیده و شهر به شهر و دیار به دیار اهداف عالی امام حسین(ع) را برای افراد جامعه و مخاطبین خود در لباس اسارت بیان کردند زنان هم به نقش پشتیبانی و روحیه‌بخشی روز عاشورا از مجاهدت مردان خود پرداختند و هم به مسئولیت شهید پروری بعد از کربلا و هم به تربیت نسلی باایمان و شجاع و مدافع حق .

در عین حال رعایت پاکدامنی و دفاع از عفت و حجاب و حفظ ارزشها و اصول دین در لباس اسارت غیر از زنان خاندان هاشمی زنان آزاده دیگری داریم که حماسه ‌آفریدند از جمله:

دو زن بودند که از شدت خشم و احساس وظیفه به حمایت از امام برخواستند و جنگیدند یکی همسر عبدا… بن عمیرکلبی تازه عروس کربلا و دیگری مادر عمر بن جناده که می‌توانند هر کدام از زنان کربلا الگوی خوبی باشند برای هر زن آزاده مسلمان عمده‌ترین محورهایی که می‌توان از جضور زنان در نهضت عاشورا یاد کرد:

1. صبر و پایداری در برابر مصائب چه در طول نهضت و چه بعد آن
2. شهامت و دلیری در افشای حقایق در برابر قدرتهای سلطه عبیدا.. بن زیاد و یزید بن معاویه که خود جهاد بزرگی است در اسلام
3. پیام رسانی و روشنفکری در طول سفر اسارت حتی بعد از بازگشت به مدینه
4. کار پرستاری و پشتیبانی و امدادگری در روز عاشورا و دوران اسارت
5. روحیه‌بخشی و تشجیع نسبت به رزمندگان و ترغیب مادران و همسران به دفاع از امام مثل همسر زهیر،همسر مسلم بن عوسجه،ام وهب،و همسرخولی واظهار تنفر او از عملکرد شوهرش
6. مدیریت در شرایط بحران که عمدتا نقش حضرت زینب بود
7. تغییر ماهیت اسارت به فرصت تبلیغ و بیداری اذهان جامعه
8. عمق بخشیدن به حماسه عاشورا با تأثیرگذاری عاطفی و سوگواری‌های اهل‌بیت و گرایاندن مردم و پشیمان نمودن آنها با سخنرانی‌ها
9. مراعات حدود الهی و عفاف و متانت یک زن مسلمان و متعهد.

نمونه هایی از بانوان مشهور و ماندگار در حادثه کربلا

قبل از کربلا

طوعه و همراهی او با مسلم

همسر زهیر بن قین

در کربلا

1. ام وهب همسر عبدالله بن عمیر کلبی

وقتی که شوهرش به میدان رفت او هم چوبی گرفت و عازم میدان شد که امام او را برگرداند. بعد از شهادت شوهر خود را به کنار جنازه او رساند و خون صورت او را پاک می‌کرد که غلام شمر بر سر او کوبید او را هم به شهادت رساند.[۸]

فرزند را قبلاً به میدان فرستاده بود وقتی مقداری جنگید و برگشت راضی شدی ؟ گفت: وقتی راضی می‌شوم که در رکاب حسین به شهادت برسی دوباره رفت شهید شد.

ام وهب اولین زنی بود که از سیاه حسین‌بن علی به شهادت رسید و تنها شهید زن کربلا بود.[۹]

‌۲٫ مادر عمر بن جناده

عمر بن جناده کم سن و سال‌ترین شهید از اصحاب کربلاست ۱۱ ساله بود پدرش در حمله اول شهید شده بود خودش آمد نزد امام اجازه بگیرد حضرت اجازه نمی‌داد. اصرار می‌کرد امام برای مراعات حال مادرش می‌فرمود: برو به مادر خدمت کن تا عرض کرد: « آقا اِنَّ امّی اَمَرَتْنی» لباس رزم به تنم کرده اجازه داد رفت شهید شد. سرش را به سمت خیمه نزد مادرش انداختند چون در طول جنگ فرزند پسر را تشویق می‌کرد وقتی سر بریده جلوی پایش قرار گرفت برداشت و بوسید و گفت ما چیزی را که در راه خدا داده‌ایم پس نمی‌گیریم. بعد هم چوبه محمل را کشیده و به سمت دشمن حمله کرد حتی دو نفر را هم از پا درآورد و با فرمان امام که برگرد به خیمه‌ها برگشت.[۱۰]

3. همسر مسلم بن عوسجه

ام خلف از زنان برجسته شیعه است وقتی شوهرش مسلم شهید شد فرزندش خلف را آماده نبرد کرد امام دستور برگشت داد که برگرد و به مادرت خدمت کن اما مادرش او را برگرداند و تشویق کرد به جهاد در راه امام بپردازد. گفت جز با یاری تو از امام، از تو راضی نمی‌شوم. به میدان رفت و شهید شد. سر او را هم برای مادر فرستادند که بوسید و گریست.[۱۱]

4. وقتی امام به یاران فرمود: همسرانتان را بردارید و از معرکه ببرید که همه اسیر می‌شوند یکی آمد نزد همسر خود که باید برویم تا اسیر نشوی در جواب شوهر گفت با من بانصاف رفتار نکردی چگونه راضی می شوی من راحت و دور از خطر باشم ولی اهل‌بیت امام در خطر و اسارت. چگونه شما خود را فدای امام می‌کنید ما زنها نباید تشریک مساعی کنیم من این راحتی را نمی‌خواهم من همین‌جا می‌مانم همسرش با چشمی گریان نزد امام آمد و داستان را عرض کرد حضرت در حق آن زن دعا فرمود.

[۱]. موسوعه کلمات امام حسین ، ص۴۰۶

[۲]. وقعه الطف

[۳]. تاریخ طبری، ج۴، ص۳۵۰

[۴]. ارشاد، ج۲، ص۱۱۳

[۵]. لهوف، ص ۱۸۱

[۶]. همان ، ص۱۴۲

[۷]. همان، ص۲۱۸

[۸]. اعیان الشیعه، ج۳، ص۴۸۲

[۹]. بحار، ج۵، ص۱۷

[۱۰]. تنقیح المقال مامقانی، ج۲، ص۳۲۷

[۱۱]. ریاحین الشریعه